Năm 2025, quy mô thị trường bán lẻ Việt Nam ước đạt khoảng 269 tỷ USD, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 9–10% so với năm trước - mức cao nhất trong 5 năm gần đây.
Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương vừa công bố Báo cáo thị trường nội địa Việt Nam năm 2025, cung cấp thông tin về các yếu tố tác động, thực trạng và triển vọng phát triển của thị trường hàng hóa và dịch vụ nội địa trong giai đoạn 2025-2030.
Theo đó, Báo cáo ghi nhận thị trường bán lẻ Việt Nam đã đạt được quy mô ấn tượng khoảng 269 tỷ USD vào năm 2025 với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng trưởng 9-10% so với năm 2024 - mức tăng cao trong 05 năm gần đây, ngoại trừ những năm chịu ảnh hưởng bất thường của dịch bệnh.
Cùng với đó, hạ tầng thương mại hiện đại tiếp tục được mở rộng đáng kể, với sự phát triển của 1.293 siêu thị và 276 trung tâm thương mại trên cả nước, cùng với mạng lưới 8.274 chợ truyền thống. Sự phát triển của các kênh phân phối này không chỉ tạo điểm nhấn về hình ảnh kinh tế đô thị mà còn thể hiện thước đo cho sự chuyển biến trong hành vi tiêu dùng từ các hình thức truyền thống sang hiện đại.
Theo ông Nguyễn Khắc Quyền, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương, Bộ Công Thương, phát triển thị trường bán lẻ là một trong những mục tiêu và động lực quan trọng của tăng trưởng thương mại nội địa cũng như tăng trưởng kinh tế của cả nước. Bán lẻ đang là trụ cột hỗ trợ tiêu dùng nội địa trong bối cảnh xuất khẩu còn nhiều khó khăn.
Tuy nhiên, Báo cáo cũng chỉ ra một số thách thức và hạn chế hiện hữu của thị trường nội địa Việt Nam. Cụ thể, với mức độ hội nhập kinh tế cao, thị trường Việt Nam dễ bị ảnh hưởng bởi các biến động từ thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, môi trường kinh doanh còn những bất cập về thủ tục hành chính, chi phí mặt bằng, chất lượng nhân lực; hạ tầng giao thông, thanh toán, viễn thông còn chưa đồng bộ, nhất là khu vực nông thôn; vấn đề về chất lượng hàng hóa, thông tin thị trường.
Năm 2025, những biến động về tỷ giá, áp lực lạm phát từ bên ngoài, cùng với những lo ngại về việc làm trong bối cảnh tự động hóa và trí tuệ nhân tạo, đã tác động đến tâm lý tiêu dùng.
Ngoài ra, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nội địa, mặc dù có cải thiện, vẫn kém so với các tập đoàn đa quốc gia, đặc biệt về quy mô, công nghệ và quản trị hiện đại.
“Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp phân phối trong nước còn hạn chế… việc xây dựng hệ thống hàng rào kỹ thuật chưa đáp ứng yêu cầu để bảo vệ thị trường”, ông Nguyễn Khắc Quyền cho biết thêm.
Một trong những nội dung nổi bật của Báo cáo là sự bùng nổ của thương mại điện tử, với quy mô đạt 32 tỷ USD vào năm 2025, chiếm gần 12% tổng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ toàn quốc. Tốc độ tăng trưởng của lĩnh vực này vượt xa tốc độ tăng trưởng tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ chung, với mức tăng trên 20% so với năm 2024, cao thứ 2 trong khu vực Đông Nam Á. Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người Việt, mà còn thể hiện sự đầu tư mạnh mẽ của các doanh nghiệp vào công nghệ số, từ hệ thống quản lý hàng hóa, thanh toán không dùng tiền mặt, đến các nền tảng bán hàng trực tuyến và livestream.
Báo cáo dự báo triển vọng phát triển đầy hứa hẹn cho giai đoạn 2026-2030. Với dân số hơn 100 triệu người, cơ cấu dân số trẻ, thu nhập bình quân đầu người đang tăng trưởng nhanh, Việt Nam hứa hẹn sẽ trở thành một trong những thị trường bán lẻ lớn nhất khu vực. Thương mại điện tử dự kiến sẽ đạt 50 tỷ USD vào năm 2030, tiếp tục khẳng định vai trò của Việt Nam như một trong những thị trường tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất Đông Nam Á.
Thông qua việc cung cấp một hình ảnh toàn diện về thị trường nội địa Việt Nam, Báo cáo không chỉ phục vụ các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp trong việc ra quyết định chiến lược, mà còn đóng vai trò là một tài liệu tham khảo quý báu để hiểu rõ hơn về những thực tại kinh tế, xu hướng tiêu dùng và điều kiện thị trường ở Việt Nam, một quốc gia đang phát triển nhanh trong khu vực Đông Nam Á.
Trên thực tế, thị trường bán lẻ Việt Nam những năm gần đây đã ngày càng trở lên hấp dẫn với các tập đoàn bán lẻ quốc tế. Hỗ trợ cho sự phát triển này, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2326/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Theo đó, Chiến lược đặt mục tiêu phát triển thị trường bán lẻ văn minh, hiện đại và bền vững, gắn với định hướng thương mại trong nước, phù hợp xu thế kinh tế số, xanh và chia sẻ. Đồng thời, chiến lược nhằm kết nối sản xuất với tiêu dùng, gia tăng sức mua trong nước, thúc đẩy tiêu thụ hàng Việt, nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.
Một trong những định hướng trọng tâm là khuyến khích các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia phát triển thị trường bán lẻ theo những hình thức và quy mô thích hợp; hình thành lực lượng phân phối nòng cốt trong nước thông qua những ưu đãi bước đầu về cơ chế, chính sách tài chính và đất đai.
Đồng thời, hình thành các tập đoàn/doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực phân phối, chủ yếu là doanh nghiệp nội địa, bao gồm cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Trong đó, xác định các doanh nghiệp tư nhân là lực lượng nòng cốt tạo nên động lực quan trọng, đóng góp vào sự phát triển của thị trường; khuyến khích và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã thương mại, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh tham gia thị trường bán.
Đáng chú ý, Chiến lược tập trung phát triển mạnh các loại hình kinh doanh dựa trên nền tảng số hóa. Thương mại điện tử, các sàn giao dịch điện tử, và đặc biệt là phương thức bán lẻ đa kênh (Omnichannel), bán lẻ qua thiết bị di động, mạng xã hội được xác định là xu hướng tất yếu, đáp ứng nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng trong tương lai.
