Thu nhập 20 triệu đồng vẫn được mua nhà ở xã hội?

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến sửa đổi Nghị định 100 về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, trong đó đề xuất nâng mức thu nhập tối đa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội.

Theo dự thảo, người độc thân có thu nhập đến 20 triệu đồng/tháng, người độc thân nuôi con đến 30 triệu đồng/tháng và hộ gia đình có tổng thu nhập đến 40 triệu đồng/tháng vẫn được hưởng chính sách. Mức này cao hơn 5 triệu so với quy định hiện hành (15 triệu đối với người độc thân, 30 triệu đối với hộ gia đình).

Đề xuất được đánh giá là tháo gỡ một trong những “nút thắt” lớn khiến nhiều lao động đô thị, công nhân, viên chức trẻ dù có nhu cầu an cư thực sự nhưng bị loại khỏi chính sách vì vượt ngưỡng thu nhập cũ. Thực tế, tại Hà Nội, TP.HCM hay các khu công nghiệp, chi phí sinh hoạt đắt đỏ khiến người có thu nhập 18 - 20 triệu đồng/tháng chưa chắc đủ khả năng mua nhà thương mại, trong khi lại không còn thuộc diện nhà ở xã hội.

Phân tích với Diễn đàn Doanh nghiệp, luật sư Nguyễn Đức Biên – Giám đốc Công ty Luật TNHH Đại La cho rằng, việc nâng ngưỡng này hoàn toàn phù hợp với tinh thần Luật Nhà ở và mục tiêu công bằng xã hội. Ông cho rằng chính sách an cư phải phản ánh đúng năng lực chi trả thực tế của người dân.

“Nếu duy trì mức 15 triệu cho người độc thân và 30 triệu cho hộ gia đình thì chính sách trở thành một cánh cửa quá hẹp. Điều này vô tình loại bỏ rất nhiều lao động có nhu cầu ở thực nhưng chưa thể tiếp cận nhà thương mại”, luật sư Biên nói.

Theo luật sư Nguyễn Đức Biên, đề xuất mới còn hợp lý ở chỗ giúp phân loại rõ hơn giữa nhóm thu nhập trung bình và nhóm thu nhập cao. Người thu nhập 20 triệu ở đô thị lớn vẫn được xem là có nhu cầu ở thực, trong khi mức này ở nông thôn có thể đã khá dư dả. Cách tiếp cận theo ngưỡng linh hoạt sẽ mở rộng đối tượng thụ hưởng nhưng không làm sai lệch bản chất chính sách dành cho người thu nhập thấp và trung bình.

Một điểm mới khác trong dự thảo là việc giao công an cấp xã xác nhận thu nhập thay vì UBND. Luật sư Biên đánh giá đây là động thái tích cực, bởi công an quản lý nhân khẩu và cư trú, có dữ liệu thực tế để xác nhận, từ đó rút ngắn thủ tục và hạn chế tình trạng chậm trễ, đùn đẩy trách nhiệm. Tuy vậy, luật sư cũng lưu ý cần thiết lập quy trình minh bạch để tránh phát sinh tiêu cực, đồng thời đảm bảo dữ liệu thu nhập được cập nhật, khách quan.

Cũng trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, một số ý kiến chuyên gia cũng cho rằng, đề xuất nâng ngưỡng thu nhập lên 20 triệu đồng không chỉ hợp lý về mặt pháp lý, mà còn phản ánh đúng thực tiễn đời sống đô thị. Tuy nhiên, để chính sách không dừng ở con số trên giấy, Nhà nước cần song hành bằng việc tăng nguồn cung nhà ở xã hội, minh bạch quy trình phân phối và kiểm soát chặt chẽ khâu thực hiện. Chỉ khi đó, cánh cửa an cư mới thực sự mở rộng cho hàng trăm nghìn lao động thành thị, những người đang mòn mỏi tìm một mái nhà hợp pháp, ổn định và bền vững.