Gửi bình luận
PGS. TS TRẦN VIỆT DŨNG, Đại học Luật TP HCM khẳng định thực hiện nghĩa vụ về minh bạch trong CPTPP sẽ thúc đẩy quá trình cải cách tư pháp và hành chính của Việt Nam nhanh chóng và mạnh mẽ hơn.
Những cam kết về minh bạch trong Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) được coi là một trong số những cam kết khó thực hiện nhất khi Việt Nam tham gia vào CPTPP.
Xung quanh vấn đề này, Diễn đàn Doanh nghiệp có cuộc trò chuyện với PGS.TS Trần Việt Dũng - Trưởng khoa Luật Quốc tế, Đại học Luật TP HCM.
-Theo ông, minh bạch có ý nghĩa thế nào đối với phát triển kinh tế xã hội nói chung, đối với tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) nói riêng? Thực hiện được yêu cầu, nghĩa vụ minh bạch khi tham gia CPTPP, Việt Nam sẽ khắc phục được tồn tại nào và đặt ra những kì vọng gì?
Minh bạch là một trong những cấu thành quan trọng của một nhà nước pháp quyền, nơi mọi vấn đề và thủ tục được điều chỉnh rõ ràng trên cơ sở pháp luật. Minh bạch trong pháp luật thương mại quốc tế nói chung và hiệp định CPTPP nói riêng đảm bảo tính dễ dự đoán đối với chính sách và pháp luật quốc gia, giúp việc đánh giá các rủi ro trong hoạt động kinh doanh tại quốc gia cụ thể đó được thực hiện dễ dàng hơn.
Trong khuôn khổ CPTPP, minh bạch được nhấn mạnh trong hầu hết các Chương của hiệp định (từ thủ tục đấu thầu, thủ tục tố tụng, khiếu nại cho tới tạo thuận lợi thương mại, đầu tư, cạnh tranh...) dưới hình thức các quy định về nghĩa vụ công khai thông tin, thời hạn thông báo phản hồi yêu cầu... Đặc biệt, CPTPP quy định một chương độc lập và cụ thể về nguyên tắc và cách thức triển khai minh bạch hóa (Chương 26: Minh bạch hóa và chống tham nhũng).
Thực hiện nghĩa vụ về minh bạch trong CPTPP sẽ thúc đẩy quá trình cải cách tư pháp và hành chính của Việt Nam trong thời gian tới nhanh chóng và mạnh mẽ hơn, qua đó giúp hoàn thiện môi trường đẩu tư kinh doanh tại Việt Nam.
PGS.TS Trần Việt Dũng - Trưởng khoa Luật Quốc tế, Đại học Luật TP HCM.
-Trong các cam kết về minh bạch hóa, cam kết minh bạch trong mua sắm công được xem là bước ngoặt lớn trong lịch sử hoạt động mua sắm công của chúng ta lâu nay. Ông có thể cho biết, đối với cơ quan thực hiện mua sắm công, nếu không thực hiện đúng các nguyên tắc của Chương Mua sắm của Chính phủ là đảm bảo công khai, minh bạch thì sẽ gặp những rắc rối, hệ lụy gì?
Theo quy định của Điều 15 CPTPP, mỗi nước thành viên có nghĩa vụ thành lập và duy trì một cơ quan hành chính hoặc tư pháp (độc lập với các cơ quan mua sắm của Chính phủ) để xử lý một cách công bằng, kịp thời, minh bạch và hiệu quả khiếu nại hoặc kiến nghị về thủ tục đấu thầu. Quy trình giải quyết kiến nghị phải được thể hiện dưới dạng văn bản và được công bố rộng rãi.
Việc quyết định áp dụng những biện pháp (bao gồm cả các biện pháp tạm thời) hoặc giải pháp khắc phục cần xem xét tới những hậu quả bất lợi nghiêm trọng đối với lợi ích của các bên liên quan, bao gồm cả lợi ích công.
Có thể bạn quan tâm
07:30, 26/09/2019
11:00, 04/09/2019
11:00, 11/08/2019
-Để chủ động bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích của mình trong quá trình hoạt động đầu tư kinh doanh, doanh nghiệp cần chú ý tới những vấn đề gì trong những cam kết về minh bạch hóa, thưa ông?
Về cơ bản doanh nghiệp cần hiểu các quy trình thủ tục theo quy định của pháp luật và yêu cầu về nghĩa vụ minh bạch hòa của nhà nước. Nếu phát hiện có sự vi phạm thì họ phải nhanh chóng thực thi quyền khiếu nại. Lưu ý, các quy định của CPTPP sẽ áp dụng cho doanh nghiệp nước ngoài hoạt động kinh doanh tại nước sở tại, chứ không bao trùm lên các doanh nghiệp nội địa. Những vấn đề cụ thể mang tính kỹ thuật, các doanh nghiệp cần tư vấn với các cố vấn và chuyên gia pháp lý để có thể bảo vệ tốt nhất quyền lợi hợp pháp của mình.
-Để điều chỉnh các quy định pháp luật trong nước phù hợp với những cam kết của CPTPP về minh bạch hóa, chúng ta cần xây dựng từng chính sách pháp luật có liên quan theo nguyên tắc cụ thể nào? Ông có khuyến nghị gì cho Chính phủ cũng như các bộ, ngành trong vấn đề này?
Tôi cho rằng, để thực hiện nghĩ vụ minh bạch hoá của CPTPP, Việt Nam sẽ phải bảo đảm triển khai những vấn đề sau:
Minh bạch về các văn bản pháp luật: nhà nước phải đăng tải dự thảo văn bản quy phạm pháp luật trên ấn phẩm hoặc trên một website chính thức, cũng như bản giải trình thuyết minh cho văn bản pháp luật liên quan. Cũng như, các văn bản pháp luật phải được đăng trên Công báo và website chính thức duy nhất.
Minh bạch trong thủ tục hành chính và tố tụng hành chính: Nhà nước phải đảm bảo rằng các bên có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong chính sách hay biện pháp hành chính phải được thông báo đầy đủ, phải có cơ hội để trình bày thực tế và lập luận để bảo vệ mình trước các quyết định hành chính cuối cùng; các thụ tục giải quyết tranh chấp hành chính phải mang tính mở cho người dân.
Minh bạch liên quan đến các thủ tục khiếu nại, khiếu kiện: Nhà nước phải thiết lập cơ chế rõ ràng để bên có quyền lợi và nghĩa vụ chịu tác động của quyết định/biện pháp hành chính phải được quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính liên quan và thủ tục thực thi quyết định giải quyết tranh chấp phải được thực thi rõ ràng.
Minh bạch trong các thủ tục mua sắm công: minh bạch nội dung ưu đãi cũng như cách áp dụng ưu đãi trong quá trình lựa chọn nhà thầu được mô tả rõ ràng trong thông báo mời thầu.
Thời gian qua, Chính phủ đã tích cực nghiên cứu và ban hành các quy định nhằm thúc đẩy quá trình minh bạch hoá cơ chế quản lý nhà nước và các thủ tục hành chính. Tuy nhiên, để thực thi đầy đủ yêu cầu của CPTPP, Việt Nam còn phải bảo đảm thực thi triệt để các quy phạm về minh bạch hoá và có có chế xử lý nghiêm minh những vi phạm của cơ quan nhà nước.
-Xin cảm ơn ông!
