TikTok được cho đã ký thỏa thuận lập liên doanh Mỹ do Oracle dẫn dắt và định giá 14 tỷ USD; song phê duyệt của Bắc Kinh và bài toán thuật toán vẫn quyết định số phận thương vụ.
CEO TikTok Shou Chew vừa thông báo trong nội bộ công ty rằng đã ký các thỏa thuận ràng buộc để thành lập một liên doanh tại Mỹ, do các nhà đầu tư Mỹ - dẫn đầu là Oracle - nắm quyền kiểm soát đa số. Nếu hoàn tất, đây sẽ là một trong những thương vụ đình đám nhất lịch sử giữa hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc.
Theo bản ghi nhớ nội bộ mà Bloomberg News tiếp cận được, TikTok và ByteDance đã ký kết các thỏa thuận với Oracle, Silver Lake Management và MGX – một quỹ đầu tư có trụ sở tại Abu Dhabi – để thành lập một pháp nhân mới mang tên TikTok US.
Giao dịch dự kiến hoàn tất vào ngày 22/1/2026, dù CEO TikTok thừa nhận vẫn còn nhiều việc phải làm, đặc biệt là chờ phê duyệt từ phía chính phủ Trung Quốc, yếu tố cho đến nay vẫn là ẩn số lớn nhất của thương vụ.
Về mặt cấu trúc, thỏa thuận phản ánh gần như đầy đủ những gì Nhà Trắng công bố hồi tháng 9. TikTok US được định giá khoảng 14 tỷ USD. Trong đó, 50% cổ phần thuộc về các nhà đầu tư mới, với Oracle, Silver Lake và MGX mỗi bên nắm 15%. Khoảng 30,1% sẽ do các công ty liên kết với các nhà đầu tư hiện hữu của ByteDance nắm giữ, còn ByteDance trực tiếp giữ lại 19,9%. Hội đồng quản trị của TikTok US sẽ gồm bảy thành viên, trong đó đa số là người Mỹ. Pháp nhân mới sẽ chịu trách nhiệm về bảo vệ dữ liệu, kiểm duyệt nội dung và an ninh thuật toán tại Mỹ.
Trên thị trường, thông tin này ngay lập tức được đón nhận tích cực. Cổ phiếu Oracle tăng gần 6% trong phiên giao dịch ngoài giờ, phản ánh kỳ vọng rằng tập đoàn công nghệ này sẽ đóng vai trò trung tâm trong một trong những thỏa thuận công nghệ – chính trị phức tạp nhất thập kỷ qua.
Tuy nhiên, đằng sau những con số vẫn là câu hỏi lớn về mặt pháp lý và chiến lược. Trọng tâm của tranh cãi vẫn nằm ở thuật toán – “trái tim” của TikTok.
Theo phương án được Nhà Trắng công bố, ByteDance sẽ cấp phép công nghệ đề xuất nội dung dựa trên AI cho TikTok US. Pháp nhân mới sẽ sử dụng thuật toán hiện tại để huấn luyện một hệ thống mới, dựa trên dữ liệu người dùng Mỹ được lưu trữ và bảo mật bởi Oracle.
Trên lý thuyết, điều này cho phép TikTok US hoạt động độc lập, đồng thời giảm thiểu rủi ro dữ liệu chảy về Trung Quốc. Trên thực tế, việc ByteDance vẫn kiểm soát công nghệ cốt lõi khiến nhiều nhà lập pháp đặt câu hỏi liệu đây có phải là sự “tách rời” thực chất hay chỉ là một giải pháp mang tính kỹ thuật để né lệnh cấm.
Vai trò của Oracle cũng không tránh khỏi tranh cãi. Mô hình “người gác cổng dữ liệu” này gợi lại Project Texas – sáng kiến hợp tác giữa TikTok và Oracle từng được đề xuất với chính phủ Mỹ vài năm trước nhưng cuối cùng bị bác bỏ vì bị đánh giá là không đủ để giải quyết các lo ngại an ninh quốc gia. Việc quay lại một cấu trúc tương tự, dù được điều chỉnh và đặt trong khung pháp lý mới, cho thấy giới hoạch định chính sách Mỹ đang chấp nhận một giải pháp “ít rủi ro hơn”, thay vì theo đuổi mục tiêu loại bỏ hoàn toàn ảnh hưởng của Trung Quốc.
Bên cạnh đó, dù ByteDance chỉ giữ chưa tới 20% cổ phần trực tiếp, các điều khoản hiện tại vẫn để ngỏ khả năng công ty Trung Quốc này duy trì ảnh hưởng đáng kể đối với TikTok US. Trước đó, ByteDance được cho có thể tiếp tục nhận khoảng 50% lợi nhuận từ hoạt động của TikTok tại Mỹ. Điều này có thể nảy sinh một mâu thuẫn với đạo luật an ninh quốc gia được ký dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, vốn yêu cầu TikTok US và ByteDance không được duy trì mối quan hệ vận hành.
Một ẩn số khác ở cấp độ địa chính trị là việc thương vụ có được Bắc Kinh phê duyệt hay không. TikTok từ lâu đã trở thành biểu tượng cho cuộc cạnh tranh công nghệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Nếu thành công, hai bên có thể tìm ra một cấu trúc dung hòa lợi ích của cả hai bên và tạo tiền lệ cho các cuộc đàm phán tương tự trong tương lai.
Trong khi các tranh luận chính sách vẫn tiếp diễn, TikTok tại Mỹ đã và đang vận hành gần như bình thường. Sau khi Tổng thống Trump nhiều lần gia hạn thời hạn “bán hoặc cấm”, hiện được đẩy sang tháng 1/2026, nguy cơ TikTok bị loại khỏi thị trường Mỹ ngày càng giảm. Công ty tiếp tục mở rộng mạnh mẽ sang thương mại điện tử và livestream shopping, hợp tác với các tập đoàn công nghệ Mỹ như Amazon, đồng thời củng cố vị thế như một lực lượng văn hóa chủ đạo.
