Sai phạm tại dự án metro số 1: Vẫn chưa kiểm điểm những tổ chức, cá nhân liên quan

Theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước tại báo cáo tháng 12/2018, Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 1 phải thu hồi nộp ngân sách hơn 2 tỉ đồng và xử lý các vụ việc khác hơn 22,2 tỉ đồng. Đồng thời tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân do tồn tại trong việc lập, thẩm định và phê duyệt các phương án bồi thường, hỗ trợ; công tác quản lý và sử dụng vốn...

Theo Kiểm toán Nhà nước, số tiền hơn 2 tỉ đồng phải thu hồi liên quan hạng mục di dời, lắp dựng tượng Trần Nguyên Hãn, tượng bán thân Quách Thị Trang, hạng mục phá dỡ công trình tại số 39 Lê Lợi, việc nộp quỹ 156... Đối với số tiền hơn 22,2 tỉ đồng, Kiểm toán Nhà nước xác định Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 1 chi tiền bồi thường cho một số trường hợp chênh lệch do tính sai vị trí, diện tích, đơn giá, khối lượng...

Trong đó, hai tập thể gồm Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 1 và Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 1 cùng hàng chục cá nhân phải tổ chức kiểm điểm trách nhiệm.

Trước những vấn đề nêu trên, tháng 5/2019, Sở Nội vụ đã yêu cầu quận 1 phải tổ chức kiểm điểm. Tuy nhiên, nhiệm vụ này vẫn chưa được UBND quận 1 thực hiện theo đề nghị của kiểm toán nhà nước và văn bản chỉ đạo của Sở Nội vụ.

Lý giải về lý do chưa thể kiểm điểm các tập thể cá nhân liên quan tới sai phạm tại dự án tuyến metro số 1, Chủ tịch UBND quận 1, cho biết, “do bộ phận văn thư của quận đã thiếu sót trong việc trình xử lý văn bản nên quận 1 không kịp thời chỉ đạo kiểm điểm đúng hạn. Do đó, UBND quận 1 vừa có văn bản báo cáo kết quả tổ chức kiểm điểm tập thể, cá nhân có sai phạm theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước và “xin Sở Nội vụ gia hạn thời gian kiểm điểm đến cuối tháng 8/2019”.

Dự án tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) dài 19,7km, đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức (TP.HCM) và huyện Dĩ An (Bình Dương), trong đó 2,6 km đi ngầm (có 3 nhà ga) và hơn 17 km trên cao (11 nhà ga). Dự án khởi công vào tháng 8/2012, dự kiến hoàn thành, vận hành vào năm 2020.

Dự án tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) dài 19,7km, đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức (TP.HCM) và huyện Dĩ An (Bình Dương), trong đó 2,6 km đi ngầm (có 3 nhà ga) và hơn 17 km trên cao (11 nhà ga). Dự án khởi công vào tháng 8/2012, dự kiến hoàn thành, vận hành vào năm 2020. Dự án có vốn đầu tư ban đầu 17.388 tỉ đồng được UBND TP phê duyệt  năm 2009. Thời điểm này, dự án được xác định thuộc nhóm A - không phải trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư. Sau đó, tư vấn chung của dự án đã tính toán và xác định lại, tổng mức đầu tư là 47.325 tỉ đồng. Sau khi lấy ý kiến các bộ ngành, Thủ tướng cho phép UBND TP phê duyệt điều chỉnh dự án vào tháng 8/2011, tổng mức đầu tư mới là hơn 47.325,2 tỉ đồng. Tuy nhiên, lúc này dự án lại thuộc diện phải trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư. Trong giai đoạn 2017 - 2018, dự án gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn, xảy ra tình trạng nợ nhà thầu thi công, tiến độ thi công chậm. Để duy trì công tác thi công, UBND TP.HCM đã nhiều lần phải tạm ứng vốn để thanh toán cho các nhà thầu. Trong năm 2018, Kiểm toán Nhà nước kết luận quá trình đầu tư dự án metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên có một số sai phạm và kiến nghị xử lý gần 2.900 tỉ đồng. Đầu năm 2019, Bộ Chính trị đồng ý chủ trương điều chỉnh tổng mức đầu tư tuyến số 1, giao Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện tốt công tác thẩm định, phê duyệt tổng mức đầu tư dự án theo quy định. Tháng 2/2019, Phó thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng chỉ đạo các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Xây dựng và UBND TP.HCM thực hiện các bước trong việc điều chỉnh tổng mức đầu tư tuyến metro số 1 và metro số 2 theo quy định.