Trăn trở du lịch cộng đồng (Kỳ I): Câu chuyện của VanMak và làng quê Yên Đức

Khi tàu cập bến, kết thúc chuyến tham quan, ông nắm chặt tay thuyền trưởng: Tuyệt vời! Chắc chắn chúng tôi sẽ quay lại Việt Nam. Cảm ơn các bạn!

Du khách tìm hiểu và hòa vào giai điệu ca trù, nét văn hóa đặc sắc của Việt Nam.

Sống nhiều cuộc đời

Lần này trở lại Việt Nam, ông cùng nhóm bạn thực hiện một tua du lịch tại Yên Đức (Đông Triều). Ông khoe với chúng tôi những địa danh du lịch ông đã từng đến tại nhiều nơi trên thế giới. Rất nhiều địa danh lạ.
Ông bảo, ông là tín đồ của loại hình du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng. “Bạn chỉ có một cuộc đời, một nơi chốn với công việc quen thuộc nhiều khi đến nhàm chán. Mà thế giới này, như bạn biết đấy, muôn màu vẻ và rất nhiều thú vị. Thật tiếc nếu đến một ngày, bạn chia tay thế giới này mà chưa được trải nghiệm cuộc sống, cảm xúc của những người khác”.

VanMark tiếp tục câu chuyện, bạn biết không, tôi đã bắt được những con cá ở vịnh Hạ Long đúng như cách người ngư dân ở đây đã làm, gõ phàng và quây lưới, trong tua du lịch cộng đồng đi đánh cá cùng ngư dân làng chài trong thời gian 3 tiếng.

Tôi đã là ông nông dân làng quê Yên Đức (Đông Triều, Quảng Ninh), tự tay mình gặt một vạt lúa chín vàng ngay trên cánh đồng làng, tối ngủ đêm tại nhà một người dân, ngay trên chiếc giường của họ, sáng nay, tôi được chủ nhà đãi món khoai lang, nước chè, là món thông thường của bà con ở đây.

Làm du lịch thì phải sạch đã trở thành ý thức của người dân ở các làng du lịch cộng đồng.

Bạn thấy tôi đã là người Việt Nam chưa? Ông cười. “Bạn nghĩ sao, được chạm vào nhiều thứ, được trải qua nhiều cảm xúc, được làm nhiều nghề, được sống nhiều cuộc đời, rất thú vị phải không”?

Câu chuyện của VanMark cũng là câu chuyện về sở thích của nhiều du khách, đặc biệt là du khách đến từ các nước châu Âu, không thích cái sự ào ạt, vội vàng kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”, không thích những chốn vui chơi tấp nập, hào nhoáng mà thích một cuộc xâm nhập, khám phá vào cuộc sống của người bản xứ “đến đâu, sống cuộc đời ở đó” để tạo nên những dư vị mới mẻ cho mỗi chuyến đi, làm giàu có thêm vốn sống của mình.

Nỗi bận trong phấn khởi

Tiến sĩ – Kiến trúc sư Dương Đình Hiển, Viện Nghiên cứu phát triển Du lịch phân tích, du lịch đúng nghĩa phải được hiểu là trực tiếp tham gia vào đời sống hàng ngày nơi mình đến, theo cách của người địa phương, trong cái thường nhật không bày biện vẽ vời, với những con người, những cảnh vật như vốn có.

Ví như làng quê Yên Đức. Khi nó được chọn làm điểm du lịch cộng đồng, không có những cuộc san lấp, không có những khối bê tông lừng lững, không có những cuộc ồn ào, huyên náo. Nó vẫn êm ả, thanh bình như vậy. Những rặng cau, khóm tre, những vạt rau, ruộng lúa, giếng nước, mái chùa, những ngôi nhà thờ họ, thoảng thơm hương lúa, hương cau.

Người ta vẫn trồng rau, cấy lúa, thả cá, nuôi lợn. Có khác chăng là thêm mấy điểm để khách dừng chân hoặc làm bằng mái lá, gỗ, hoặc nhà gói, sân gạch theo lối những nhà cổ trong làng, thêm chiếc cầu tre cong cong dẫn vào vạt vườn xanh cây trái, làng xóm sạch sẽ, phong quang hơn. Làm du lịch thì phải sạch đã trở thành ý thức của người dân ở đây.

Bận hơn. Chắc chắn là như vậy. Một ngôi làng nhỏ mỗi ngày dăm ba đoàn với một vài trăm khách. Sẽ phải hái thêm rau, bắt thêm cá, nấu thêm những suất cơm, sẽ phải cho khách xem múa rối nước, nghe hát quan họ, đưa khách đi thăm làng, câu cá, trồng rau, gặt lúa, giã giạo, kể cho khách nghe những câu chuyện của làng, chuẩn bị nơi cho khách nghỉ qua đêm.

Nhưng đó chắc chắn là nỗi bận trong sự phấn khởi. Như ông Đoàn Văn Dũng, Tổng Giám đốc công ty cổ phần Du thuyền Đông Dương chia sẻ: “Hàng chục gia đình được chọn là điểm trải nghiệm của khách sẽ có nguồn thu đều đặn hàng tháng, những ao cho khách câu cá, những khu vườn đẹp cho khách dừng chân chủ nhân cũng được trả tiền thuê điểm, hàng loạt lao động tại chỗ trực tiếp được doanh nghiệp như Cty Đông Dương đưa vào làm các mảng dịch vụ phục vụ khách sẽ có thêm việc làm và thu nhập ổn định.

Vậy, tại sao một vùng đất giàu văn hóa như Quảng Ninh, lại chưa có sự phát triển mạnh mẽ loại hình du lịch này?

Kỳ II: Cần cái “bắt tay”