Theo chuyên gia, trong bối cảnh còn nhiều thông tin biến động, câu chuyện đàm phán chưa rõ ràng thì các công ty dệt may, thủy sản, da giày vẫn chịu rủi ro liên quan về mặt thông tin.
Đàm phán thương mại Việt – Mỹ đang có nhiều yếu tố tiến triển tốt, theo ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS). Tuy nhiên, ông Sơn cho rằng cũng có một số đáng lưu ý.
Thứ nhất, theo số liệu năm 2024, Việt Nam nằm trong top 4 quốc gia và khu vực có thâm hụt thương mại nhiều nhất với Mỹ. Thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam là 122 tỷ USD. Nếu loại trừ khu vực châu Âu (Eurozone), Việt Nam đang xếp thứ 3 trong các quốc gia mà Mỹ thâm hụt nhiều nhất.
Các nhà lập pháp Mỹ trong thời gian vừa qua đang tranh cãi xem liệu Việt Nam có đang chuyển hàng từ Trung Quốc sang Mỹ hay không. Điều này không phản ánh đúng bản chất thương mại của Việt Nam. Nhưng việc nằm trong top 3 quốc gia lớn nhất có thâm hụt thương mại với Mỹ biến Việt Nam trở thành điểm nóng và khiến đàm phán thương mại trở nên khó khăn.
Thứ hai, trong các vòng đàm phán gần đây, Việt Nam và Mỹ đã cam kết đẩy nhanh tiến độ đàm phán, thiện chí tiếp cận xây dựng, cân bằng thương mại bền vững (Việt Nam cam kết nhập khẩu máy bay, nhiên liệu, khí hóa lỏng - LNG, nông sản, năng lượng. Mỹ muốn Việt Nam giảm nhập khẩu nguyên vật liệu từ Trung Quốc), đưa ra lộ trình cụ thể.
Về các cam kết với Mỹ, ngay từ tháng 3 – 4/2025, Việt Nam đã ký hợp tác trị giá 90 tỷ USD nhằm giảm thâm hụt với Mỹ. Ngay từ 2025, có khoảng 50 tỷ USD giảm dần thâm hụt thông qua việc mua sắm máy bay, dịch vụ hàng không, dầu khí, hóa dầu… Tuần vừa qua, Việt Nam cam kết nhập khẩu thêm nông sản của Mỹ với giá trị 3 tỷ USD gồm: ngũ cốc và nguyên liệu chăn nuôi, thịt (1,1 tỷ USD) và nông nghiệp, gỗ. Việt Nam đã ký 20 biên bản ghi nhớ với các bang của Mỹ, chẳng hạn như Iowa (800 triệu USD), Ohio (600 triệu USD), Maryland (300 triệu), Washington DC (1,1 tỷ USD)…
"Với những cam kết mang có số liệu rõ ràng và quy mô lớn, tôi cho rằng mức thuế mà Việt Nam kỳ vọng đạt được có thể khá tích cực. Con số 46% có thể được giảm xuống rất sâu. Sau đàm phán, nếu thuế quan Việt Nam thấp hơn Trung Quốc, hàng hóa Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì lợi thế và dòng vốn FDI sẽ tiếp tục chảy về nước ta", ông Trần Hoàng Sơn nhận định.
Trong bối cảnh như vậy, triển vọng nhóm ngành dệt may, thủy sản, cao su khi Tổng thống Donald Trump muốn kéo những ngành công nghiệp nặng, công nghệ trở về Mỹ, được nhà đầu tư quan tâm. Ông Trần Hoàng Sơn chia sẻ, trong thời gian vừa qua, ông Trump đã tuyên bố muốn làm những sản phẩm công nghệ cao như chế tạo tên lửa, máy bay, tàu ngầm, chip bán dẫn, AI, công nghệ phần mềm. Đây là những sản phẩm đại diện cho nền kinh tế Mỹ. Đồng thời, ông cũng nói rằng Mỹ không tập trung vào sản xuất những sản phẩm nhỏ như dệt may, da giày hay quần áo.
Với những tiêu chí như vậy, thuế áp lên dệt may, da giày có thể thấp hơn. Nếu đánh thuế mạnh vào những sản phẩm này, người tiêu dùng Mỹ sẽ thiệt hại, ảnh hưởng đến lạm phát của Mỹ. Ông Trump đang liên tục thúc giục Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất ngay và luôn nhưng nếu lạm phát nóng lên, Fed sẽ có những sự thận trọng nhất định.
Bởi vậy, nếu ông Trump không tập trung vào những sản phẩm Mỹ không có lợi thế cạnh tranh, tôi cho rằng thuế áp lên chúng sẽ thấp đi. Nhìn về mặt triển vọng, nếu da giày, dệt may… chịu thuế thấp thì nhóm cổ phiếu dệt may và những cổ phiếu khác sẽ hưởng lợi, chuyên gia phân tích.
Tuy nhiên, trong bối cảnh còn nhiều thông tin biến động, câu chuyện đàm phán chưa rõ ràng thì các công ty dệt may, thủy sản, da giày vẫn chịu rủi ro liên quan về mặt thông tin. Khi thông tin chưa rõ ràng, sự phản ánh vào giá cổ phiếu rất biến động. Chỉ khi thông tin thực sự rõ ràng, tác động mới bớt đi và nhà đầu tư mới có thể tự tin mua vào ở vùng giá chiết khấu lớn.
Về trung và dài hạn, Việt Nam vẫn có lợi thế riêng có về nhân công, chi phí để sản xuất dệt may, da giày. Một số đối tác lớn nhưng Nike, Decathlon vẫn tiếp tục đặt nhà máy tại Việt Nam. Do đó, với triển vọng thuế thấp đi, nhóm cổ phiếu này về trung hạn sẽ tương đối ổn. Nhưng về ngắn hạn, nhà đầu tư cần cẩn trọng trước nhiễu động thông tin, đại diện VPBankS nhìn nhận.
Liên quan đến nhóm ngành thủy sản với việc mức thuế chống bán phá giá tôm đông lạnh mà Bộ Thương mại Mỹ (DOC) áp đặt lên tới 35,29%, ông Sơn cho rằng sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến những doanh nghiệp đang sản xuất, chế biến, xuất khẩu tôm đông lạnh tại Việt Nam. Khi bị áp thuế cao, xu hướng giảm đơn hàng xuất khẩu sẽ diễn ra rất nhanh do sản phẩm bị mất tính cạnh tranh. Cùng với đó, chi phí sản xuất, sản lượng sẽ bị ảnh hưởng.
Chuyên gia nhìn nhận, những doanh nghiệp xuất khẩu tôm lớn như FMC, MPC sẽ chịu ảnh hưởng lớn trong ngắn hạn nếu mức thuế trên có hiệu lực và được áp dụng. Tuy nhiên, về mặt dài hạn, nhà đầu tư nên có chiến lược ứng phó việc Mỹ áp thuế lên nhiều quốc gia, điều tra chống bán phá giá nhiều mặt hàng như tôm, thép…
Đối với ngành tôm nói riêng, Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường, giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Đồng thời, tạo nhóm sản phẩm có giá trị gia tăng cao để đáp ứng nhu cầu không chỉ của Mỹ mà còn Trung Quốc, Đông Nam Á, thị trường trong nước. Ngoài ra, Việt Nam cần phản hồi về chính sách thuế của Mỹ, yêu cầu Washington rà soát, đảm bảo thương mại rõ ràng, công bằng hơn.
Đáng chú ý, một nhóm ngành khác không hẳn chịu tác động trực tiếp từ chính sách thuế quan mà sẽ tác động gián tiếp do giá hàng hóa, thức ăn chăn nuôi nhập khẩu, đó là nhóm ngành chăn nuôi, thì ngoài tác động và sự theo dõi diễn tiến thuế quan, những diễn biến về chất lượng an toàn thực phẩm heo, gà từ lò mổ đến các địa điểm phân phối đang lùm xùm tại C.P Việt Nam, cũng là xúc tác. Nhiều chuyên gia nhận định, là cơ hội của các doanh nghiệp chăn nuôi với các cổ phiếu niêm yết như DBC, MML, BAF hay có mảng chăn nuôi như HAG, HNG, HPG...
VCBS phân tích, trong bối cảnh Việt Nam đang tìm giải pháp hạ nhiệt thuế đối ứng của Mỹ, việc nhập khẩu các mặt hàng đầu vào cho nông nghiệp như đậu nành, khô đậu nành, ngô và heo giống từ Mỹ sẽ góp phần làm cân bằng cán cân thương mại giữa Mỹ và Việt Nam, và cũng giúp chi phí nguyên vật liệu đầu vào giảm nếu có ưu đãi thuế cho các mặt hàng được nhập khẩu từ Mỹ.
Về vấn đề này, ông Trần Hoàng Sơn chia sẻ nhanh: Tại Việt Nam, sản lượng heo tập trung hoàn toàn doanh nghiệp lớn. Các hộ kinh doanh nhỏ lẻ không có sự chuyên sâu về thuốc, y tế, cộng với việc có nhiều dịch bệnh trong giai đoạn vừa qua… khiến hoạt động chăn nuôi hộ gia đình đi xuống.
Có thể nói, tại Việt Nam, C.P là “ông trùm” trong lĩnh vực chăn nuôi, cung cấp lượng thịt heo rất lớn. Theo dữ liệu từ Vietdata năm 2023, C.P có sản lượng heo lên tới 6,8 triệu con. Công ty đứng thứ hai là BAF với 1 triệu con, thứ 3 là Thaco Agri với 665.200 con, HAG với 600.000 con, HPG có 352.000 con, Masan Meatlife có 250.000 con…
"Với sản lượng khoảng 6,8 triệu con, việc C.P bị thị trường tẩy chay có thể ảnh hưởng tới doanh thu, khiến thị phần sụt giảm so với doanh nghiệp khác trong ngành.
Tuy nhiên, khoảng cách về sản lượng giữa C.P và các doanh nghiệp Việt Nam rất lớn, nên kể cả C.P có bị sụt giảm, doanh nghiệp trong nước cũng không thể nâng cao công suất để bù đắp khoảng trống mà C.P để lại", ông Sơn nhìn nhận.
Theo đó, chuyên gia cho rằng, với những tác động đáng kể liên quan đến nhiều bên, rất cần Chính phủ vào cuộc mạnh mẽ để giải quyết các vấn đề liên quan đến chất lượng đầu ra của sản phẩm, yêu cầu doanh nghiệp có cam kết, quy trình kiểm soát gắt gao. Đây là yếu tố cần chú ý để không ảnh hưởng đến diễn biến kinh tế, bởi nếu sản lượng heo sụt giảm thì tăng trưởng của Việt Nam cũng sẽ chịu tác động.
Trên thực tế, nhóm cổ phiếu ngành chăn nuôi đã có những phiên bùng nổ sau khi vụ lùm xùm của C.P diễn ra đầu tháng 6 này. Ở góc độ người tiêu dùng, các chuyên gia nhận định, những doanh nghiệp có kiểm soát chất lượng sản phẩm chặt chẽ, đảm bảo theo cam kết trước khi đưa ra thị trường, công khai minh bạch thông tin và đặc biệt có chăm sóc, hậu mãi với khách hàng một cách chăm chút, nghiêm túc... sẽ nắm bắt được cơ hội để gia tăng thị phần, song song cùng khả năng cải thiện biên lợi nhuận khi chi phí đầu vào nhập khẩu giảm và nguồn cung thiếu, giá heo hơi tăng. Kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp như MML, DBC với lãi tích cực cũng gia tăng sức hút cho nhóm này, giúp nhà đầu tư có thêm cơ sở để xem xét.