Ngân hàng lọc "tệp" khách hàng để đánh giá tác động của chính sách thuế quan

Tại kỳ Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025, câu hỏi mà Đoàn Chủ tọa các Ngân hàng gặp nhiều nhất từ phía cổ đông, là chính sách thuế quan có tác động như thế nào tới ngân hàng cũng như triển vọng kinh tế Việt Nam.

Trả lời một câu hỏi như vậy từ phía cổ đông, đối với tác động thuế quan đến tăng trưởng tín dụng và hoạt động kinh doanh ngân hàng năm nay, tại ĐHĐCĐ thường niên 2025 của Ngân hàng TMCP Vietcombank - Chủ tịch HĐQT Nguyễn Thanh Tùng cho biết, hiện nay, Việt Nam là nền kinh tế có độ mở cao, với kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ chiếm khoảng 28% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Nếu Mỹ áp dụng chính sách thuế quan mới với mức thuế suất cao lên tới 46%, dự báo sẽ có khoảng 55–56% kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ bị ảnh hưởng. Điều này sẽ tác động tiêu cực đến tăng trưởng GDP, hoạt động thương mại và sản xuất trong nước.

Đối với Vietcombank, ông Tùng trả lời cổ đông, tác động sẽ đặc biệt rõ rệt do ngân hàng đang chiếm khoảng 20% thị phần thanh toán quốc tế, tài trợ thương mại toàn thị trường. Nhiều khách hàng của Vietcombank là các doanh nghiệp xuất khẩu sang Mỹ trong các lĩnh vực như điện tử, gỗ, thuỷ sản, nhựa... – đây đều là những ngành dễ bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế cao.

Ngoài ra, danh mục khách hàng FDI tại Vietcombank lớn so với các ngân hàng khác, chiếm hơn 20% tổng dư nợ bán buôn, hơn 40% tổng huy động vốn và hơn 50% về doanh số hoạch toán quốc tế tài trợ thương mại. Điều này khiến Vietcombank có lẽ chịu tác động lớn hơn nhiều ngân hàng khác.

Trước tình hình đó, Vietcombank cho biết đã chủ động phối hợp với các khách hàng để đưa ra các giải pháp giảm thiểu tác động, trong đó có việc hỗ trợ tài chính, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Đồng thời, Vietcombank cũng tích cực phối hợp với các cơ quan quản lý để có định hướng phù hợp theo từng ngành nghề, từng đối tượng khách hàng.

Tuy nhiên, Chủ tịch Vietcombank cũng báo tin vui với cổ đông là mới đây, ngân hàng đã ký kết một thỏa thuận tài trợ cho Vietnam Airlines mua 50 máy bay Boeing từ Mỹ. Động thái này không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp trong nước mà còn góp phần giảm chênh lệch cán cân thương mại giữa Việt Nam và Mỹ – có thể giúp giảm áp lực từ phía chính sách của Mỹ.

Trả lời câu hỏi cổ đông của ông Tùng cũng đồng thời hé mở rằng, nhiều TCTD tham gia thu xếp vốn tài trợ cho các doanh nghiệp trong hợp đồng hợp tác thương mại Việt - Mỹ hơn 90 tỷ USD, sẽ có điều kiện góp vào tăng trưởng tín dụng. Kỳ vọng một hợp đồng lớn về mua máy bay từ Vietjet Air, tương tự, cũng mở ra cơ hội cho nhà băng thu xếp và tài trợ vốn.

Cũng tại ĐHĐCĐ thường niên 2025 của NHTMCP BIDV, ông Phan Đức Tú - Chủ tịch HĐQT BIDV cho biết, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung được đánh giá ảnh hưởng không quá lớn tới ngân hàng. BIDV đã thành lập ban chỉ đạo ứng phó ngay sau thông tin Mỹ áp thuế. BIDV ước tính tổng dư nợ chịu tác động khoảng 300.000 tỷ đồng, chiếm 15% tổng dư nợ, tập trung ở các ngành thép, nhựa, cơ khí, thủy sản, giày da, may mặc, logistics, bất động sản khu công nghiệp.

Theo lãnh đạo BIDV, chiến tranh thương mại dự báo sẽ tác động đến tín dụng, huy động vốn và chất lượng tài sản, kéo theo lợi nhuận suy giảm. Ngân hàng dự kiến trích lập dự phòng khoảng 21.000 tỷ đồng trong năm 2025, tương đương mức thực hiện năm 2024. Tỷ lệ trích lập trên tổng dư nợ sẽ có xu hướng giảm nhẹ nhờ kỳ vọng tín dụng tăng trưởng 16%.

Hiện chưa đưa tác động thuế quan Mỹ vào mô hình kinh doanh 2025 do khó định lượng cụ thể, ông Trần Minh Bình - Chủ tịch HĐQT VietinBank thông tin. Tuy nhiên, ngân hàng đã xây dựng các kịch bản bất lợi và phương án ứng phó phù hợp.

Với dự báo tăng trưởng tín dụng 2025 sẽ khó khăn hơn so với 2024, VietinBank vẫn duy trì mức tăng trưởng ổn định. Đồng thời, ngân hàng chủ động tiếp cận các dự án đầu tư công để bù đắp tác động tiêu cực từ thương mại quốc tế và cam kết kết quả kinh doanh ấn tượng trong năm nay.

Ở khối NHTMCP tư nhân, nhiều lãnh đạo ngân hàng cũng đưa ra quan điểm đánh giá tác động chính sách thuế quan tới tăng trưởng ngân hàng. Theo Phó Chủ tịch HĐQT NHTPCP LPBank Bùi Thái Hà, dù các chính sách thuế quan của Mỹ đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của doanh nghiệp Việt Nam, LPBank chỉ có 0,3% dư nợ tín dụng liên quan đến các doanh nghiệp chịu tác động.

Lãnh đạo LPBank cũng khẳng định ngay từ sớm, nhà băng đã tổ chức các cuộc họp đánh giá, thống kê và đưa ra giải pháp đối phó, bao gồm cả việc thành lập công ty quản lý tài sản (AMC).

Trong khi đó, tại NHTPCP Phát triển TP Hồ Chí Minh (HDBank), ông Phạm Quốc Thanh - TV HĐTQ kiêm Q.Tổng Giám đốc Ngân hàng HDBank cũng báo cáo với cổ đông là HDBank ghi nhận mức độ ảnh hưởng thấp, khi dư nợ của khách hàng liên quan trực tiếp tới thị trường Mỹ chỉ dưới 1,5%.

“HDBank đã triển khai chính sách quản trị rủi ro cân bằng và đa dạng hóa danh mục để đối phó với tác động từ thuế quan. Ngân hàng cũng điều chỉnh các chính sách tài trợ và cấu trúc hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng.

Với chỉ số CAR đạt 14,85%, HDBank có đủ khả năng chống chịu biến động thị trường. Ngân hàng tự tin vào khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng, đồng thời mở rộng tài trợ cho các dự án và tiêu dùng. HDBank cũng đăng ký tham gia gói tín dụng 500.000 tỷ đồng của Chính phủ, cam kết hỗ trợ 20.000 tỷ đồng cho các doanh nghiệp hạ tầng và công nghệ”, ông Phạm Quốc Thanh bày tỏ.

Tại NHTMCP Hàng Hải (MSB), Tổng Giám đốc Nguyễn Hoàng Linh cho biết trong bối cảnh chính sách thuế quan của Mỹ diễn biến khó lường, MSB đã tập trung vào việc quản trị rủi ro. Tổng dư nợ của ngân hàng đạt 191.000 tỷ đồng, trong đó các ngành như gỗ, cá tra, máy ảnh, hóa chất và hạt điều chiếm khoảng 3.900 tỷ đồng, tương đương 9,5% tổng dư nợ.

Nhà băng này cũng đã tiến hành rà soát lại năng lực hoạt động của các khách hàng thuộc các ngành này và hiện tại ngân hàng đang kiểm soát tình hình tương đối tốt. Trong kịch bản xấu nhất, tỷ lệ nợ xấu của nhóm này có thể lên đến 2,3%, trong khi tỷ lệ nợ xấu toàn ngân hàng sẽ được giữ ở mức khoảng 1,8%.

Theo ông Trịnh Văn Tuấn - Chủ tịch NHTMCP Phương Đông (OCB), thương chiến sẽ có tác động nhất định, thay vì thuận lợi 10 thì chỉ còn 8, nhưng bối cảnh chung là đất nước chuyển mình mạnh mẽ, cộng đồng doanh nghiệp doanh nghiệp đang có niềm tin sang kỉ nguyên mới, vươn mình của dân tộc, sẽ là cơ hội rất lớn cho sự chuyển mình của doanh nghiệp.

Ông Tuấn kỳ vọng Việt Nam sẽ đàm phán được mức thuế ngang với các quốc gia có mặt hàng cạnh tranh cùng Việt Nam. Theo đó thì nội lực của doanh nghiệp Việt Nam sẽ giúp doanh nghiệp tiếp tục duy trì và mở rộng thị trường.

Ở góc độ của NH, ông cũng cho biết OCB tiếp tục có chiến lược đồng hành cùng doanh nghiệp với một “bộ lọc” SME chất lượng. Cùng với đó, hướng về các doanh nghiệp FDI nhưng không cạnh tranh vào các tập đoàn doanh nghiệp lớn, mà những doanh nghiệp đi theo chuỗi FDI. Đây cũng là điểm OCB đang có lợi thế khi đối tác Nhật Bản Aozora hết sức hỗ trợ từ cả việc tham gia HĐQT, các Ủy ban đến kết nối và giới thiệu khách hàng chất lượng,

Tại NHTMCP Tienphong Bank (TPBank), ông Nguyễn Hưng - Tổng Giám đốc TPBank cho biết ngân hàng có khoảng 10.800 tỷ dư nợ là khách hàng xuất nhập khẩu có liên quan đến thị trường Mỹ. Với những khách hàng này thì doanh số xuất nhập khẩu cũng chiếm dưới 20% tổng doanh thu của họ nên mức độ ảnh hưởng không nhiều.

Theo Lãnh đạo TPBank, ngân hàng đã tiến hành rà soát kỹ các khoản tín dụng mới, đặc biệt với những doanh nghiệp xuất khẩu các mặt hàng dễ chịu tác động như thủy sản sang Mỹ. Đối với nhóm doanh nghiệp FDI, TPBank chủ yếu cung cấp dịch vụ thanh toán, kinh doanh ngoại tệ và các dịch vụ hỗ trợ khác, chứ không tham gia cho vay. Thông thường, các doanh nghiệp FDI sẽ vay vốn tại các ngân hàng nước ngoài như Hàn Quốc hoặc Đài Loan (Trung Quốc), nên rủi ro tín dụng từ nhóm này đối với TPBank gần như không có. Bên cạnh đó, ngân hàng cũng chuẩn bị phương án hỗ trợ một số doanh nghiệp tại Đồng Bằng Sông Cửu Long, nếu cần thiết điều chỉnh sản xuất.

Ở Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), đánh giá khách hàng doanh nghiệp FDI chỉ chiếm 1% tổng dư nợ, không ảnh hưởng đến hoạt động ngân hàng. Tại ĐHĐCĐ đầu tháng 4/2025, theo lãnh đạo ACB, ngân hàng đã chủ động làm việc với khách hàng để ghi nhận những khó khăn có thể phát sinh; tuy nhiên, nhìn chung các khách hàng của ACB đều có hoạt động kinh doanh đa dạng và phân bổ thị trường hợp lý. Ngân hàng vẫn giữa mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao trong năm 2025, với kỳ vọng sẽ không phải chịu tác động đáng kể.

Trong gặp gỡ gần nhất với nhà đầu tư mới đây, theo Ban lãnh đạo ACB chia sẻ, mức độ ảnh hưởng của các hoạt động xuất nhập khẩu đến ACB là hạn chế, chỉ chiếm 5% danh mục cho vay khách hàng của ACB có khả năng bị ảnh hưởng bởi thuế quan cao hơn. Bên cạnh đó, ACB tài trợ cho các lô hàng riêng lẻ thay vì toàn bộ công ty, và tiêu chí lựa chọn của ngân hàng đảm bảo rằng các doanh nghiệp này không quá phụ thuộc vào một quốc gia duy nhất. Do đó, trong ngắn hạn, tác động đến doanh thu khách hàng của ACB sẽ không đáng kể.

Lãnh đạo nhà băng cũng nhìn nhận về lâu dài, thuế quan cao có thể gián tiếp ảnh hưởng đến các ngành liên quan đến cung cấp hàng hóa, dịch vụ và nguyên vật liệu cho các doanh nghiệp xuất khẩu, cũng như thu nhập hộ gia đình, điều này có thể dẫn đến nhu cầu tín dụng giảm trong phân khúc cho vay bán lẻ. Hiện Chính phủ đang tích cực đàm phán để có các điều kiện thuế quan thuận lợi hơn. ACB tin tưởng rằng Chính phủ sẽ thực hiện các chính sách hỗ trợ (chẳng hạn như đầu tư công và các chính sách thúc đẩy tiêu dùng trong nước) và tìm kiếm các thị trường xuất khẩu thay thế để giảm thiểu những tác động này...