Chính phủ Trung Quốc đang tìm cách vực lại nền kinh tế bằng cách trao quyền tự chủ cho chính quyền địa phương trong việc sử dụng trái phiếu.
Trung Quốc đang cho phép các quan chức địa phương đầu tư vào nhiều lĩnh vực hơn bằng cách sử dụng một loại trái phiếu chính phủ quan trọng, đồng thời đơn giản hóa quy trình phê duyệt nhằm tận dụng tốt hơn nguồn tài chính công quan trọng này để thúc đẩy nền kinh tế.
Theo đó, chính quyền địa phương nước này có thể sử dụng tiền huy động từ trái phiếu đặc biệt của mình để đầu tư vào các dự án, miễn là các dự án này không nằm trong danh sách cấm do chính phủ công bố - như các dự án không tạo ra lợi nhuận, các tòa nhà chính phủ, các công trình mang tính hình thức như tượng đài khổng lồ và bất động sản thương mại.
Theo chính sách mới, 11 khu vực, bao gồm một số vùng kinh tế tỉnh như tỉnh Quảng Đông, sẽ được phép tự phê duyệt các dự án được tài trợ bởi trái phiếu. Trước đây, tất cả các địa phương đều phải được sự phê duyệt từ cơ quan kế hoạch kinh tế hàng đầu quốc gia và Bộ Tài chính trước khi phát hành trái phiếu.
Động thái mới của Trung Quốc nằm trong kế hoạch của lãnh đạo nền kinh tế số hai thế giới nhằm thúc đẩy các động lực nội địa. Đây là một ưu tiên hàng đầu trong chiến lược kinh tế năm 2025 của Trung Quốc trước nguy cơ ngành xuất khẩu đang bị đe dọa bởi chính quyền Mỹ sắp tới, trong khi người dân vẫn chưa sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn. Với ngày càng ít lựa chọn, đầu tư của chính phủ sẽ vẫn là đòn bẩy quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng.
"Các hướng dẫn mới sẽ tăng cường tính linh hoạt của trái phiếu và nâng cao quyền tự chủ cũng như sáng kiến của địa phương trong việc thúc đẩy nền kinh tế,” ông Zhang Yiqun, thành viên của Hiệp hội Tài chính Công Trung Quốc, nhận định.
Trong thập kỷ qua, trái phiếu đặc biệt của chính quyền địa phương đã trở thành nguồn tài chính quan trọng cho các dự án hạ tầng. Tuy nhiên, khi lợi nhuận đầu tư giảm trên toàn nền kinh tế, các địa phương ngày càng khó tìm được dự án đáp ứng tiêu chí của Bắc Kinh. Đầu năm nay, việc phát hành trái phiếu địa phương chậm chạp, làm giảm sự hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế.
Các trái phiếu này ngày càng đóng vai trò lớn trong việc thúc đẩy đầu tư ở Trung Quốc, bởi nguồn vốn từ các công ty tài chính địa phương – một kênh huy động quan trọng khác – đã giảm do Bắc Kinh siết chặt “nợ ẩn,” theo cách gọi của truyền thông quốc tế.
Hướng dẫn từ Quốc vụ viện Trung Quốc cho phép trái phiếu chiếm tỷ lệ lớn hơn trong tổng vốn đầu tư dự án khi được dùng làm vốn cổ phần. Ngoài ra, phạm vi đầu tư được mở rộng sang các lĩnh vực như hạ tầng cho công nghệ thông tin, vật liệu mới, cùng các cơ sở công cộng như trung tâm chăm sóc người cao tuổi và trẻ em.
“Việc mở rộng phạm vi đầu tư và tăng tốc sử dụng trái phiếu đặc biệt sẽ giúp chúng hiệu quả hơn trong việc ổn định tăng trưởng kinh tế,” các nhà phân tích của Shenwan Hongyuan Group Co., dẫn đầu bởi ông Zhao Wei, nhận định trong một báo cáo công bố ngày thứ Tư tuần này.
Chính quyền địa phương Trung Quốc sẽ được phép tận dụng nhiều nguồn thu hơn để trả nợ gốc và lãi trái phiếu. Điều này giúp tăng tính an toàn của trái phiếu và tạo điều kiện phát hành thêm trong tương lai, theo báo cáo của GF Securities.
"Việc trao quyền tự phê duyệt dự án cho các địa phương sẽ giúp các dự án được thiết kế phù hợp hơn với nhu cầu thực tế của từng khu vực", ông Yuan Haixia, Giám đốc Viện Nghiên cứu tại China Chengxin International Credit Rating, nhấn mạnh.
Bắc Kinh cũng yêu cầu các khu vực nhanh chóng thiết lập quỹ để đảm bảo khả năng trả nợ. Đồng thời, chính phủ cam kết sẽ ngăn chặn triệt để việc sử dụng trái phiếu sai mục đích, cảnh báo rằng các tỉnh có thể mất quyền phê duyệt nếu vi phạm nghiêm trọng.