Gửi bình luận
Thí điểm giao dịch tài sản mã hoá tại trung tâm tài chính Việt Nam là bước đi cần thiết và nên được triển khai, tuy nhiên cần có điều chỉnh về mặt thời gian và điều kiện thực hiện.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang lấy ý kiến về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, trong đó có Đề xuất thí điểm giao dịch tài sản mã hoá, tiền mã hoá trong khuôn khổ sandbox tại trung tâm tài chính Việt Nam từ ngày 1/7/2026. Tuy nhiên, Bộ Tài chính bày tỏ quan ngại do Việt Nam chưa có hành lang pháp lý hoàn chỉnh cho loại tài sản này và cho rằng cần có sự tham gia ý kiến của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), để đảm bảo không ảnh hưởng tới an ninh tài chính quốc gia.
Quan điểm này của Bộ Tài chính là hợp lý, dựa trên các yếu tố sau: Thứ nhất, Việt Nam chưa ban hành các quy định cụ thể về phát hành, sở hữu và giao dịch tài sản mã hoá. Việc triển khai khi chưa có hành lang pháp lý rõ ràng có thể dẫn đến rủi ro về pháp lý và tài chính. Thứ hai, Bộ Tài chính lo ngại việc tiền mã hoá có thể được sử dụng làm phương tiện thanh toán, tác động tiêu cực đến hệ thống tài chính quốc gia, đặc biệt khi chưa có sự kiểm soát chặt chẽ từ NHNN. Thứ ba, việc giao dịch tài sản mã hoá có thể bị lợi dụng cho các hoạt động bất hợp pháp nếu không có cơ chế phòng chống hiệu quả. Thứ tư, ảnh hưởng môi trường từ hoạt động “đào” tiền mã hoá do hoạt động này tiêu tốn lượng điện năng lớn và có thể ảnh hưởng đến an ninh năng lượng.
Thứ năm, việc ấn định mốc thời gian 1/7/2026 có thể không phù hợp, vì quá trình xây dựng khung pháp lý, đánh giá rủi ro và sự phối hợp liên ngành cần nhiều thời gian hơn.
Bước đi cần thiết
Tuy nhiên, tôi cho rằng thí điểm giao dịch tài sản mã hoá tại trung tâm tài chính Việt Nam là bước đi cần thiết và nên được triển khai, nhưng cần có điều chỉnh về mặt thời gian và điều kiện thực hiện.
Trên thế giới, thị trường tài sản số và blockchain đang phát triển mạnh mẽ với quy mô vốn hóa đạt trên 2.500 tỷ USD năm 2023, việc Việt Nam tiên phong thử nghiệm mô hình này ở khu vực Đông Nam Á sẽ tạo lợi thế cạnh tranh đáng kể trong việc thu hút đầu tư và phát triển công nghệ.
Dù vậy, mốc thời gian 1/7/2026 có thể chưa thực sự phù hợp khi xét đến các thách thức hiện tại. Nhìn vào kinh nghiệm của Singapore - quốc gia đi đầu trong lĩnh vực này tại Đông Nam Á, họ đã mất gần 5 năm để xây dựng khung pháp lý và hệ sinh thái hoàn chỉnh trước khi cho phép giao dịch tài sản số. Do đó, Việt Nam cần thêm thời gian để hoàn thiện hành lang pháp lý và xây dựng năng lực quản lý.
Việc thí điểm trong khuôn khổ sandbox sẽ giúp hạn chế rủi ro và tạo môi trường thử nghiệm an toàn. Song, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan để giám sát chặt chẽ các giao dịch, ngăn chặn việc sử dụng tài sản mã hoá cho các hoạt động bất hợp pháp. Kinh nghiệm từ các vụ sập sàn giao dịch tiền mã hoá như FTX với thiệt hại lên đến 8 tỷ USD cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng cơ chế bảo vệ nhà đầu tư và quản lý rủi ro hiệu quả. Với những lợi ích tiềm năng về phát triển công nghệ, thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính, việc thí điểm giao dịch tài sản mã hoá là một hướng đi đúng đắn. Tuy nhiên, thành công của dự án sẽ phụ thuộc vào việc xây dựng được khung pháp lý toàn diện và hệ thống quản lý rủi ro hiệu quả trước khi triển khai.
Để bắt kịp xu hướng toàn cầu, chúng ta sẽ cần một lộ trình tổng thể với sự chuẩn bị kỹ lưỡng trên nhiều mặt.
Trước hết, việc xây dựng khung pháp lý toàn diện là yếu tố then chốt, trong đó cần có các quy định cụ thể về phân loại tài sản mã hoá, quyền sở hữu, điều kiện giao dịch và nghĩa vụ thuế.
Thứ hai, nâng cấp hạ tầng công nghệ và phát triển nhân lực chất lượng cao cũng là những yếu tố cân nhắc quan trọng. Việt Nam cần đầu tư vào hệ thống công nghệ blockchain tiên tiến, hệ thống bảo mật đa lớp và các công cụ giám sát giao dịch thời gian thực. Theo số liệu từ LinkedIn, nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực blockchain và tài sản số tăng 300% trong 3 năm qua. Do đó, việc đào tạo đội ngũ chuyên gia về blockchain, an ninh mạng... cần được đẩy mạnh thông qua hợp tác với các tổ chức giáo dục và doanh nghiệp công nghệ hàng đầu.
Thứ ba, tham gia tích cực vào các diễn đàn quốc tế và thiết lập quan hệ hợp tác với các trung tâm tài chính lớn như Singapore, Hong Kong sẽ giúp Việt Nam học hỏi kinh nghiệm và rút ngắn thời gian triển khai. Chúng ta cũng cần xây dựng cơ chế hợp tác quốc tế trong việc phòng chống tội phạm tài chính và rửa tiền, đặc biệt khi 20% giao dịch tiền mã hoá toàn cầu được ước tính có liên quan đến hoạt động phi pháp.
Nhìn chung, việc triển khai thí điểm cần được thực hiện theo phương pháp tiếp cận từng bước, bắt đầu với quy mô nhỏ và mở rộng dần dựa trên kết quả đánh giá. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tạo điều kiện cho việc điều chỉnh, hoàn thiện các cơ chế quản lý trước khi áp dụng rộng rãi.
Tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương ngày 24/2/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: Liên quan đến quản lý đồng tiền kỹ thuật số, không để chậm chân, không để mất cơ hội, không tạo khoảng cách hoặc khu biệt với các hình thái tài chính mới cũng như những phương thức giao dịch hiện đại.
