Gửi bình luận
Quỹ bổ sung thiếu hụt tài chính và tính minh bạch công khai hợp đồng trong hoạt động đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng được chỉ ra là những tồn tại kéo chậm dòng chảy đầu tư vào lĩnh vực này.
Làm thế nào để thu hút ngày càng nhiều các nguồn lực tham gia đầu tư vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng cũng chính là một trong những phiên thảo luận chính của Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam kỳ cuối năm 2018 diễn ra hôm nay.
Chưa có cơ chế rõ ràng để các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thống nhất với nhà tài trợ và bên cho vay về khoản thiếu hụt bổ sung và cơ chế giải ngân trong đầu tư cơ sở hạ tầng. (Ảnh minh hoạ, nguồn: Internet).
Ngày 4/5 Chính phủ ban hành Nghị định 63/2018/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP. Nghị định 63 có hiệu lực từ ngày 19/6/2018 thay thế Nghị định số 15/2015/NĐ-CP. Đây là lần sửa đổi, bổ sung thứ ba của Luật định về PPP, tính từ thời điểm của chương trình thí điểm theo Quyết định số 71/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực năm 2011.
Theo đánh giá của các nhà đầu tư, Nghị định 63 đã có một số thay đổi đáng hoan nghênh, có lợi cho cả cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà tài trợ trong việc chuẩn bị, xây dựng dự án PPP.
Cụ thể, Nghị định 63 tiếp tục làm rõ quy trình phê duyệt báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án. Nghị định này thắt chặt điều kiện, quy trình đầu tư vào các dự án theo mô hình xây dựng – chuyển giao. Nghị định cũng đề ra khung pháp lý về chuyển đổi dự án đầu tư công thành dự án PPP, dù vẫn cần có hướng dẫn chi tiết để thực thi. Đặc biệt, Nghị định 63 đã bỏ quy định về chứng nhận đăng ký đầu tư, nhờ đó tránh cho nhà tài trợ tình trạng xin giấy phép 2 lần.
Mặc dù, đã có nhiều tiến bộ tích cực tuy nhiên, theo các nhà đầu tư, Nghị định 63 vẫn có 2 tồn tại chính liên quan đến việc hỗ trợ của nhà nước và việc công khai hợp đồng.
Trước tiên, liên quan đến hỗ trợ của Nhà nước. Được biết, hiện nay, hỗ trợ của nhà nước có thể dưới 3 hình thức. Một là, nhà nước góp vốn trang trải cho những chi phí thi công, xây dựng dự án mà đối với nhà đầu tư không khả thi về mặt kinh tế.
Hai là, chi trả cho các doanh nghiệp dự án trong dự án xây dựng -cho thuê – chuyển giao, xây dựng – chuyển giao- cho thuê hay dự án tương tự đối với những dịch vụ được doanh nghiệp dự án cung cấp.
Ba là, Nhà nước hỗ trợ vốn để thi công xây dựng các công trình hạ tầng phụ trợ hay giải phóng mặt bằng
Theo đó, mặc dù Quỹ bổ sung thiếu hụt tài chính (VGF) đã được nghiên cứu từ Nghị định 15. Tuy nhiên, theo các nhà đầu tư, khoảng cách từ văn bản đến thực thi vẫn còn khoảng cách lớn. Trong đó, có thể kể đến hai lý do chính mà Nghị định 63 vẫn chưa giải quyết được.
Thứ nhất, chưa có cơ chế rõ ràng để các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thống nhất với nhà tài trợ và bên cho vay về khoản thiếu hụt bổ sung và cơ chế giải ngân.
Nghị định 63 chỉ cho biết xem hướng dẫn tại luật về đầu tư công, trong khi Luật đầu tư công không đề cập đến tình huống mà Nhà nước đầu tư vào dự án PPP nhằm bổ sung thiếu hụt tài chính nhưng không phải để thu hồi vốn đầu tư.
Hai là, vướng mắc khi thực hiện cơ chế VGF là do đầu tư chi phí thi công, xây dựng có thể không phải là hình thức hỗ trợ phù hợp cho dự án PPP. Theo đó, cần đánh giá tính khả thi kinh tế của dự án ngay từ đầu giai đoạn thi công xây dựng cho đến hết thời gian khai thác. Ở giai đoạn thi công xây dựng sẽ chưa thể tính được số vốn VGF cần thiết.
Vì vậy, các nhà đầu tư đề xuất Nhà nước nên xem xét thiết lập quỹ riêng và có cơ chế giải ngân để làm công cụ bổ sung thiết hụt tài chính cho các dự án PPP trong những lĩnh vực rủi ro cao mà thường không có hợp đồng bao tiêu để đảm bảo nguồn thu cho dự án như ngành giao thông. Một hình thức VGF phổ biến hơn ở các nơi khác là bảo đảm nguồn kinh phí khi các cơ quan nhà nước nhất trí bổ sung nguồn thu cho doanh nghiệp dự án với mức tối đa là hạn mức bảo lãnh nếu có thiếu hụt nguồn thu thực.
Có thể bạn quan tâm
05:00, 21/08/2018
05:30, 15/04/2018
06:30, 20/02/2018
10:59, 24/05/2017
20:51, 08/10/2016
Nghị đinh 63 quy định các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải công bố các nội dung chính của hợp đồng đã ký với nhà đầu tư trên cổng thông tin đấu thầu Nhà nước. Theo đó, các nội dung này gồm có:
Họ tên, địa chỉ của nhà tài trợ và doanh nghiệp dự án; Địa điểm, diện tích mặt bằng của dự án; Những thông số cơ bản cần giám sát về chất lượng dịch vụ hay công trình; Tổng mức đầu tư, mức vốn góp hay nợ của nhà tài trợ, phần vốn góp của Nhà nước; Hình thức hợp đồng, điều khoản hợp đòng, thời điểm đề nghị chuyển giao công trình dự án cho Nhà nước hay mức giá, phí, hình thức, địa điểm thu tiền.
Các nhà đầu tư cho rằng, tăng cường yếu tố minh bạch là cần thiết, tuy nhiên không nhất thiết sẽ đạt được mục đích đề ra trong một số trường hợp. Chẳng hạn, nếu Nhà nước chấp thuận cho dự án thuộc lợi ích chiến lược Quốc gia với một mức giá tốt thì sẽ không muốn công bố thông tin đó. Điều tương tự cũng đúng với các nhà tài trợ nếu chấp thuận những điều khoản kém thuận lợi hơn vì các lý do khác ngoài lợi ích kinh tế đơn thuần.
Vì vậy, các nhà đầu tư kiến nghị Nhà nước nên xem xét cho phép áp dụng một số trường hợp ngoại lệ đối với quy định công khai thông tin nêu trên.
