Vì sao hàng trăm dự án đầu tư công tại TP HCM chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư?

Hàng trăm dự án chưa hoàn thiện thủ tục?

Đáng chú ý, mặc dù UBND TP HCM có nhiều văn bản đôn đốc các chủ đầu tư, sở ngành hoàn thành thủ tục đầu tư nhưng theo Sở Tài chính, tiến độ thực hiện rất chậm. Đến ngày 17/3, còn 203 dự án chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư để bổ sung vốn trong năm 2025.

Cụ thể, theo báo cáo từ Sở Tài chính TP HCM, các dự án này tập trung ở Sở Giao thông công chánh với 21 dự án, tổng vốn hơn 8.400 tỉ đồng, gồm các dự án như cao tốc TP HCM - Mộc Bài, mở rộng đường D3 (Q.Gò Vấp), mở rộng đường nối cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây... Trong khi đó, Sở Xây dựng có 55 dự án chưa thẩm định với tổng vốn hơn 3.700 tỉ đồng.

“TP HCM đặt mục tiêu hết quý 1 giải ngân 7,5%, quý 2 đạt 25%, quý 3 đạt 50%, quý 4 và cả năm giải ngân 100%. Tính đến ngày 14.3, địa phương giải ngân hơn 2.500 tỉ đồng, đạt khoảng 3%”, Sở Tài chính nêu.

Trước những chậm trễ trên, Sở Tài chính TP HCM đã có tờ trình gửi UBND TP HCM đề xuất thay thế, sửa đổi quyết định về nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện chương trình, dự án đầu tư công theo hướng phân cấp, ủy quyền cho các sở chuyên ngành, UBND quận, huyện.

Cụ thể, đối với việc chuẩn bị đầu tư và giao chủ đầu tư, Sở Tài chính đề xuất giao toàn bộ các dự án nhóm B, nhóm C cho UBND quận, huyện, TP Thủ Đức, trừ dự án có phạm vi từ 2 quận, huyện trở lên. Khi đó, các ban quản lý dự án chuyên ngành sẽ tập trung thực hiện đối với dự án quan trọng quốc gia và dự án nhóm A.

Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi và xuyên suốt trong quá trình thực hiện thủ tục đầu tư các dự án, Sở Tài chính đề xuất giao sở chuyên ngành theo lĩnh vực quản lý, bao gồm cả thẩm định chủ trương đầu tư, thẩm định dự án và quyết định đầu tư dự án nhóm B, C. Trước đây, Sở Tài chính là cơ quan thẩm định chủ trương đầu tư, sở chuyên ngành sẽ thẩm định dự án sau khi chủ trương đầu tư được duyệt.

Ngoài ra, Sở Tài chính cũng đề xuất nghiên cứu phân cấp, ủy quyền cho người đứng đầu cơ quan chuyên môn về xây dựng thực hiện công tác thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu dự án nhóm A do UBND TP HCM phê duyệt quyết định đầu tư.

Theo Luật Đầu tư công năm 2024, dự án đầu tư công nhóm A gồm các dự án có tổng mức đầu tư từ 1.600 - 4.600 tỉ đồng trở lên, nhóm B dưới 4.600 tỉ đồng, nhóm C từ dưới 240 tỉ đồng tùy theo lĩnh vực.

Khiển trách người đứng đầu

Liên quan tới việc chậm triển khai các dự án đầu tư công, trước đó, (ngày 19/3/2025), Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được đã ký văn bản yêu cầu kiểm điểm 18 đơn vị giải ngân không đạt, gồm: 7 ban quản lý dự án và 11 quận, huyện ở TP HCM giải ngân đầu tư công năm 2024 dưới 95% bị yêu cầu kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm.

Trong đó, ở nhóm ban quản lý dự án, đơn vị cam kết giải ngân vốn lớn nhất là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông hơn 12.400 tỉ đồng, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp hơn 8.400 tỉ đồng, Ban Quản lý đường sắt đô thị 4.950 tỉ đồng.

Tuy nhiên, trên thực tế thì kết quả giải ngân của các đơn vị đều không đạt yêu cầu, cụ thể: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp giải ngân đạt tỷ lệ 35%; Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông 47%; Ban Quản lý đường sắt đô thị 52%; Ban Quản lý Nông nghiệp và phát triển nông thôn 38%; Ban Quản lý Khu Công nghệ cao 79%; Ban Quản lý khu Công viên lịch sử văn hóa dân tộc 75%; Ban Quản lý Khu Nông nghiệp công nghệ cao chỉ đạt 2%.

Ở khối địa phương có 11 quận, huyện chưa đạt yêu cầu, tỷ lệ giải ngân đầu tư công từ 84% trở xuống gồm: huyện Cần Giờ, huyện Hóc Môn, huyện Nhà Bè, quận 1, quận 11, quận 3, quận 4, quận 5, quận 6, quận Phú Nhuận và quận Tân Bình.

“Chế tài xử lý theo từng nhóm như tổ chức, cá nhân cố tình gây khó khăn, cản trở, làm chậm tiến độ giao vốn; kiên quyết xử lý hành vi tiêu cực, tham nhũng trong quản lý đầu tư công; thay thế kịp thời cá nhân yếu kém về năng lực, sợ sai, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, né tránh khi thực thi công vụ”, văn bản nêu.