Vì sao thép phế liệu càng siết càng tăng?

Tuy nhiên, việc đầu tư dây chuyền công nghệ mới, xây dựng lò đứng, lò cao cũng sẽ là bài toán lớn đối với các doanh nghiệp sản xuất thép trong nước. Bình luận trước tình hình phế liệu nhập khẩu ồ ạt vào Việt Nam và đề xuất cho phép các doanh nghiệp trong ngành thép được tiếp tục nhập khẩu 1,9 triệu tấn thép phế liệu từ các nước để phục vụ sản xuất trong nước, ông Nguyễn Văn Ban - Nguyên trưởng ban alumin Tổng công ty Khoáng sản Việt Nam cho rằng, đây là điều tất yếu do thiếu nguyên liệu, công nghệ, máy móc chỉ phù hợp cho sản xuất thép từ sắt vụn.

Ở Việt Nam, chỉ có một hai nhà máy được đầu tư công nghệ lò cao, song quy mô nhỏ, lạc hậu, chủ yếu sử dụng công nghệ Trung Quốc như Nhà máy Gang thép Thái Nguyên. Với quy mô, công nghệ như vậy, ngành gang thép Việt Nam rất khó đi lên từ công nghiệp luyện quặng, không thể mang lại hiệu quả kinh tế. Đây là lý do luôn khuyến khích các doanh nghiệp nhập thép phế liệu về sản xuất thay vì luyện thép từ quặng. Ông Ban lo ngại, với việc sử dụng các công nghệ lạc hậu và quy mô sản xuất nhỏ như hiện nay, sẽ rất nguy hiểm cho ô nhiễm môi trường.

Dù đã nhận thức được những mối nguy hại cũng như những hạn chế với xu hướng phát triển của một nền kinh tế hiện đại, nhưng theo ông Ban, muốn thay đổi cũng khó. Nếu muốn hiệu quả, tiết kiệm, an toàn chỉ có cách phá đi làm lại.

Đồng quan điểm, GS.TSKH Bùi Văn Mưu - nguyên Trưởng bộ môn luyện kim đen, khoa Luyện kim và Công nghệ Vật liệu, Trường ĐH Bách khoa Hà Nội cho biết, các doanh nghiệp sản xuất thép ngày càng nhập thép phế liệu với khối lượng lớn là vì rẻ, dễ mà lại có tăng trưởng nhanh. Trên thực tế, luyện thép từ sắt vụn không chỉ có Việt Nam mới làm, nhiều nước khác trên thế giới cũng lựa chọn con đường đi như vậy.

Tuy nhiên, theo ông Mưu, hầu hết lượng thép phế liệu nhập về Việt Nam đều là thép phế liệu có chất lượng thấp, khó xử lý và nguy cơ gây ô nhiệm môi trường rất lớn. Trong khi, những loại thép phế liệu có chất lượng tốt hơn lại không thể về được Việt Nam do một số nước trên thế giới như Đức, Pháp hiện vẫn đi theo phương thức sản xuất này. Vì vậy, việc tìm kiếm các nhà cung cấp thép phế trong nước và nước ngoài nhằm ổn định về chất lượng và chủng loại thép phế theo yêu cầu của luyện thép cũng sẽ ngày càng khó khăn, cạnh tranh hơn.