Đánh thuế ô tô nhập khẩu mới là nòng cốt trong chính sách thuế của Hoa Kỳ dưới thời ông Donald Trump. Tác động chính sách này sẽ là rất lớn.
Hoa Kỳ đã chi tổng cộng 474 tỷ USD nhập khẩu 8 triệu ô tô vào năm 2024. Mexico, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Trung Quốc và Đức là những nhà cung cấp lớn nhất cho Hoa Kỳ.
Thuế ô tô là một phần trong quá trình định hình lại quan hệ toàn cầu và là chính sách quyết định nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump. Nhưng nó sẽ khiến nhiều nền kinh tế trở nên bất ổn. Liệu toàn bộ ngành công nghiệp này sẽ quy tụ về Hoa Kỳ hay xuất hiện cuộc kháng cự quy mô lớn?
Chính phủ Hoa Kỳ dự tính thu được 100 tỷ USD mỗi năm từ thuế, xa hơn nữa - buộc các công ty sản xuất ô tô chuyển sang Hoa Kỳ; đồng thời mang đến việc làm, thu nhập, đảm bảo an ninh quốc gia.
Mới đây, hãng sản xuất ô tô Hyundai của Hàn Quốc xây dựng một nhà máy thép trị giá 5,8 tỷ USD tại Louisiana làm bằng chứng cho thấy thuế quan sẽ mang lại việc làm trong ngành công nghiệp Mỹ.
Với các nhà sản xuất như Toyota, Honda, Volkswagen, Mercedes, BMW, Stellantis, Ford… sẽ đối mặt với bài toán chi phí cao hơn và doanh số bán hàng thấp hơn.
Nếu thuế được chuyển hoàn toàn sang người tiêu dùng, giá ô tô trung bình của một chiếc xe nhập khẩu có thể tăng 12.500 USD, một khoản tiền hoàn toàn có thể tác động thúc đẩy lạm phát.
Thuế quan với ô tô trầm trọng hơn tất cả mọi thứ, bởi vì các nhà sản xuất ô tô Hoa Kỳ mua linh kiện khắp thế giới; những đối tác xuất khẩu ô tô lớn nhất đều là những cường quốc hàng đầu. Như vậy cũng có nghĩa, ông Trump đã “gây chiến” với toàn bộ.
Các nhà lãnh đạo nước ngoài đã nhanh chóng chỉ trích thuế quan, một dấu hiệu cho thấy Trump có thể đang gia tăng một cuộc chiến thương mại rộng lớn hơn gây tổn hại đến tăng trưởng kinh tế toàn thế giới.
Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết: “Đây là một cuộc tấn công rất trực tiếp. Chúng tôi sẽ bảo vệ người lao động của mình, bảo vệ các doanh nghiệp của mình. Chúng tôi sẽ bảo vệ đất nước của mình!”
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen bày tỏ sự thất vọng trước quyết định của Hoa Kỳ. “Thuế quan không tốt cho doanh nghiệp, tệ hơn cho người tiêu dùng Hoa Kỳ và kinh tế Liên minh châu Âu”. Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho rằng, ông Trump đã vi phạm Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (USCMA).
Do vậy, thuế ô tô có nguy cơ châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại toàn cầu rộng lớn hơn với các biện pháp trả đũa leo thang - có thể phá vỡ sâu sắc trật tự thương mại hiện hành.
Mary Lovely, thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson bình luận: “Chúng ta đang chứng kiến giá xe cao hơn nhiều, sự lựa chọn bị thu hẹp. Những loại thuế này đánh nhiều hơn vào tầng lớp trung lưu và lao động”.
Các nhà phân tích nhận định, việc chuyển nhà máy ô tô đến Hoa Kỳ không hề đơn giản, ngay tức thì các công ty sản xuất ô tô sẽ bước vào cuộc cạnh tranh kịch liệt hơn về giá cả và chi phí sản xuất - để có thể bám trụ lại thị trường quan trọng nhất địa cầu.
Không đối thủ nào mạnh hơn các doanh nghiệp Trung Quốc về chuỗi cung ứng ngành công nghiệp ô tô. Họ vừa đông, công suất lớn, vừa có đầy đủ nguyên liệu đầu vào, đi kèm mạng lưới phân phối bao phủ hầu hết.
Ngành công nghiệp ô tô trứ danh của châu Âu vốn đã khó khăn sẽ càng mong manh hơn trong cuộc chiến giá cả. Trong khi đó, Nhật Bản và Hàn Quốc hiện có hạ tầng sản xuất ô tô cơ bản tại Hoa Kỳ .