“Vòng hai” giá xăng dầu cao mới “nguy hiểm”

>>“Hạ nhiệt” giá xăng dầu: Không thể chờ đến kỳ họp Quốc hội… chính thức

“Vòng hai” của giá xăng dầu cao mới thực sự “nguy hiểm”. Do đó, tôi muốn nói đến tính cấp bách, tính kịp thời giải quyết đủ “độ chín” của giá xăng dầu cao.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú chia sẻ với DĐDN về giá xăng dầu vẫn đang ở mức rất cao hiện nay.

- Thực tế, câu chuyện xăng dầu đã “ồn ã” nhiều tháng nay, thưa ông?

Điều này cho thấy sự cấp bách vì không phải là sự “đắn đo” giữa hụt thu ngân sách, mà vấn đề là cứu cả nền kinh tế bị suy giảm sau 2 năm đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, vào ngày 4/7, tôi được biết thông tin Bộ Tài chính chỉ trình giảm 1.000 đồng tiền thuế bảo vệ môi trường. Còn thuế tiêu thụ đặc biệt, VAT có nhắc tới nhưng chưa thấy trình và cũng chưa biết bao giờ thực hiện.

Qua tính toán, các chuyên gia kinh tế cho rằng với 14.000 đồng trong cơ cấu giá xăng dầu hiện nay thì phải giảm 70 – 80%, để giá xăng dầu có giá trên 20.000 đồng/lít, khi đó người dân, doanh nghiệp mới có thể “chịu đựng” được.

- Như vậy, theo ông “bài toán” giảm giá xăng dầu bây giờ là thời gian, vì thời gian là “vàng ngọc”?

Vấn đề này cũng đã được Ủy Ban Dân nguyện của Quốc hội có ý kiến, đại biểu Quốc hội, dư luận xã hội kiến nghị nhiều lần. Nhưng tôi cảm thấy vấn đề này vẫn còn đang bị “chần chừ”, “chùng chình” và nhỏ giọt. Như vậy, ai sẽ phải chịu trách nhiệm khi hàng chục nghìn tàu cá phải “nằm bờ”? Ai chịu trách nhiệm về giá cả tăng vọt hiện nay?

Nhìn sang Malaysia, Chính phủ của họ tìm “đủ mọi cách” để hỗ trợ người dân như giảm thuế, phí xăng dầu về 0, ngừng xuất khẩu thịt gà, áp giá trần thịt gà… cho nên CPI chỉ có hơn 2%. Chỉ số giá này thấp nhất Đông Nam Á.

Đây là ví dụ cụ thể việc Chính phủ hỗ trợ người dân và doanh nghiệp khi giá xăng dầu tăng cao thời gian qua. Do đó, bài toán giá xăng dầu vẫn đang cần “lời  giải” từ các bộ, ngành, đặc biệt là thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế VAT.

Cả xã hội đang “ngóng chờ” các bộ có quyết định sớm, nhanh để giảm áp lực cho người dân và doanh nghiệp. Tôi xin nhấn mạnh, chúng ta đừng “đắn đo” mất đi ngân sách mấy chục nghìn tỷ đồng từ giảm thuế, phí với việc “cứu nguy” cho nền kinh tế.

- Theo ông, những đề xuất này có khách quan hay không?

Tôi khẳng định là rất khách quan, ý kiến của nhiều giới đã lên tiếng. Có một thực tế, nếu bây giờ giảm giá xăng dầu xuống còn hơn 20.000 đồng/lít thì giá cả hàng hoá đã tăng lên rồi.

Kinh nghiệm từ nhiều năm nay cho thấy, giá tiêu dùng lên thường khó xuống, lên 3 bậc xuống 1 bậc hoặc không xuống. Nếu ngay bây giờ hạ giá xăng dầu thì giá cả hàng hoá tiêu dùng chưa hẳn đã giảm xuống theo. Chúng ta phải hiểu quy luật của các “nhà buôn”.

Do đó, giá xăng dầu và giá tiêu dùng còn “ê ẩm” đến những năm sau đó, nếu chúng ta không giải quyết sớm, mặc dù hiện nay là đã quá muộn.

Từ đó, tôi đề nghị lãnh đạo các cơ quan quản lý cần đi chợ, đi siêu thị nhiều hơn để làm chính sách. Còn không, những lý luận về triết học, về kinh tế học, quản lý vòng tiền, quản lý vòng hàng đối với giá cả cũng chỉ là trên lý thuyết.

Thực tế cuộc sống đòi hỏi mà chúng ta không đáp ứng, hoặc đáp ứng chậm thì sẽ là lỗi của các cơ quan quản lý nhà nước.

Mặc dù, chỉ tiêu tăng trưởng tháng 6/2022 tăng trưởng 7,2%, nhưng tôi cho rằng giá trị trọn vẹn của GDP không phải là con số, mà là giá cả hợp lý, ổn định, lưu thông thông suốt, đời sống người dân tốt lên.

Thời gian qua, việc hỗ trợ tiền lương và tiền nhà ở cho công nhân là rất đáng ghi nhận. Nhưng liệu đồng lương thực tế giá xăng dầu không giữ được ổn định thì liệu thu nhập thực tế có còn giá trị hay không, hay chỉ còn thu nhập trên danh nghĩa?

Đây là vấn đề khách quan đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước phải sớm có nhận thức để giải quyết vấn đề này.

- Từ những khó khăn trên, ông có đề xuất gì để sớm tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp ngay lúc này?

Vấn đề ngay lúc này là họp đột xuất, uỷ quyền hoặc họp trực tuyến để ra quyết định sớm nhất cho việc giảm giá xăng dầu. Cơ quan quản lý nhà nước mới đề xuất giảm 100% thuế môi trường, nhưng với thuế tiêu thụ đặc biệt mới chỉ là “ý tưởng”, chưa có văn bản nào trình.

Cấp bách lúc này là trình sớm và rút ngắn thời gian quyết định ngay trong đầu tháng 7/2022 trước kỳ điều chỉnh giá xăng dầu vào ngày 11/7 tới đây.

Từ đầu năm 2022 xăng dầu tăng 13 lần, giảm 4 lần. Tuy nhiên, giảm không đáng kể, 4 lần giảm nhưng không “thấm vào đâu”.

Giá xăng dầu tăng từ đầu năm 2022 đến nay là 52,7%, giá gas tăng 25%, mà gas cũng là mặt hàng thiết yếu khi tham gia vào quyền số để tính chỉ số CPI.

Thực tế, số liệu của Tổng Cục thống kê hiện nay đang khiến nhiều chuyên gia kinh tế cảm thấy “phân vân”. Một chuyên gia kinh tế đã từng thẳng thắn bày tỏ, giữa thực tế với chỉ số CPI 2,44% trong 6 tháng 2022 là không sát thực.

Trong cuộc sống có hàng nghìn mặt hàng tiêu dùng, mà không chỉ có 700 mặt hàng được tính toán. Từ khảo sát thực tế, tôi nhận thấy trên thị trường giá một số mặt hàng tiêu dùng còn tăng tới 20-30%. Có chiếc bánh mì tăng gấp 2,5 lần.

Tóm lại, giải pháp cấp bách để giảm giá xăng dầu ngay lúc này là giảm 80% thuế tiêu thụ đặc biệt và VAT. Khi đó, giá xăng dầu mới đủ “độ chín” để giảm về mức trên 20.000 đồng/lít.

Lúc đó, người dân, doanh nghiệp mới có thể ‘tính tiếp” cho tương lai của mình, tàu cá mới có thể tiếp tục ra khơi.

Tôi xin nhấn mạnh, “vòng hai” của giá xăng dầu cao mới thực sự “nguy hiểm”. Thực tiễn, hàng nghìn tàu cá “nằm bờ” thị trường tiêu dùng sẽ thiếu cá, giá cá tăng cao, hàng xuất khẩu không có. Việc này ai chịu trách nhiệm?

Do đó, tôi muốn nói đến tính cấp bách, tính kịp thời giải quyết đủ “độ chín” của giá xăng dầu cao mới là quan trọng, chứ không nên giảm “nhỏ giọt”.

Vừa qua, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội công bố cho thấy, bình quân lương công nhân chỉ có 4,2 triệu đồng/tháng. Với số tiền này liệu họ có thể “sống” được với thời giá này hay không?

Tôi hy vọng, chúng ta đừng quá xa thực tế, vì khi đó sẽ phải “chịu trận” với thực tế, nếu không giải bài toán giá xăng dầu là “nút thắt” của vấn đề giá các mặt hàng khác. Vì đây sẽ là “tác nhân” làm lan toả những tác động “xấu” ngay bây giờ và các “vòng” sau.

-Trân trọng cảm ơn ông!