Quảng Ninh: Hỗ trợ giá đất “bèo bọt”, người dân nguy cơ trắng tay

Xã Quảng Nghĩa là một trong những xã nghèo nhất Khu kinh tế sôi động Móng Cái (Quảng Ninh), khác với đô thị phồn hoa trung tâm thành phố, nơi đây chỉ có ao ruộng và rừng cây. Đây cũng là nguồn sống của những người nông dân suốt nhiều thập kỷ qua.

Nước mắt của người nông dân điển hình

Gia đình bà Vũ Thị Tình đến đây sinh sống từ những năm 90, khi vùng đất vẫn còn hoang hóa, khô cằn. Vốn yêu lao động, gia đình bà đã khai hoang, trồng rừng, đào ao, nuôi trồng thủy sản trong sự khuyến khích của chính quyền địa phương. Rồi gia đình bà đã có cả một vùng trang trại nuôi trồng rộng lớn, mang lại nguồn thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm, giải quyết công ăn việc làm cho 50 lao động và có nhiều đóng góp cho địa phương như làm đường, xây nhà tình nghĩa…

Mô hình của bà cũng là nguồn cảm hứng cho rất nhiều người dân trong xã làm theo và có cuộc sống khấm khá hơn. Bà từng được nhận bằng khen “Hộ nông dân sản xuất kinh doanh giỏi” của nguyên Bí thư tỉnh ủy Quảng Ninh Vũ Đức Đam, nay là Phó thủ tướng Chính phủ và nhiều bằng khen giấy khen khác của chính quyền các cấp. Chủ tịch UBND thành phố Móng Cái đã từng xuống thăm trang trại và khuyến khích gia đình nhân rộng mô hình.

Như được tiếp sức, bà đã mạnh dạn đầu tư tôn tạo các ao, đầm nuôi tôm với số tiền hơn 7 tỷ đồng. Trong đó có cả một trạm biến áp “khủng” hơn trạm của cả xã Quảng Nghĩa nhằm cung cấp điện cho các ao nuôi tôm với số tiền 1,5 tỷ đồng.

Nhưng khi đồng vốn còn chưa thu hồi, một quyết định giáng xuống khiến gia đình bà cũng như 11 hộ dân choáng váng. Quyết định thu hồi đất không đền bù mà chỉ hỗ trợ với cái giá “bèo bọt”. Gia đình bà có 23.718,1m2, trong đó: hơn 9.076,6m2 đất rừng và  14.096,7m2 đất nuôi trồng thủy sản được 28 triệu tiền đất còn tài sản, công trình trên đất nuôi trồng thủy sản chỉ được khoảng 300 triệu trong khi đó gia đình bà đầu tư khoảng 7 tỷ đồng.

Chia sẻ với DĐDN, bà Tình cho biết, các diện tích đất trên gia đình tôi sử dụng hợp pháp có nguồn gốc khai hoang từ năm 1991, đến năm 2008 thì cải tạo và sử dụng nuôi tôm.

“Gia đình sử dụng đất có nguồn gốc rõ ràng, được các các cấp chính quyền địa phương ủng hộ và cho phép, không có tranh chấp, không vi phạm pháp luật. Mô hình nuôi trồng thủy sản của gia đình tôi còn là mô hình lớn, điển hình được chính quyền địa phương khuyến khích, khen ngợi và nhân rộng, vậy có lý gì mà không được bồi thường?” - bà Tình đặt câu hỏi.

Bà Tình cho biết thêm, các hộ NTTS ở đây hộ nào cũng đầu tư máy phát điện hàng 100 triệu đồng trở lên, nhưng không ai được bồi thường mà chỉ hỗ trợ 1, 2 triệu di dời như gia đình ông Nguyễn Văn Bảy, Lang Văn nguyện... Di dời đi đâu, khi không còn đất và tiền để đầu tư?

“Còn nhiều tài sản, hạng mục không được bồi thường, không được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và việc làm đối với diện tích đất trên khiến người dân chúng tôi mất sạch, chỉ có nước ra đê ra đồng mà ở”, bà Tình nói.

Theo tìm hiểu của PV, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định 1036/QĐ-UBND ngày 02/4/2018 về phê duyệt giá đất cụ thể để bồi thường GPMB dự án đường cao tốc Vân Đồn – Móng Cái (đoạn qua thành phố Móng Cái) không quy định đất NTTS ven biển đối với xã Quảng Nghĩa mà chỉ có loại đất ao, đầm nội địa có giá là: 23.000đồng/m2 nhưng UBND TP Móng Cái không áp giá ao nội địa cho các hộ như trên mà chỉ áp giá ao đầm ven biển là 10.000đồng/m2 và người dân chỉ được nhận hỗ trợ 30% của giá 10.000đ là quá vô lý.

Đánh bùn sang ao

Liên quan đến nội dung áp giá 10.000đ theo đầm ven biển, Luật sư Mai Thị Dung, Công ty Luật Việt Phương, Hà Nội cho rằng, việc áp dụng giá này cho các hộ dân là bất hợp lý và không có cơ sở.

“Đất NTTS của các 11 hộ dân, đặc biệt của gia đình bà Tình ở phía trong đê quốc gia, và được đào đắp, khởi tạo, đổ nền bê tông, bên cạnh còn có ruộng lúa, đồng cỏ và xung quanh là đồi núi. Thực tế với vị trí thực địa, địa điểm khu vực ao đầm của các hộ dân như thế không thể xem là đầm ven biển được”, bà Dung nói.

Cũng theo bà Dung, tại Điều 1 Quyết định số 3238/QĐ-UBND ngày 26/12/2014 của UBND tỉnh Quảng Ninh quy định giá các loại đất trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2019 có nội dung: Giá đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng sử dụng vào mục đích nuôi trồng thủy sản thì áp dụng theo giá đất NTTS (hồ, đầm nội địa) có cùng vị trí, khu vực.

Bà Dung cho biết thêm, theo Luật đất đai năm 2013, tại khoản 1 Điều 140: Đất có mặt nước ven biển không hề có : Ao, hồ, đầm. “Căn cứ vào các cơ sở thực tế và pháp lý nêu trên, ao/đầm của các hộ dân phải được xem là ao/đầm nội địa và bồi thường, hỗ trợ theo giá 23.000 đồng/m2 đối với loại ao/đầm nội địa chứ không phải loại ao/đầm ven biển có giá là 10.000 đồng/m2, bà Dung khẳng định.

Trong những tình huống như này, chính quyền cần linh động để đảm bảo lợi ích cho người dân. Nhưng khó hiểu là thành phố Móng Cái lại “đánh bùn sang ao”. “Xây dựng Cao tốc là việc làm quan trọng, người dân chúng tôi rất đồng tình ủng hộ. Nhưng xin đừng mở đường đi mà chặn đường sống của dân”, bà Tình nói.

DĐDN sẽ tiếp tục thông tin