Doanh số xe điện toàn cầu tăng trưởng tích cực, nhưng thị trường xe điện Việt Nam đối mặt lo ngại suy giảm khi chính sách miễn lệ phí trước bạ kết thúc.
Theo Công ty nghiên cứu Rho Motion, doanh số xe điện và xe hybrid cắm sạc toàn cầu trong tháng 1/2025 đạt 1,3 triệu xe, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tháng thứ ba liên tiếp thị trường ghi nhận mức tăng trưởng thấp hơn so với các tháng trước đó.
Dữ liệu từ Rho Motion cho thấy, doanh số xe điện tại châu Âu và Mỹ lần đầu tiên vượt Trung Quốc kể từ tháng 2/2023. Tại châu Âu, doanh số đạt 0,25 triệu xe, tăng 21% so với tháng 1/2024, nhờ các mục tiêu giảm phát thải CO2 có hiệu lực trong khu vực. Ở Mỹ và Canada, doanh số xe điện tăng 22,1%, đạt 0,13 triệu xe. Trong khi đó, các quốc gia còn lại trên thế giới ghi nhận mức tăng trưởng 50% so với cùng kỳ năm trước.
Tại Trung Quốc, doanh số xe điện đạt 0,7 triệu xe, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, kỳ nghỉ Tết Nguyên đán khiến doanh số tại đây giảm 43% so với tháng 12/2024, góp phần vào mức giảm chung 35% trên toàn cầu.
Hiện nay, các chính phủ tiếp tục triển khai các chính sách thúc đẩy xe điện trong bối cảnh căng thẳng thương mại và nguy cơ mất việc làm trong ngành ô tô. Trung Quốc đã gia hạn trợ cấp đổi xe đến năm 2025 để kích cầu tiêu dùng, trong khi châu Âu đã khởi động các cuộc tham vấn mới với các lãnh đạo ngành về mục tiêu phát thải CO2.
Trong khi thị trường xe điện toàn cầu đang có những tín hiệu tích cực trong tháng đầu năm, thị trường xe điện tại Việt Nam lại đứng trước những lo ngại về sự suy giảm trong thời gian tới. Mặc dù 2024 chứng kiến sự gia tăng rõ rệt của xe điện tại Việt Nam nhờ vào chính sách miễn lệ phí trước bạ cho xe điện trong ba năm qua, nhưng khi chính sách này hết hiệu lực vào tháng 2/2025, các chuyên gia dự báo thị trường xe điện Việt Nam có thể sẽ gặp khó khăn. Ông Nguyễn Khang Kiên, Giám đốc Công ty FGF Vĩnh Phúc, nhận định: "Nếu như phí trước bạ được tiếp tục miễn như những năm vừa rồi thì cá nhân tôi đánh giá là xe điện vẫn giữ thị phần số 1 tại thị trường Việt Nam. Vì nó tạo một đòn bẩy kích cầu cho người tiêu dùng sẵn sàng chuyển đổi từ xe động cơ đốt trong sang xe điện vì phí trước bạ cũng là rào cản của người tiêu dùng nếu muốn chuyển sang xe khác".
Mới đây, Bộ Tài chính đã đề xuất hai phương án để tiếp tục hỗ trợ xe điện tại Việt Nam, gồm giảm 50% lệ phí trước bạ hoặc miễn 100% lệ phí trước bạ trong hai năm từ 1/3/2025 đến 28/2/2027. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn lo ngại rằng nếu không duy trì hoặc mở rộng các chính sách ưu đãi, sự phát triển của thị trường xe điện sẽ không bền vững. Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng việc kết thúc chính sách 0% lệ phí trước bạ sẽ chắc chắn khiến tỷ lệ mua xe điện tại Việt Nam giảm mạnh. Những sự điều chỉnh trong chính sách này có thể là yếu tố quyết định, khi mà người tiêu dùng Việt Nam hiện nay vẫn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi giá cả.
Mặc dù xe điện tại Việt Nam đang có những bước tiến đáng kể, nhưng sự phát triển bền vững của thị trường này phụ thuộc rất nhiều vào các chính sách dài hạn. Nếu không có các ưu đãi liên tục hoặc chính sách hỗ trợ hợp lý, thị trường xe điện có thể gặp khó khăn trong việc duy trì đà tăng trưởng hiện tại. Chính phủ và các cơ quan liên quan cần phải có chiến lược rõ ràng để khuyến khích tiêu dùng xe điện, từ việc duy trì các ưu đãi về thuế, lệ phí đến việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng sạc điện. Hơn nữa, việc tạo ra một môi trường pháp lý ổn định và có định hướng rõ ràng sẽ giúp các doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể yên tâm hơn trong việc chuyển đổi sang sử dụng xe điện, đảm bảo sự phát triển lâu dài của thị trường này.