Ngành cá tra sẽ "bùng nổ" trong năm 2022?

>>Tăng tỷ lệ chế biến sâu nông, thủy sản chủ lực

Trong báo cáo ngành cá tra mới đây, các chuyên gia của Công ty CP Chứng khoán Ngân hàng đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC) cho rằng, ngành cá tra tại Việt Nam thường vận động theo chu kỳ (chu kỳ gần nhất 2017 – 2019). Sau khi chịu tác động bởi giai đoạn ngành đi xuống (2019) và hai năm bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh và chuỗi cung ứng đứt gãy (2020 – 2021), ngành cá tra sẽ bước vào chu kỳ tăng trong năm 2022.

Theo BSC, nhu cầu tăng trưởng mạnh sau thời gian dài bị dồn nén bởi COVID-19 và nguồn cung cá tra từ người dân cần có thời gian để mở rộng sẽ là những yếu tố giúp ngành cá tra của Việt Nam bùng nổ trong năm 2022.

BSC cho rằng, nhu cầu tiêu thụ tại các thị trường xuất khẩu khả quan trong năm 2022 nhờ tỷ lệ tiêm vắc xin cao. Các thị trường xuất khẩu chính của cá tra (Mỹ, Trung Quốc, EU,…) đều đã có tỷ lệ người dân được tiêm vắc xin khá cao (>60% dân số), thậm chí, một số nước đã tiêm thêm mũi tăng cường. Việc tiêm vắc xin kỳ vọng duy trì mở cửa kinh tế, thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ thủy sản khi hơn 60% sản lượng thủy sản được tiêu thụ qua kênh dịch vụ (nhà hàng, khách sạn).

Tại thị trường Mỹ, khi số ca nhiễm duy trì ở mức nền thấp và tỷ lệ tiêm phòng cao, cuộc sống của người dân đã quen với việc sống chung với COVID-19. Nhu cầu tiêu thụ thủy sản tăng trở lại trong khi mức tồn kho cá tra đã ở mức rất thấp sau hai năm dịch bệnh đã khiến cho các nhà nhập khẩu Mỹ tăng cường việc nhập khẩu cá tra. Đây cũng chính là nhân tố chính cho đà tăng mạnh của ngành cá tra từ quý VI/2021 đến thời điểm hiện tại.

Theo BSC, trong quý I/2022, xuất khẩu cá tra sang Mỹ ước tính đạt 153.3 triệu USD, tăng  110% so với cùng kỳ và tăng 26% so với quý I/2021. Sản lượng xuất khẩu đạt 33.4 nghìn tấn, tăng 28% so với năm 2021 và tăng 3% cùng kỳ. Giá bán trung bình đạt 4,580 USD/tấn, tăng 82% so với năm 2021 và tăng 23% so với quý cùng kỳ.

“Mặc dù từ đầu năm 2022, sản lượng tồn kho cá da trơn thành phẩm tại Mỹ có tăng trở lại (tăng 5%),  nhưng vẫn thấp hơn 8% so với mức đầu năm 2020 (tại thời điểm trước khi dịch bùng phát). Đồng thời, diện tích nuôi trồng cá da trơn tại Mỹ vẫn đang giảm trong ba năm liên tiếp, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp cá da trơn nội địa tại Mỹ”, BSC cho biết.

>>Phê duyệt Chương trình điều tra, đánh giá tổng thể nguồn lợi thủy sản

Còn tại thị trường Trung Quốc, theo BSC, việc Chính phủ nước này theo đuổi chính sách “Zero – COVID” vẫn sẽ là nhân tố rủi ro ảnh hưởng đến việc xuất khẩu cá tra vào thị trường này: phong tỏa thành phố làm giảm chi tiêu thủy sản tại các nhà hàng, thắt chặt khâu kiểm tra hàng hóa nhập khẩu tại cảng,… Tuy nhiên, BSC cho rằng, Trung Quốc sẽ dần tiến tới việc mở cửa trở lại, và khi đó, với một thị trường có mức tiêu thụ cá tra ngang ngửa Mỹ và nhu cầu bị dồn nén trong hai năm dịch, sẽ là nhân tố quyết định đà tăng trưởng của ngành cá tra trong nửa cuối năm 2022.

Đáng chú ý, kể từ giữa tháng 3 năm 2022, Trung Quốc đã tiến hành phong tỏa các thành phố để ngăn chặn việc bùng phát dịch COVID-19, đồng thời, tăng cường kiểm tra các lô hàng hóa xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc trong 2 tuần sau khi Trung Quốc công bố việc phong tỏa thành phố chưa có dấu hiệu sụt giảm như dự đoán trước đó của BSC, cho thấy nhu cầu nhập khẩu vẫn cao tại thị trường này.

Về nguồn cung cá tra, BSC cho rằng, mức tồn kho thấp sẽ tạo áp lực làm tăng giá bán trong khi nhu cầu xuất khẩu duy trì đà tăng trưởng. Theo BSC, tồn kho của cá tra tuy đã có cải thiện so với mức đáy tồn kho của tháng 9/2021 nhưng vẫn đang ở mức thấp nhất trong 2 năm trở lại đây, đạt mức 138 nghìn tấn cá nguyên liệu, xấp xỉ 110 nghìn tấn cá thành phẩm, tương đương với 1 tháng sản lượng xuất khẩu. Mức tồn kho thấp kỳ vọng tiếp tục giữ đà tăng cho giá bán khi nhu cầu tiêu thụ vẫn rất khả quan trong khi nguồn cung chưa thể điều chỉnh kịp thời.

“Giá cá nguyên liệu và giá cá giống trong quý 1/2022 tăng mạnh, hiện quanh mức 47.000 đồng/kg, tăng 67% so với cùng kỳ năm 2021, giá cá nguyên liệu tháng 3 đạt mức 32.000 đồng kg, tăng 52%. Giá cá đầu vào đang phản ánh lại nhu cầu thu mua từ nhà máy khả quan (khi đơn hàng xuất khẩu tốt) trong khi nguồn cung chưa khôi phục kịp sau thời gian dài bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Tuy nhiên, việc giá cá nguyên liệu ở mức cao sẽ thúc đẩy việc người dân tăng thả cá làm tăng nguồn cung”, BSC nhận định.