Được cho là “năm bản lề của sự bứt phá”, năm 2025 vừa qua đã chứng kiến những nỗ lực cải cách thể chế nền kinh tế thông qua các quyết sách mạnh mẽ từ Quốc hội và Chính phủ.
Năm 2025 đã khép lại với nhiều gam màu đan xen của kinh tế thế giới: tăng trưởng toàn cầu chậm lại, căng thẳng địa chính trị và thương mại gia tăng... trong bối cảnh đó, kinh tế Việt Nam vẫn duy trì được đà tăng trưởng cao, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
Báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 cho thấy, tăng trưởng GDP cả năm ước đạt khoảng 8%, thuộc nhóm cao nhất châu Á và thuộc nhóm tăng trưởng hàng đầu thế giới. Quy mô GDP cả nước ước đạt 510 tỷ USD và thu nhập bình quân đầu người lần đầu vượt mốc 5.000 USD, tăng 1,4 lần so với năm 2020, đưa Việt Nam vào nhóm nước thu nhập trung bình cao…
Để có được những thành quả này, không thể không kể đến những nỗ lực cải cách thể chế nền kinh tế thông qua các quyết sách mạnh mẽ từ Quốc hội và Chính phủ.
Dưới đây là 10 quyết sách nổi bật nhất trong năm 2025 được kỳ vọng sẽ tạo nên động lực mới khơi thông nguồn lực và hỗ trợ doanh nghiệp bứt tốc.
Luật Đất đai 2024 (Luật số 31/2024/QH15) có hiệu lực từ 01/08/2024, mang nhiều điểm mới như mở rộng đối tượng cấp sổ đỏ (đất không giấy tờ sử dụng trước 01/7/2014) và quy định chặt chẽ về quản lý đất đai.
Thế nhưng, để giải quyết các dự án tồn đọng phức tạp tại TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa và các địa phương khác, Quốc hội đã thông qua và sửa đổi các Nghị quyết đặc thù như Nghị quyết 170/2024/QH15, Nghị quyết mở rộng Nghị quyết 170/2024/QH15, cho phép áp dụng cơ chế riêng, tháo gỡ vướng mắc về pháp lý, bồi thường, giải phóng mặt bằng, quy hoạch để đẩy nhanh tiến độ dự án, chuyển tiếp giữa luật cũ và luật mới, nhằm xử lý dứt điểm các dự án "kẹt" kéo dài.
Cùng với đó, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV vừa qua, Quốc hội cũng đã thông qua Nghị quyết 254/2025/QH15, quy định các cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong việc tổ chức thi hành Luật Đất đai 2024, tập trung vào các vấn đề như xác định giá đất, bồi thường, tái định cư, miễn giảm tiền sử dụng đất và thuê đất, cho phép áp dụng từ 01/01/2026 và có hiệu lực ưu tiên cao hơn các luật khác, nhằm thúc đẩy thị trường đất đai và đầu tư.
Việc đưa ra cơ chế tháo gỡ khó khăn trong thi hành Luật Đất đai được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những khó khăn lớn trong quá trình tổ chức thi hành Luật Đất đai, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ các dự án và bảo đảm quyền lợi của người dân, doanh nghiệp theo đúng quy định pháp luật. Qua đó kỳ vọng khơi thông dòng vốn ước tính lên tới 800.000 tỷ đồng đang bị đóng băng trong hơn 1.200 dự án bất động sản và hạ tầng trên cả nước.
Năm 2025 ghi dấu cuộc cách mạng về quản trị khi Chính phủ quyết liệt sáp nhập các bộ, ngành có chức năng tương đồng và đẩy mạnh phân cấp phân quyền cho địa phương.
Theo đó, nhằm đẩy mạnh tinh gọn bộ máy và cắt giảm thủ tục hành chính, Chính phủ đã thông qua nhiều nghị quyết quan trọng, nổi bật như Nghị quyết 66/NQ-CP (Tháng 3/2025) về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính sản xuất kinh doanh; Nghị quyết 124/NQ-CP (Tháng 4/2025) về sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp và cải cách hành chính; và các chỉ đạo của Chính phủ (như Công điện 56/CĐ-TTg, 242/CĐ-TTg) yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt, tập trung hoàn thành mục tiêu cắt giảm thủ tục hành chính, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, hướng tới nền hành chính tinh gọn, hiệu quả, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.
Các quyết sách này đã giúp giảm bớt các tầng nấc trung gian, giúp thời gian phê duyệt dự án đầu tư...
Ngày 24/01/2025, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định số 232/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Thành lập và phát triển thị trường carbon tại Việt Nam.
Mục tiêu chung của Đề án nhằm phát triển thị trường carbon tại Việt Nam, hỗ trợ mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính theo cam kết tại Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), với chi phí thấp, đồng thời tạo nguồn tài chính mới cho hoạt động cắt giảm phát thải. Cùng với đó thúc đẩy chuyển đổi xanh, phát triển công nghệ phát thải thấp, nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp, phát triển kinh tế carbon thấp và ứng phó với biến đổi khí hậu, hướng tới phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.
Quyết sách này khi đi vào thực tiễn sẽ giúp các ngành sản xuất xuất khẩu (thép, xi măng, dệt may) có "giấy thông hành" để vượt qua hàng rào thuế carbon của EU (CBAM). Doanh nghiệp có thể biến nỗ lực xanh hóa thành lợi nhuận từ việc bán tín chỉ carbon.
Nhằm triển khai Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam, ngày 18/12/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 323/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định thành lập IFC; Quyết định số 2755/QĐ-TTg của Thủ tướng thành lập Hội đồng điều hành IFC.
Theo đó, Việt Nam chính thức thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC) hoạt động tại hai điểm đến là TP. Hồ Chí Minh (khoảng 898 ha) và Đà Nẵng (khoảng 300 ha) theo mô hình "một trung tâm, hai điểm đến".
Với mục tiêu nâng tầm vị thế Việt Nam trên thị trường tài chính toàn cầu, các quyết sách này được cho là nền tảng giúp tạo hệ sinh thái tài chính hiện đại, thu hút đầu tư vốn quốc tế trong các lĩnh vực như tài chính xanh, fintech, và thị trường vốn.
Dù vẫn còn những nút thắt, tồn tại trong quá trình đi vào thực tiễn cần được tiếp tục tháo gỡ trong thời gian tới, tuy nhiên, việc Chính phủ ban hành Nghị định số 57/2025/NĐ-CP về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) đem đến nhiều kỳ vọng trong việc khơi thông nguồn lực.
DPPA cho phép khách hàng sử dụng điện lớn ký hợp đồng dài hạn với nhà sản xuất năng lượng tái tạo, thay vì phụ thuộc duy nhất vào Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Cơ chế này giúp doanh nghiệp ấn định giá điện, giảm thiểu biến động, cũng như tiếp cận nguồn điện xanh. Nhờ đó, các đơn vị có thể đạt chứng nhận xanh, đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế và gia tăng năng lực cạnh tranh.
Nhằm hiện thực hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, trong năm 2025, Chính phủ đã triển khai nhiều gói hỗ trợ và cơ chế đặc thù mạnh mẽ nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI), trọng tâm là hỗ trợ tài chính trực tiếp và ưu đãi thuế vượt trội.
Theo Nghị định 182/2024/NĐ-CP (có hiệu lực từ đầu năm 2025), các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là bán dẫn và AI, được hưởng các mức hỗ trợ tài chính từ ngân sách Nhà nước: Hỗ trợ chi phí đầu tư ban đầu - Doanh nghiệp thực hiện các dự án Nghiên cứu và Phát triển (R&D) có thể được hỗ trợ tối đa 50% chi phí; hỗ trợ sản xuất - Các dự án sản xuất chip bán dẫn có thể nhận mức hỗ trợ tài chính lên đến 10.000 tỷ đồng nhằm tháo gỡ khó khăn về vốn đầu tư lớn;...
Bên cạnh đó, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) áp dụng cho năm 2025 cũng thiết lập khung ưu đãi cao nhất cho nhóm ngành này: Áp dụng mức 10% trong suốt 15 năm cho các dự án đầu tư mới; miễn thuế hoàn toàn trong 4 năm đầu và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo; các dự án công nghiệp bán dẫn có quy mô vốn từ 6.000 tỷ đồng trở lên sẽ được hưởng các gói ưu đãi thuế đặc thù.
Các quyết sách này kỳ vọng sẽ biến Việt Nam thành mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu, thúc đẩy các startup công nghệ nội địa tham gia vào công đoạn thiết kế và kiểm thử chip.
Ngày 29/8/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 236/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Nghị quyết số 107/2023/NĐ-CP ngày 29/11/2023 của Quốc hội về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo Quy dịnh chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu. Nghị định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/10/2025.
Theo đó, Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu 15% đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt doanh thu hợp nhất từ 750 triệu Euro trở lên. Chính sách mới này giúp Việt Nam kịp thời thích ứng và đồng bộ chính sách thuế tối thiểu toàn cầu theo thông lệ quốc tế.
Trước đó, để bù đắp việc mất đi các ưu đãi thuế cũ, Chính phủ ban hành Nghị định 182/2024/NĐ-CP về thành lập và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư, có hiệu lực từ ngày 31/12/2024 với nguồn vốn được hình thành từ nguồn thu thuế tối thiểu toàn cầu và các nguồn hợp pháp khác.
Hình thức hỗ trợ, chi trả trực tiếp bằng tiền để hỗ trợ các chi phí cụ thể thay vì chỉ miễn giảm thuế như trước đây. Các lĩnh vực ưu tiên gồm: Sản xuất sản phẩm công nghệ cao; dự án nghiên cứu và phát triển (R&D), đặc biệt trong lĩnh vực bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI); doanh nghiệp có quy mô đầu tư lớn hoặc sử dụng công nghệ tiên tiến… với mức hỗ trợ có thể lên tới 50% chi phí đầu tư ban đầu đối với một số dự án chiến lược như trung tâm R&D về bán dẫn và AI.
Việc kết hợp hai chính sách này giúp Việt Nam vừa thu được quyền đánh thuế bổ sung theo chuẩn quốc tế, vừa có nguồn lực tài chính để hỗ trợ ngược lại các nhà đầu tư chiến lược, đảm bảo môi trường đầu tư vẫn hấp dẫn.
Theo đó, nhằm đẩy mạnh việc sử dụng chữ ký số và xác thực hợp đồng điện tử thông qua nền tảng VNeID, trong năm 2025, Chính phủ đã ban hành và triển khai nhiều quy định quan trọng.
Cụ thể, tháng 2/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 23/2025/NĐ-CP quy định chi tiết về chữ ký điện tử và dịch vụ tin cậy. Nghị định này tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc phân loại và công nhận tính pháp lý của các loại chứng thư chữ ký điện tử trong giao dịch. Cùng với đó, Chính phủ cũng ban hành Nghị định số 337/2025/NĐ-CP quy định về hợp đồng lao động điện tử, có hiệu lực và bắt đầu vận hành nền tảng liên quan chậm nhất từ ngày 01/7/2026. Hợp đồng điện tử được xác thực qua VNeID sẽ có giá trị pháp lý tương đương hợp đồng giấy.
Các quyết sách này được kỳ vọng sẽ giúp doanh nghiệp có thể thực hiện 100% quy trình từ ký hợp đồng, xuất hóa đơn đến vay vốn ngân hàng hoàn toàn trên môi trường số, qua đó cắt giảm 30% chi phí vận hành hành chính.
Ngày 09/10/2025, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 2229/QĐ-TTg về Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một chiến lược đồng bộ, dài hạn nhằm tạo đột phá hạ tầng và chuyển đổi số cho ngành.
Quyết sách này sẽ thúc đẩy các dự án hạ tầng trọng điểm và đột phá, kết nối đường sắt và hàng không; thúc đẩy phát triển các trung tâm Logistics đa phương thức để tối ưu hóa chi phí vận chuyển…
Từ đó có thể giúp giảm chi phí logistics từ mức 18% xuống tiệm cận 14% GDP, giúp các doanh nghiệp tận dụng chính sách này để xây dựng hệ sinh thái khu công nghiệp tích hợp, giảm tối đa thời gian lưu kho bãi.
Luật Đầu tư 2025 (Luật số 143/2025/QH15) vừa được Quốc hội thông qua ngày 11/12/2025 và dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/03/2026. Đạo luật này đánh dấu bước đột phá trong việc bãi bỏ các rào cản kinh doanh nhằm tạo môi trường đầu tư thông thoáng hơn.
Luật đã cắt giảm mạnh danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, trong đó đã loại bỏ yêu cầu giấy phép kinh doanh đối với 38 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; thu hẹp phạm vi quản lý và điều chỉnh các điều kiện đối với 20 ngành nghề khác để giảm bớt gánh nặng cho doanh nghiệp.
Chuyển đổi phương thức quản lý từ "Tiền kiểm" sang "Hậu kiểm". Cụ thể, thay vì yêu cầu doanh nghiệp phải có giấy phép hoặc chứng nhận trước khi hoạt động (tiền kiểm), luật chuyển mạnh sang cơ chế hậu kiểm. Doanh nghiệp chỉ cần tự công bố việc đáp ứng các yêu cầu, quy chuẩn theo quy định và cơ quan Nhà nước sẽ thực hiện kiểm tra sau đó.
Cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư từ Quốc hội cho Thủ tướng và từ Thủ tướng cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh nhằm rút ngắn thời gian phê duyệt dự án; bãi bỏ các thủ tục không cần thiết trong quy trình chấp thuận chủ trương đầu tư và các thủ tục áp dụng với nhà đầu tư nước ngoài…
Luật này được kỳ vọng sẽ giúp giải phóng tinh thần khởi nghiệp, giảm chi phí không chính thức và tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, nơi doanh nghiệp chỉ cần tập trung vào sáng tạo thay vì đối phó với các đoàn thanh tra chồng chéo.
Nhìn lại 10 quyết sách của năm 2025 có thể thấy một tư duy quản trị mới, lấy sự thành công của doanh nghiệp làm thước đo hiệu quả của bộ máy. Với sự khơi thông từ đất đai, tài chính đến công nghệ và nhân lực, đây chính là "thời điểm vàng" để cộng đồng doanh nghiệp Việt vươn tầm thế giới.
