Bài học cho Ukraine sau 8 tuần phản công

Với động thái mới, Ukraine kỳ vọng một số phòng tuyến của quân đội Nga, vốn bị ảnh hưởng bởi những xáo trộn trong hệ thống chỉ huy và một loạt các cuộc tấn công bằng tên lửa của Ukraine nhằm vào hậu cần gần đây, sẽ tan vỡ.

Những thách thức cản bước tiến của Ukraine

Thế nhưng, muốn đạt được điều đó, các chuyên gia quân sự chỉ ra Ukraine phải vượt qua những rào cản đã nảy sinh trong giai đoạn đầu của cuộc tấn công. Khi đó, Kiev tiến hành các cuộc tấn công gần Velyka Novosilka và xung quanh Bakhmut ở tỉnh Donetsk, cũng như một mũi tấn công trước đó ở Zaporizhia, tỉnh ở phía Nam Ukraine.

>> Điều gì khiến đồng minh Ba Lan "quay lưng" với Ukraine?

Kết quả, các lữ đoàn với trang bị phương Tây đã bị sa lầy trong các bãi mìn, hoặc trở thành mục tiêu tấn công của pháo binh, tên lửa chống tăng, trực thăng tấn công và đạn dược của Nga.

Theo các chuyên gia, tiến độ chậm mà Ukraine đang gặp phải phần nào đến từ quy mô của nhiệm vụ phản công.

Hệ thống phòng thủ của Nga không chỉ kéo dài hàng trăm km, mà có những nơi sâu 30km, được bố trí các bẫy xe tăng và rải đầy mìn. Có chuyên gia cho rằng kể cả quân đội NATO cũng không dễ vượt qua được các tuyến phòng thủ này, nếu không chiếm ưu thế hoàn toàn trên không - điều mà Ukraine hiện không có.

Khó khăn thứ hai cho Ukraine, là Nga đã xây dựng một chiến thuật phòng thủ - phản công hiệu quả và mạnh hơn dự kiến. Thay vì co cụm trong các công sự để phòng thủ, lực lượng Nga tiến hành các cuộc phản công cơ động, nhanh chóng nhằm đáp trả các bước tiến của Ukraine.

Ông Rob Lee, chuyên gia về các lực lượng vũ trang Nga, người đã trực tiếp đến tiền tuyến để quan sát, mới đây nhận xét rằng Nga “không chỉ thực hiện thành thạo học thuyết của mình mà còn đổi mới, chẳng hạn bằng cách chồng nhiều mìn chống tăng lên nhau”.

Một rào cản lớn thứ ba của Ukraine khiến họ không có khả năng chọc thủng phòng tuyến của Nga một phần là do trang thiết bị. Theo nhận định của nhiều chuyên gia, Kiev không chỉ cần các khí tài đắt đỏ như F-16 mà chính phủ Zelensky mới đây yêu cầu cả các thiết bị rà phá bom mìn, phòng không và tên lửa chống tăng...

Liên quan đến chiến thuật, quân đội Ukraine cũng bị chê là thiếu hiệu quả và tính nhất quán. Chuyên gia Lee chỉ ra trường hợp cuộc tiến công của một lữ đoàn đã bị trì hoãn vài giờ cho đến bình minh, khiến họ mất lợi thế từ hệ thống nhìn đêm của phương Tây.

Việc thiếu thành thạo trong phối hợp giữa các đơn vị và các loại vũ khí khác nhau không phải là vấn đề ngạc nhiên. Từ lâu, các chuyên gia quân sự đã lo ngại việc các lữ đoàn mới của Ukraine được thành lập một cách vội vàng với những trang bị xa lạ.

Ông Lee nói, do thiếu kinh nghiệm, các binh sĩ Ukraine đã phải vật lộn với các nhiệm vụ như trinh sát, thể hiện qua việc các đơn vị mới trở nên mất phương hướng vào ban đêm, hoặc nguy hại hơn là không nắm rõ chỗ đồng đội đã đặt mìn.

Vẫn còn ba lợi thế cho Kiev

Bất chấp tiến độ đó, Mỹ và phương Tây dường như vẫn lạc quan với triển vọng cuộc phản công của Ukraine. Tướng Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, nói “Theo tôi, cuộc phản công của Ukraine không phải là đã thất bại. Còn quá sớm để đưa ra khẳng định như vậy”. Nhiều chuyên gia cho rằng 3 yếu tố có lợi cho Ukraine.

Thứ nhất, Ukraine không cần phải lo sợ một cuộc phản công lớn của Nga, bất chấp Moscow đã đạt được một số lợi thế nhỏ ở tỉnh Luhansk ở phía Bắc Ukraine trong những ngày gần đây.

Ông Richard Moore, Giám đốc MI6, cơ quan tình báo của Anh, ngày 19/7 cho biết “Hiện tại có rất ít triển vọng lực lượng Nga lấy lại động lực. Đó có thể là một lý do khiến Nga hủy bỏ thỏa thuận ngũ cốc và nối lại các cuộc tấn công vào các cảng và kho chứa ngũ cốc của Ukraine”.

>> Hé lộ "nhân tố bí ẩn" đang viện trợ cho Ukraine

Thứ hai, quyết định phòng thủ chủ động của Nga có thể làm chậm bước tiến của Ukraine, nhưng nó cũng khiến Nga có ít lực lượng dự bị cơ động ở phía sau. Điểm yếu này đã nổi lên sau cuộc hành quân không gặp nhiều cản trở của Yevgeny Prigozhin tới Moscow trong cuộc binh biến của Wagner hồi tháng 6 vừa qua.

Thứ ba, các vụ tấn công gây thiệt hại cho sở chỉ huy lực lượng Nga có thể coi là một thành công của Kiev. Tướng Oleg Tsokov của quân đội Nga ở Berdyansk mới đây đã thiệt mạng bởi các đòn không kích của Ukraine.

Ukraine sử dụng ngày càng hiệu quả các tên lửa tầm xa nhắm vào sở chỉ huy của Nga. Gần đây, Ukraine cũng đã sử dụng tên lửa Storm Shadow của Anh để tấn công các căn cứ không quân và kho đạn dược ở Crimea.