“Bẫy Labubu” và tư duy quản trị vận hành tinh gọn

Thị trường kinh doanh giai đoạn cuối năm 2025 và hướng tới 2026 vẫn đang đối mặt với những thử thách lớn. Chi phí tạo ra sản phẩm từ nguyên liệu đầu vào như nhựa hay giấy đang có xu hướng tăng từ mười đến hai mươi phần trăm do biến động tỷ giá và tình hình quốc tế phức tạp. Trong khi đó, người tiêu dùng lại trở nên khắt khe hơn khi thu nhập không tăng, buộc họ phải ưu tiên cho những mặt hàng thực sự thiết yếu. Điều này tạo ra một áp lực kép lên các nhà quản trị: làm sao để không tăng giá bán mà vẫn kiểm soát được chi phí và đảm bảo lợi nhuận.

Một trong những hướng đi khả thi để giải áp lực kép này là phải tinh gọn hóa việc vận hành, quản trị (thường được gọi là Lean). Ông Tưởng Thanh Sơn – Nhà sáng lập, CEO ACT – nhấn mạnh rằng doanh nghiệp cần thay đổi tư duy từ việc chạy đua theo doanh thu sang việc kiểm soát lợi nhuận thực tế.

Trong thời đại cạnh tranh khối liệt và “nhiều người bán, một người mua” hiện nay thì công thức kinh doanh cũ khi lấy giá thành cộng lợi nhuận mong muốn để ra giá bán đã hoàn toàn lỗi thời. Bởi vì giá bán bây giờ do thị trường và người tiêu dùng quyết định. Do đó, doanh nghiệp cần phải thay đổi góc nhìn, lấy giá bán (thị trường quyết định) trừ đi lợi nhuận mong muốn để ra được mức chi phí mà doanh nghiệp bằng mọi cách phải đạt được. Để có được lợi nhuận, nhà quản trị buộc phải tối ưu hóa mọi khâu vận hành để đưa chi phí về mức cực tiểu.

Một trong những bài học đắt giá về lãng phí mà ông Thanh Sơn chia sẻ chính là câu chuyện về “bẫy Labubu” trong ngành đồ chơi và gia dụng. Khi một món đồ trở thành xu hướng rầm rộ trên mạng xã hội, nhiều chủ doanh nghiệp thường vội vàng ôm hàng số lượng lớn vì sợ mất cơ hội. Tuy nhiên, các cơn sốt này thường chỉ kéo dài từ hai đến bốn tuần và khi nó qua đi, giá trị lô hàng có thể quay về bằng 0 vì không còn ai muốn mua nữa.

Để giải quyết vấn đề này, ông Sơn gợi ý chiến lược nhập ít bán nhanh đối với hàng xu hướng và đặc biệt là phải thiết lập nguyên tắc cắt lỗ tự động. Việc quyết liệt xả hàng khi xu hướng đi xuống là cần thiết để bảo vệ dòng vốn, giống như việc xả lũ đúng quy trình để tránh vỡ đập.

Bên cạnh lãng phí tồn kho, doanh nghiệp nên để ý đến tình trạng được ví là “chở gió đi buôn” trong lĩnh vực giao nhận. Đối với các mặt hàng cồng kềnh nhưng giá trị thấp, ví dụ như đồ chơi nhựa hay cầu trượt, nếu không được thiết kế bao bì thông minh để tháo rời hoặc lồng ghép, chi phí vận chuyển sẽ ăn mòn toàn bộ lợi nhuận. Các nhà cung cấp cần thiết kế lại sản phẩm sao cho tối ưu hóa không gian đóng gói, giúp giảm thiểu diện tích thừa trong container. Đồng thời, việc kiểm soát chất lượng tại nguồn là cực kỳ quan trọng vì một sản phẩm sai hỏng không chỉ gây tốn kém chi phí đổi trả mà còn làm mất đi niềm tin quý giá của khách hàng.

Trong chiến lược xây dựng hệ thống phân phối, thời đại mà khách hàng phải đến tận cửa hàng để xem sản phẩm đang dần qua đi. Thay vào đó, doanh nghiệp nên tận dụng công nghệ để tạo ra các không gian trải nghiệm ba chiều, giúp khách hàng dùng thử sản phẩm trong môi trường ảo mà không cần diện tích thực địa. Mô hình này giúp giảm thiểu tối đa chi phí mặt bằng, nhân sự và điện nước.

Việc xây dựng đội ngũ cộng tác viên thực chiến với những KOL tại gia cũng là một giải pháp hiệu quả. Ví dụ, thay vì thuê một diễn viên nổi tiếng thì một giáo viên mầm non am hiểu về giáo dục sẽ là người bán đồ chơi trẻ em thuyết phục nhất vì họ bán phương pháp và sự tin cậy thực tế.

Để quản trị dòng tiền hiệu quả trong giai đoạn nhạy cảm này, theo ông Thanh Sơn, các doanh nghiệp cần phân loại rõ ràng ba nhóm hàng hóa. Nhóm hàng chủ lực mang lại lợi nhuận ổn định cần được duy trì tồn kho để không bao giờ bị đứt hàng. Nhóm hàng theo xu hướng cần được theo dõi sát sao để không rơi vào bẫy tồn kho. Và cuối cùng là nhóm hàng đã hết thời, vốn được ví như những khối u làm trì trệ dòng vốn, cần phải được giải phóng bằng mọi giá thông qua các chương trình khuyến mãi hay bán combo giải pháp.

Để vượt qua giai đoạn 2025-2026, doanh nghiệp không nhất thiết phải là “cá lớn” mà phải là “cá nhanh”. Việc dừng lại để lắng nghe thị trường một cách chủ động, áp dụng tư duy tinh gọn để loại bỏ lãng phí và nhạy bén với công nghệ sẽ giúp các nhà quản trị giữ vững tay chèo trong cơn bão kinh tế. Mục tiêu cuối cùng không phải là những con số doanh thu hàng ngàn tỷ hào nhoáng, mà là số tiền lợi nhuận thực sự còn lại trong túi để duy trì và phát triển doanh nghiệp một cách bền vững. Mỗi bước đi nhỏ trong việc tối ưu hóa chi phí và cải thiện trải nghiệm khách hàng hôm nay sẽ là nền tảng cho sự thành công của ngày mai.