Bệnh nhân tái nhiễm COVID-19 và vấn đề đặt ra với phương pháp điều trị bằng huyết tương

Giám đốc Sở Y tế Quảng Ninh Nguyễn Trọng Diện cho biết bệnh nhân COVID-19 thứ 50 điều trị tại Quảng Ninh đã có 2 lần âm tính nhưng trong trong 2 lần xét nghiệm gần đây lại có 1 lần dương tính trở lại với SARS-CoV-2.

Chưa điều trị sạch

Cụ thể, bệnh nhân 50 xét nghiệm âm tính các ngày 26 và 28/3; dương tính ngày 30/3, 2/4 và 5/4; 8/4 lại âm tính. "Chúng tôi đã theo dõi trong y văn và thấy rằng ở Hàn Quốc cũng đã có hơn 50 ca bệnh như vậy. Hiện chưa có thuốc đặc trị COVID-19, biện pháp điều trị đang áp dụng là nâng cao thể trạng của người bệnh, tăng cường hệ miễn dịch để chống lại COVID-19, nếu hệ miễn dịch kém đi, thể trạng kém đi thì virus có thể lại bùng lên", ông Diện cho biết.

Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế nhận định đây là một ca bệnh chưa điều trị xong, cơ thể chưa đào thải hết virus. “Như vậy là điều trị chưa sạch được hết virus trong cơ thể bệnh nhân bị nhiễm, vì ta không có thuốc đặc hiệu", PGS.TS Nguyễn Huy Nga nhận định.

Theo Nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, chúng ta điều trị là để cơ thể chống lại virus, có thể có những con virus nằm ẩn nấp ở đâu đấy trong cơ thể. Khi đó, xét nghiệm thì cho kết quả âm tính nhưng lần khác xét nghiệm thì lại xuất hiện và cho kết quả dương tính.

“Vì vậy, bệnh nhân đã xét nghiệm âm tính 2 lần, và đến lần thứ 3 thì dương tính thì cũng không có gì là bất thường", PGS.TS Nguyễn Huy Nga lý giải.

Cũng theo chuyên gia, sau điều trị, virus đã bị suy yếu nên khả năng lây bệnh cho người khác sau giai đoạn tiếp tục cách ly 14 ngày là rất thấp. "Theo tiêu chuẩn và đủ điều kiện ra viện đối với bệnh nhân nhiễm COVID-19 là phải 3 lần xét nghiệm âm tính. Và khi bệnh nhân xuất viện, được yêu cầu duy trì cách ly tại nhà 14 ngày theo yêu cầu của bộ Y tế. Khả năng lây bệnh cho người khác sau giai đoạn tiếp tục cách ly 14 ngày là rất thấp. Tính đến nay, chưa có trường hợp nào lây từ người đã điều trị xong trở về cộng đồng được báo cáo", PGS.TS Nguyễn Huy Nga thông tin thêm. 

Thực tế, tại Việt Nam cũng đã ghi nhận trường hợp bệnh nhân thứ 21 tại Hà Nội đã có 2 lần âm tính nhưng xét nghiệm hôm 27/3 lại dương tính, rồi sau đó lại có xét nghiệm âm tính. Chính vì vậy quy định hiện hành ở Việt Nam là bệnh nhân COVID-19 có 2 lần xét nghiệm âm tính liên tiếp là đủ tiêu chuẩn công nhận khỏi bệnh, nhưng những người này sẽ phải cách ly và theo dõi thêm trong vòng 14 ngày để đảm bảo an toàn.

Nhận định về vấn đề tái nhiễm của bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2, TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM cũng cho biết, khi một bệnh nhân khi mắc bệnh, rồi khỏi bệnh thì đã có khả năng miễn dịch (kháng thể) để không mắc bệnh đó nữa.

Tuy nhiên, cũng có người bệnh xong, nhưng cơ thể không có miễn dịch, nên nhiễm lại. Mặt khác, người khỏi bệnh nhưng trở về vùng dịch bệnh COVID-19 cũng có thể bị nhiễm lại. 

Trước đó, cả Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc đều ghi nhận trường hợp bệnh nhân tái nhiễm SARS-CoV-2 mặc dù trước đó đã được chữa khỏi và xuất viện. Thậm chí, giới chức y tế tỉnh Quảng Đông, miền Nam Trung Quốc, 14% ca xuất viện sau đó lại tái nhiễm SARS-CoV-2.

Phương pháp điều trị bằng huyết tương

Được biết, mới đây, Bộ Y tế đã chỉ đạo Viện Huyết học - Truyền máu T.Ư cùng với Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư và hệ thống các bệnh viện chuyên ngành Huyết học tiến hành lấy máu và chiết tách huyết tương của những người bệnh đã khỏi bệnh. Từ đó có thể nghiên cứu, sử dụng cho những người bệnh COVID-19 theo khuyến cáo mà WHO đưa ra.

Huyết thanh chứa kháng thể được chiết tách từ máu bệnh nhân đã khỏi bệnh và truyền cho bệnh nhân COVID-19. Trên bệnh nhân, huyết thanh chứa kháng thể giúp người bệnh chống lại virus gây bệnh.

Theo TS Bạch Quốc Khánh, Viện trưởng Huyết học - Truyền máu Trung ương, điều trị bằng huyết tương là phương pháp mới, chưa được Việt Nam sử dụng nên nhóm chuyên gia đang nghiên cứu tài liệu và đánh giá kỹ lưỡng.

"Sử dụng huyết tương của người khỏi bệnh là phương pháp điều trị bệnh nhân nặng, cơ thể có tải lượng virus cao, đã điều trị bằng các phương pháp thông thường nhưng virus trong cơ thể không giảm. Huyết tương của người khỏi bệnh được truyền vào cơ thể các bệnh nhân này sẽ hỗ trợ diệt virus. Phương pháp này ít biến chứng. Huyết tương được tách chiết sẽ là chế phẩm máu đặc biệt, cần có chỉ định đặc biệt", Viện trưởng Huyết học - Truyền máu Trung ương cho biết.

Chuyên gia cũng nói thêm, hiện phương pháp này chưa thể thực hiện ngay. Viện cần thêm vài ngày để đọc tài liệu, hướng dẫn và tham khảo để đưa ra phương án cụ thể. Còn riêng việc tách chiết huyết tương không khó khăn, do sử dụng máy móc và thiết bị tương tự với chiết tách các chế phẩm máu khác nên Viện có đủ công nghệ để thực hiện. “Chúng tôi hy vọng phương pháp mới này sẽ mang lại hiệu quả trong việc điều trị COVID-19”, chuyên gia nói.

Từng cho ý kiến về vấn đề này, TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM cho rằng: "Hướng lấy máu của người đã khỏi bệnh COVID-19 để truyền cho người bệnh mới, chưa chắc đã trị được. Cúm gà (H5N1) người ta cũng đã nghiên cứu như vậy, nhưng không được. Hiệu quả từ nghiên cứu đến thực tế là còn khá xa".