VCCI cho rằng một số quy định còn thiếu rõ ràng, dễ phát sinh gánh nặng thủ tục hoặc khoảng trống pháp lý, cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với thực tiễn sản xuất, kinh doanh.
Bộ Tài chính vừa công bố Dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi (Dự thảo) để lấy ý kiến. Sau khi tổng hợp ý kiến của nhiều hiệp hội và doanh nghiệp, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản góp ý. Tại đây, VCCI cho rằng nhiều quy định trong Dự thảo cần được điều chỉnh để đảm bảo tính minh bạch, khả thi và sát thực tiễn.
Theo đó, một trong những vấn đề được doanh nghiệp phản ánh nhiều nhất là quy định về thời điểm lập hóa đơn điện tử (Điều 26). Dự thảo quy định hoá đơn điện tử phải được lập đúng thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế, trừ trường hợp đặc thù do Chính phủ quy định.
Theo VCCI, quy định này hợp lý về nguyên tắc, song chưa phù hợp với thực tiễn hoạt động của các nền tảng số trong lĩnh vực vận tải, giao nhận và bưu chính. Theo đó, các giao dịch xuất hiện trên nền tảng này có khối lượng lớn, phát sinh thường xuyên, nhưng vẫn phải thực hiện xuất hóa đơn theo từng lần phát sinh. Với khách hàng cá nhân, số lượng giao dịch lớn, liên tục nhưng nền tảng vẫn phải thực hiện xuất hóa đơn cho từng lần phát sinh. Với khách hàng doanh nghiệp, dù việc thanh toán thường thực hiện định kỳ và khách hàng không có nhu cầu nhận hóa đơn lẻ, nhưng nền tảng vẫn phải xuất hóa đơn từng lần, dẫn đến gia tăng thời gian và chi phí quản lý.
Về bản chất, các dịch vụ mà nền tảng cung cấp đáp ứng đầy đủ tiêu chí “trường hợp đặc thù” theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, cụ thể: “bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ với số lượng lớn”, “phát sinh thường xuyên”, “cần có thời gian đối soát số liệu giữa doanh nghiệp bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ và khách hàng, đối tác”. Hơn nữa, Thông tư 32/2025/TT-BTC cũng quy định hoạt động vận tải hành khách bằng taxi (đối với khách hàng là các doanh nghiệp, tổ chức) cũng được áp dụng xuất hoá đơn theo kỳ quy ước. Các dịch vụ trên của nền tảng có cùng tính chất, tiêu chí nhưng không được áp dụng tương tự.
VCCI cho rằng, việc này dẫn đến gánh nặng chi phí và khó khăn cho các doanh nghiệp nền tảng, các đơn vị hỗ trợ kỹ thuật và khách hàng, đồng thời cũng có thể tạo gánh nặng cho hoạt động quản lý nhà nước. Vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét, hướng dẫn cho phép doanh nghiệp nền tảng số sớm áp dụng hóa đơn theo kỳ quy ước đối với các dịch vụ vận chuyển hành khách (bằng xe ô tô và xe mô-tô hai bánh), vận chuyển, giao nhận hàng hóa khi cung cấp dịch vụ với khách hàng là các doanh nghiệp, tổ chức.
Liên quan đến chuyển nhượng dự án đầu tư, khoản 7 Điều 17 Dự thảo yêu cầu doanh nghiệp phải hoàn thành nghĩa vụ thuế trước khi chuyển nhượng dự án, hoặc bên nhận chuyển nhượng kế thừa toàn bộ nghĩa vụ này. Tuy nhiên, VCCI cho rằng quy định chưa thật sự rõ ràng, có thể dẫn đến cách hiểu khác nhau và gây khó khăn khi áp dụng.
Thứ nhất, yêu cầu “hoàn thành nghĩa vụ thuế trước khi chuyển nhượng” dễ bị hiểu là phải hoàn tất mọi khoản thuế liên quan ngay tại thời điểm giao dịch. Điều này không khả thi, bởi số thuế phải nộp thường chỉ được xác định theo kỳ quyết toán (năm, quý, tháng) như quy định hiện hành, dẫn đến nguy cơ chồng chéo và mâu thuẫn pháp luật.
Thứ hai, quy định này có thể bị coi là bổ sung thêm một điều kiện hành chính trước khi chuyển nhượng dự án, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản. Trong khi đó, Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản… đã có quy định đầy đủ về điều kiện và thủ tục. Nếu giữ nguyên, Dự thảo sẽ vô tình làm tăng thêm thủ tục và áp lực cho doanh nghiệp.
Thứ ba, việc quy định “tổ chức nhận chuyển nhượng có trách nhiệm kế thừa nghĩa vụ nộp thuế liên quan đến dự án đầu tư sau khi chuyển nhượng” cũng chưa phù hợp, bởi về nguyên tắc, nghĩa vụ thuế phát sinh từ hoạt động chuyển nhượng phải thuộc về bên bán – đối tượng có thu nhập. Bên mua không thể kiểm soát được việc tuân thủ nghĩa vụ này, dễ bị đặt vào thế bất lợi và làm giảm tính thương mại của giao dịch.
Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bãi bỏ quy định này. Hoặc, cần làm rõ về việc hoàn thành nghĩa vụ thuế trong trường hợp người nộp thuế chuyển nhượng dự án đầu tư là bao gồm những sắc thuế gì, thủ tục và trình tự để xác nhận việc hoàn thành nghĩa vụ thuế này được thực hiện như thế nào.
Ngoài ra, tại văn bản góp ý, các ý kiến khác của VCCI tập trung vào các kiến nghị cần tránh khoảng trống pháp lý do thiếu quy định cụ thể về trách nhiệm khấu trừ thuế thu nhập cá nhân; khai bổ sung hồ sơ khai thuế; không tính tiền chậm nộp khi chờ áp dụng Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (DTA) hay cho phép bù trừ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa giữa các sắc thuế, tiểu mục khác nhau... Nhìn chung, cộng đồng doanh nghiệp mong muốn Dự thảo lần này không chỉ đảm bảo quản lý chặt chẽ mà còn tạo hành lang pháp lý thông thoáng, minh bạch, giúp giảm chi phí tuân thủ và khuyến khích hoạt động kinh doanh bền vững.