Gửi bình luận
Kế hoạch Hành động ACMF 2026–2030 được kỳ vọng trở thành lộ trình chuẩn hóa hệ thống công bố thông tin ESG trong ASEAN.
Khi Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vừa giới thiệu bộ công cụ ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) mới, các nhà phát hành và nhà đầu tư lớn đã bắt đầu dịch chuyển sang các chuẩn tuân thủ nghiêm ngặt hơn dựa trên yêu cầu thị trường.
Bộ công cụ lần này bao gồm Taxonomy Version 4, hướng dẫn công bố ESG dành cho SME, các quy tắc điều phối thị trường carbon tự nguyện, và Sách Trắng mARs kết nối giữa thích ứng và giảm thiểu khí hậu.
Tháng trước, The Business Times ghi nhận nhiều doanh nghiệp niêm yết đã chủ động yêu cầu dữ liệu khí hậu từ nhà cung cấp, qua đó hình thành một cơ chế thực thi ESG mang tính “bắt buộc trên thực tế” trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
Tại Hội nghị Quốc tế ACMF 2025 diễn ra ngày 6/11, Diễn đàn Thị trường Vốn ASEAN (ACMF), quy tụ cơ quan quản lý thị trường vốn từ cả 11 nước ASEAN đã công bố hàng loạt sáng kiến mới, do Ủy ban Chứng khoán Malaysia đăng cai. Các văn bản này nhằm chuẩn hóa quá trình chuyển đổi ESG trong khu vực và đánh dấu giai đoạn tiếp theo của Kế hoạch Hành động ACMF 2026–2030 (AP 2026).
Hội nghị được chủ trì bởi Bộ trưởng Tài chính II, ông Amir Hamzah Azizan, thay mặt Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, có bài phát biểu quan trọng, khẳng định AP 2026 sẽ là lộ trình xây dựng hệ thống công bố thông tin đáng tin cậy và có thể so sánh giữa các thị trường trong khu vực.
Thủ tướng Malaysia nhấn mạnh: “Một thị trường vốn vận hành hiệu quả phải duy trì sự liêm chính, trách nhiệm giải trình và niềm tin.” Theo đó, chất lượng công bố thông tin trở thành yếu tố then chốt quyết định khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp.
Bộ công cụ lần này bao gồm bốn nội dung chính: Phiên bản 4 của Phân loại tài chính bền vững ASEAN bổ sung chuẩn Plus Standard, đặt nền tảng cho việc gắn nhãn bền vững nhất quán giữa các thị trường; Hướng dẫn công bố ESG đơn giản hóa cho SME trong chuỗi cung ứng là khung hỗ trợ giúp SME đáp ứng yêu cầu ESG và gia nhập các chuỗi cung ứng bền vững.
Kế hoạch và hướng dẫn phát triển thị trường carbon tự nguyện để đưa ra lộ trình xây dựng thị trường tín chỉ carbon tự nguyện có tính liêm chính cao, tương thích với tài chính truyền thống; Sách Trắng mARs trình bày phương pháp công nhận các lợi ích giảm thiểu khí thải trong chiến lược tài chính cho thích ứng khí hậu.
Trọng tâm của hội nghị là AP 2026, kế hoạch 5 năm với 11 ưu tiên và 24 sáng kiến nhằm thúc đẩy thị trường vốn khu vực trong các lĩnh vực: bền vững, khả năng chống chịu, bao trùm, hội nhập và số hóa.
Ông Mohammad Faiz Azmi, Chủ tịch ACMF 2025, nhận định: “Trong 5 năm tới sẽ có tính quyết định đối với thị trường vốn ASEAN. AP 2026 đặt nền móng cho một khu vực kết nối hơn, đáng tin cậy hơn và cạnh tranh hơn, không chỉ thu hút vốn toàn cầu mà còn hướng dòng vốn tới tăng trưởng bền vững.”
Tuy vậy, hiệu quả của các khung khổ phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng triển khai. Việc áp dụng Version 4 vào năm 2026 sẽ là phép thử xem ASEAN có thể xây dựng được hạ tầng vận hành, gồm bảng đối chiếu, biểu mẫu tiêu chuẩn và hệ thống minh bạch dữ liệu, các yếu tố biến tiêu chuẩn thành công cụ thực tế.
Theo các chuyên gia, vẫn còn những khoảng trống lớn trong năng lực ESG của khu vực. Theo ông Eugene Wong, CEO Viện Tài chính Bền vững châu Á, việc xây dựng thị trường carbon đáng tin đang gặp nhiều trở ngại như mức độ phân mảnh cao, hơn 10 thị trường carbon tự nguyện trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương, và thiếu sự tương tác giữa các nền tảng giao dịch.
Trong khi đó, bà Istiana Maftuchah cho rằng hợp tác xuyên biên giới là điều kiện tiên quyết để tạo sự thống nhất và niềm tin thị trường.
Về vấn đề liêm chính, bà Singh cũng chia sẻ về quyết định mạnh tay hủy bỏ tín chỉ carbon kém chất lượng: “Không thể duy trì uy tín nếu cho phép tín chỉ chất lượng thấp lưu hành. Chúng tôi buộc phải loại bỏ chúng để bảo đảm tính minh bạch.”
ASEAN cũng quy định tín chỉ carbon chỉ được dùng như biện pháp cuối cùng, sau khi doanh nghiệp đã dùng hết các phương án giảm phát thải khác.
Mặc dù các tập đoàn logistics toàn cầu đã bắt đầu nhận yêu cầu ESG từ khách hàng, nhưng xu hướng này vẫn chủ yếu đến từ các doanh nghiệp đa quốc gia, đặc biệt là châu Âu.
Bà Lynn Neo, Giám đốc WeFreight Malaysia, nhận định: “Phần lớn chủ hàng tại Malaysia và khu vực Đông Nam Á vẫn chưa áp dụng hoặc chưa bị yêu cầu công bố ESG.”
Trong khi tiêu chuẩn lao động và quản trị đã tương đối hoàn thiện, chuyên gia này cho biết yếu tố môi trường vẫn là thách thức lớn nhất do chi phí và hạ tầng xanh còn hạn chế.
Các quốc gia ASEAN như Malaysia vẫn đang hoàn thiện cơ sở hạ tầng logistics xanh, từ năng lượng tái tạo đến hệ thống theo dõi carbon. “Ý chí thì có, nhưng chi phí và mức độ sẵn sàng vẫn cần thêm thời gian”, bà Lynn Neo nhấn mạnh.
Nếu các cấu phần vận hành được hoàn thiện, năm 2026 có thể đánh dấu giai đoạn thị trường carbon tự nguyện và bộ khung ESG của ASEAN trở nên thực sự hiệu quả. Nếu không, tình trạng phân mảnh sẽ tiếp diễn và nỗ lực phối hợp khu vực sẽ chỉ nằm ở mức định hướng.
