Gửi bình luận
Theo GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội, để thực hiện chủ trương bỏ thuế khoán, "Nhà nước phải hỗ trợ rất lớn", vì chi phí ban đầu không nhỏ.
Phát biểu tại hội thảo "Sắp bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?", GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho biết, mục đích bỏ thuế khoán để chuyển sang kê khai, chuyển hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, không phải để tăng thu cho ngân sách. Bởi thực tế, với thuế khoán hiện tại, nhà nước còn thu được nhiều hơn vì cơ quan thuế có quyền áp mức khoán, người nộp khó đàm phán. Tuy nhiên, thuế kê khai dựa trên nhiều chứng từ, minh bạch và chính xác hơn cho tiểu thương.
Để thực hiện chủ trương này, GS Cường nhận định: "Nhà nước phải hỗ trợ rất lớn", vì chi phí ban đầu không nhỏ. "Nhưng về lâu dài, nhà nước không thiệt. Khi bà con kinh doanh lớn mạnh, nền kinh tế phát triển, nước nổi thì thuyền cũng nổi," ông nhấn mạnh.
Ông cho biết, nhiều hộ kinh doanh vẫn đang hoạt động theo kiểu truyền thống. Nên có tình trạng nhập hàng về giá 10 đồng, bán ra 15 đồng, nhưng cuối tháng vẫn không biết lời lỗ ra sao.
Do đó, việc chuyển đổi sang thuế kê khai, sang doanh nghiệp, tăng tốc chuyển đổi số sẽ giúp hộ kinh doanh quản lý hàng hóa, doanh thu và lợi nhuận hiệu quả hơn.
"Nghe đến việc xuất hóa đơn, lập sổ sách kế toán ai cũng thấy ghê gớm, nhưng thực tế đơn giản như việc in hóa đơn trong siêu thị, chỉ cần thiết bị nhỏ là làm được," ông nêu
Khi hệ thống được kết nối đồng bộ giữa hộ kinh doanh và cơ quan thuế, hàng tháng cơ quan thuế có thể từ cơ sở đó để hỗ trợ thông báo, hướng dẫn, thậm chí "làm thay" một phần cho tiểu thương. Khi đó, bà con sẽ dễ dàng nắm bắt thông tin, biết rõ lời lỗ và kinh doanh hiệu quả hơn.
Với bối cảnh hiện nay, ông Cường cũng nêu đề xuất nên có các phần mềm hỗ trợ với mức giá thấp, hoặc được trợ giá, để tiểu thương dễ tiếp cận.
Trong dự thảo Luật Quản lý thuế mới, nhà nước dự kiến dành 0,1% tổng thu thuế để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số này. "Bà con sẵn sàng nộp thuế, chỉ cần thủ tục đơn giản, dễ làm," ông nói.
Về ngưỡng chịu thuế, hiện trong dự thảo luật, ngưỡng nộp thuế theo diện kê khai là 200 triệu đồng lợi nhuận/năm. Mức này được tính toán chủ yếu dựa trên quy định thuế thu nhập cá nhân và giảm trừ gia cảnh.
Tuy nhiên, vì chính sách thuế thu nhập cá nhân và giảm trừ gia cảnh đều đang được đề xuất điều chỉnh theo hướng tiếp cận thực tế hơn, ông Cường cho rằng ngưỡng thu nhập chịu thuế của hộ kinh doanh cũng nên được nâng lên tương ứng.
Theo đó, đề xuất nâng ngưỡng thu nhập lên khoảng 260 triệu đồng lợi nhuận/năm để khuyến khích hộ kinh doanh phát triển, phù hợp với bối cảnh hiện nay.
Chia sẻ tại chương trình hội thảo do báo Tuổi trẻ tổ chức có sự tham gia hơn 300 khách mời, đại biểu, gồm lãnh đạo các Bộ ngành, các chuyên gia trong lĩnh vực thuế, công nghệ và tài chính,... cùng đông đảo hộ kinh doanh, tiểu thương trên địa bàn TP.HCM,
Chương trình có sự tham gia hơn 300 khách mời, đại biểu, gồm lãnh đạo các Bộ ngành, các chuyên gia trong lĩnh vực thuế, công nghệ và tài chính,... cùng đông đảo hộ kinh doanh, tiểu thương trên địa bàn TP.HCM, GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội nhìn nhận hội thảo diễn ra rất kịp thời và thiết thực, hiếm có sự kiện chuyên môn nào lại quy tụ được đông đảo và đa dạng tiểu thương như vậy.
Theo Ban Tổ chức, chương trình nhằm giúp các hộ kinh doanh hiểu rõ chủ trương và chuẩn bị cho việc chuyển sang thuế kê khai, đồng thời tạo diễn đàn trao đổi, hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi số và phát triển bền vững.
Phát biểu tại hội thảo, ông Mai Sơn - Phó cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết dưới góc độ là cơ quan quản lý thuế, ngành thuế, ông thấu hiểu những băn khoăn, e ngại của tất cả những hộ kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp khoán, chuẩn bị chuyển đổi sang hình thức kê khai.
Theo ông Sơn, có lẽ câu hỏi nhiều người đang đặt ra là "Vì sao phải chuyển đổi?", "Đang ổn định tại sao lại cần thay đổi?".
Hiện nay phần lớn bà con hộ kinh doanh, đặc biệt là các chủ hộ ở độ tuổi trung niên vẫn quen hoạt động theo kinh nghiệm cá nhân, không thực hiện sổ sách kế toán bài bản.
Mặt khác, có không ít chủ hộ kinh doanh còn tâm lý e ngại thủ tục hành chính, trong khi doanh nghiệp được trang bị đầy đủ công cụ quản lý, công nghệ và nhân sự chuyên trách.
Điều này khiến việc triển khai các dịch vụ thuế điện tử, hóa đơn điện tử và các chương trình hỗ trợ hộ kinh doanh chưa thể đạt được hiệu quả như mong muốn.
Ngành thuế luôn mong muốn và nỗ lực để hộ kinh doanh được hỗ trợ, được phục vụ và hưởng các chính sách hỗ trợ thuận lợi như doanh nghiệp. Đó là coi hộ kinh doanh là một bộ phận quan trọng trong nền kinh tế tư nhân, cần được đồng hành và phát triển bền vững.
"Xuất phát từ thực tế đó, theo Nghị quyết số 68, tiến tới xóa bỏ thuế khoán và chuyển toàn bộ hộ kinh doanh sang phương pháp kê khai. Đây là một bước chuyển quan trọng nhằm xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và hiện đại hơn.
Chủ trương này không nhằm để tăng thu ngân sách, mà quan trọng hơn là tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của chính các hộ kinh doanh, bảo đảm sự công bằng và minh bạch cho hoạt động kinh tế" - ông Sơn khẳng định.
Phó cục trưởng Cục Thuế giải thích việc minh bạch, rõ ràng trong kinh doanh sẽ trực tiếp có lợi cho bà con. Khi doanh thu, chi phí hằng ngày được ghi chép đầy đủ, bà con sẽ biết được tháng này bán được bao nhiêu, chi bao nhiêu, lãi lỗ như thế nào, từ đó chủ động điều chỉnh kế hoạch kinh doanh trong tương lai - không còn phải ước đoán hay sợ nhầm lẫn. Thực tế, nhiều hộ kinh doanh đã nhận thấy lợi ích của việc chuyển đổi và chủ động thực hiện chuyển đổi.
Theo số liệu của cơ quan thuế, trong 9 tháng năm 2025, đã có hơn 18,5 ngàn hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển sang phương pháp kê khai, gần 2.530 hộ kinh doanh chuyển lên mô hình doanh nghiệp.
Đặc biệt 98% số hộ kinh doanh kê khai đã thực hiện khai, nộp thuế điện tử; trên 133 nghìn hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó khoảng 75 ngàn hộ kê khai và 57,6 ngàn hộ khoán.
Những con số này cho thấy xu hướng tất yếu: Đa số hộ kinh doanh đã và đang dần thích nghi và tin tưởng vào phương thức mới, sẵn sàng minh bạch hóa hoạt động để phát triển lâu dài, theo Lãnh đạo Cục Thuế, Bộ Tài chính.
Ông cũng khuyến nghị để chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, bà con chỉ cần làm quen với việc ghi chép sổ sách theo chế đô quy định đầy đủ, đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử nếu thuộc đối tượng theo quy định; đồng thời làm quen với các ứng dụng hỗ trợ khai, nộp thuế điện tử như eTax Mobile.
Hiện cơ quan thuế đã cung cấp miễn phí các dịch vụ thuế điện tử tích hợp từ đăng ký thuế, kê khai đến nộp thuế, giúp hộ kinh doanh có thể kê khai, nộp thuế nhanh chóng, mọi lúc, mọi nơi chỉ với vài thao tác trên điện thoại thông minh, máy tính mà không phải trực tiếp đến cơ quan thuế.
Ông Nguyễn Nguyên Phương - phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM cũng cho hay hiện Sở Công Thương đã làm việc với đơn vị chủ quản của ví điện tử, trung gian thanh toán…, tìm giải pháp hỗ trợ tiểu thương tiếp cận công nghệ quản lý tiền và thanh toán hiện đại, từ đó thuận lợi kê khai.
Nhờ tiểu thương chuyển đổi số, khách hàng chỉ cần quét mã QR và dễ dàng thanh toán, lưu vết giao dịch. Song song đó, tiểu thương còn có thể dùng máy POS (quẹt thẻ), chưa tương đối phải chăng, thậm chí có nơi tặng miễn phí hoặc hỗ trợ giá ưu đãi theo từng khu vực.
Sở Công Thương TP luôn sẵn sàng và tiếp tục hỗ trợ để tiểu thương dễ dàng tiếp cận các phương tiện thanh toán thuận tiện và an toàn hơn, từ đó tăng tính thuận tiện cho việc đáp ứng các quy định mới của ngành thuế, ông Phương khẳng định.
Ông Trần Văn Chín - chủ tịch HĐQT Công ty CP Công nghệ Arobid - bày tỏ cũng muốn đồng hành cùng hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ trong quá trình chuyển đổi số và đề xuất phối hợp triển khai các khóa tập huấn kỹ năng về thương mại điện tử B2B dành cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ. Các chuyên đề tập trung vào thực hành, như: thiết lập hồ sơ số, kỹ năng tiếp cận khách hàng online và phương pháp chốt deal hiệu quả.
Đại diện ngân hàng VIB cho biết, đứng ở góc độ ngân hàng, VIB nhận thấy đây là một giai đoạn chuyển mình quan trọng. Sự chuyển đổi này không chỉ diễn ra ở các hộ kinh doanh mà còn ở chính hệ thống ngân hàng. Chúng ta đang chuyển từ mô hình vận hành thủ công sang một môi trường minh bạch hơn về tài chính, quy trình, và các hoạt động liên quan đến thuế, cùng với việc tích hợp dữ liệu của chính phủ, quốc gia.
Qua trao đổi với các hộ kinh doanh, VIB nhận thấy có ba vấn đề chính mà các hộ kinh doanh đang gặp phải là:
Thứ nhất, khó khăn tiếp cận vốn: Hiện tại, chỉ khoảng 19% doanh nghiệp vừa và nhỏ và hơn 10% hộ kinh doanh tại Việt Nam tiếp cận được vốn ngân hàng. Lý do quan trọng nhất là doanh thu và chi phí không được kê khai, thiếu minh bạch. Các ngân hàng đang dần hướng tới việc yêu cầu kê khai doanh thu và chi phí rõ ràng để có thể đánh giá chính xác nhu cầu vốn của các hộ kinh doanh, doanh nghiệp.
Thứ hai, vướng mắc khi chuyển đổi mô hình: Các hộ kinh doanh băn khoăn về việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp khi họ đang có khoản vay hiện tại. Câu hỏi đặt ra là làm sao để doanh nghiệp mới có khả năng trả nợ cho khoản vay của hộ kinh doanh cũ?
Thứ ba, nhu cầu vay vốn doanh nghiệp: Các hộ kinh doanh sau khi chuyển đổi có nhu cầu được tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng.
"Với những trăn trở này, đặc biệt sau khi Nghị định 68 và Nghị định 70 ra đời, VIB đã dành ba tháng để tìm kiếm giải pháp. Chúng tôi đã xây dựng các gói sản phẩm vay vốn nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi này với mức lãi suất ưu đãi cạnh tranh, khoảng 6,7% đến 7%/năm; Hỗ trợ chuyển đổi nợ. Cùng với đó, VIB hiện đang hợp tác với nhiều công ty công nghệ và trung gian thanh toán để đưa ra các gói giải pháp gần như miễn phí cho các hộ kinh doanh khi chuyển đổi.
Theo VIB, từ khó khăn của hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi và mục tiêu lớn phía trước, minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, nâng tầm lên doanh nghiệp đồng nghĩa có hành trình kinh doanh rộng lớn, thì đây chính là cơ hội để Ngân hàng, các Công ty công nghệ và Cơ quan Thuế cùng nhau vào cuộc, đồng hành cùng hộ kinh doanh với các giải pháp cụ thể.
