"Bơi ra biển lớn", doanh nghiệp Việt phải nắm vững pháp lý

Bài & Ảnh: YẾN NHUNG• 27/06/2024 00:06

Để thương hiệu, sản phẩm của Việt Nam vươn ra thế giới, các doanh nghiệp Việt cần có những bộ kỹ năng cần thiết để phòng ngừa, quản lý rủi ro pháp lý, xử lý tranh chấp trong thương mại quốc tế.

>> Trọng tài và các phương thức ADR đóng vai trò ngày càng quan trọng

Chiều ngày 26/6/2024, trong khuôn khổ chuỗi sự kiện VIAC Symposium 2024, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức phiên nội dung với chủ đề “Doanh nghiệp Việt Nam vươn ra quốc tế trong bối cảnh kinh tế biến động”.

rung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức phiên nội dung với chủ đề “Doanh nghiệp Việt Nam vươn ra quốc tế trong bối cảnh kinh tế biến động”

Phiên B, trong khuôn khổ chuỗi sự kiện VIAC Symposium 2024, với chủ đề “Doanh nghiệp Việt Nam vươn ra quốc tế trong bối cảnh kinh tế biến động"

Phát biểu khai mạc phiên này, TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội dẫn lại câu nói mà ông vô cùng tâm đắc của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng: “Không Make in Việt Nam thì Việt Nam không thể tự cường. Không Make in Việt Nam thì chúng ta không thể thịnh vượng”.

“Quả thật vậy, thời đại của chúng ta đang sống hiện giờ là thời đại của thế giới phẳng, là thế giới với biên giới số, đặt ra câu hỏi cho chúng ta về bản sắc Việt Nam trong lĩnh vực kinh tế. Chúng ta cần phải có nhiều hơn những doanh nghiệp Việt Nam tiên phong, bơi ra biển lớn, sẵn sàng và kiên trì với cạnh tranh toàn cầu để thực hiện được khát vọng hùng cường của đất nước”, TS. Vũ Tiến Lộc bày tỏ.

Tuy nhiên, theo Báo cáo tình hình và triển vọng kinh tế thế giới 2024 của Liên Hợp Quốc, triển vọng kinh tế ngắn hạn hiện vẫn còn ở mức thận trọng do những điểm hạn chế của nền kinh tế vẫn tồn tại, trong bối cảnh lãi suất tiếp tục ở mức cao, căng thẳng địa chính trị kéo dài và các rủi ro về biến đổi khí hậu gia tăng. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp nói chung trong việc định hình chiến lược đầu tư ra thị trường quốc tế.

Mặt khác, sự dịch chuyển chuỗi cung ứng, xu hướng đa dạng hóa nguồn cung, hay nhu cầu tiêu dùng mới đang mở ra cánh cửa cho các doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế. Vì vậy, ông Lộc cho rằng, việc nắm bắt và tận dụng những cơ hội này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt pháp lý, cũng như chiến lược linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh chóng với các thay đổi của thị trường.

>> Để dòng vốn đầu tư ra nước ngoài thành trợ lực phát triển

Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Phạm Duy Nghĩa, Giám đốc Chương trình chính sách công, Đại học Fulbright Việt Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đào tạo Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIART) trực thuộc VIAC cho biết, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến 4/2024, Việt Nam có 1.733 dự án đầu tư trực tiếp ra nước ngoài còn hiệu lực, với số vốn đăng ký 22,22 tỷ USD. Các lĩnh vực được chú trọng đầu tư có thể kể đến như dầu khí, ga, khai khoáng, nông lâm nghiệp, thương mại, bất động sản, xây dựng...

PGS. TS. Phạm Duy Nghĩa, Giám đốc Chương trình chính sách công, Đại học Fulbright Việt Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đào tạo Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIART) trực thuộc VIAC

PGS.TS Phạm Duy Nghĩa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đào tạo Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIART) trực thuộc VIAC chia sẻ tại hội thảo

Theo ông Nghĩa, đầu tư ra nước ngoài giúp doanh nghiệp Việt nhanh chóng mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa, khai thác tài sản chiến lược, tăng hội nhập sâu rộng, song cũng mang lại không ít khó khăn, rủi ro. Đặc biệt là các rủi ro chính trị, chính sách, pháp luật. Đây là rủi ro phi thị trường thường trực nhất mà các nhà đầu tư cần phải biết.

Để quản trị rủi ro phi thị trường, PGS.TS Phạm Duy Nghĩa nhấn mạnh, các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, mới trưởng thành từ thị trường nội địa, nếu chưa đủ kinh nghiệm chủ động tài trợ chính trị, đối thoại, vận động chính sách ở nước nhận đầu tư thì nên chọn chiến lược ưu tiên rà soát trước khi gia nhập thị trường.

“Cần quan sát các doanh nghiệp đi trước, xem cách họ ứng xử với chính quyền nước nhận đầu tư, từ đó rút ra kinh nghiệm cho doanh đi sau. Đồng thời, thận trọng với các quốc gia thiếu các thể chế phát triển (quán tính vừa làm vừa xây dựng thể chế, vừa xây nhà, vừa lo giấy phép, vừa vận động quy hoạch...) vì có thể trở nên rất rủi ro trong môi trường bất ổn định chính trị”, chuyên gia này nhấn mạnh.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần chia sẻ, tạo liên minh với các tổ chức/ doanh nghiệp khác (sứ quán, hiệp hội, nhà phân phối tại địa phương, ngân hàng..) để có nhiều nguồn lực quản trị rủi ro chính trị hơn, từ đó tận dụng thế mạnh của từng bên liên kết.

Đồng quan điểm, ông Vũ Ánh Dương, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký VIAC cho hay, khác với thương mại hàng hóa và dịch vụ, đầu tư ra nước ngoài là quyết định đưa vốn, tài sản khác vào nước tiếp nhận đầu tư cho mục tiêu làm ăn kinh doanh lâu dài. Do đó, việc hiểu được khung pháp lý về các cơ chế đảm bảo thực thi hợp đồng tại các quốc gia điểm đến là yếu tố cần thiết giúp nhà đầu tư có thể yên tâm thực hiện đầu tư hơn.