Cần tận dụng tốt cơ hội phát triển từ tuyến đường sắt chiến lược

Mới đây, ông Trần Hồng Minh - Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Phó trưởng Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt cùng đoàn công tác đã kiểm tra, chỉ đạo hiện trường Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng tại khu vực ga Nam Hải Phòng trên địa bàn phường Dương Kinh, TP Hải Phòng.

Tập trung cao cho công tác giải phóng mặt bằng

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng đoạn qua thành phố Hải Phòng dài khoảng 90km, đi qua 24 xã, phường, đặc khu. Tổng diện tích thu hồi đất thực hiện dự án khoảng 624ha. Kinh phí giải phóng mặt bằng khoảng hơn 9.700 tỷ đồng.

Đây là dự án trọng điểm quốc gia, có ý nghĩa chiến lược trong việc hình thành mạng lưới vận tải đường sắt ở phía Bắc, tăng cường kết nối liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội các địa phương mà tuyến đi qua.

Theo UBND TP Hải Phòng, để thực hiện dự án, TP Hải Phòng đã thành lập Tổ công tác phối hợp triển khai dự án và xây dựng kế hoạch triển khai các công việc trên địa bàn. Địa phương này đã xác định số lượng hộ tái định cư khoảng hơn 1.700 hộ dân, giao nhiệm vụ chủ đầu tư triển khai 14 dự án tái định cư. Tổng diện tích thực hiện các dự án tái định cư khoảng 59,86ha.

Hiện, TP Hải Phòng hoàn thành công tác đo đạc trích đo, trích lục, quy chủ phục vụ lập hồ sơ thu hồi đất tuyến chính trên địa bàn 24 xã, phường, đặc khu và cắm mốc tạm để quản lý mặt bằng từ ngày 16/6.

Đánh giá về dự án này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, đây là công trình giao thông trọng điểm quan trọng của quốc gia, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất - nhập khẩu hàng hóa, thúc đẩy phát triển logistics và công nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cũng đánh giá cao tinh thần chủ động, phối hợp chặt chẽ của các đơn vị và địa phương trong quá trình chuẩn bị cho dự án. Đồng thời, yêu cầu TP Hải Phòng tiếp tục tập trung cao cho công tác giải phóng mặt bằng, bảo đảm mặt bằng sạch để khởi công dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng theo đúng chỉ đạo của Chính phủ.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cũng lưu ý TP Hải Phòng trong quá trình giải phóng mặt bằng, bồi thường và tái định cư, cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương để xây dựng chính sách phù hợp từng đối tượng bị ảnh hưởng. Đồng thời, cần quan tâm lắng nghe, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người dân. Trong khả năng có thể, ưu tiên phương án tái định cư tại chỗ để hạn chế tối đa việc xáo trộn cuộc sống của người dân. Quá trình triển khai cần bảo đảm công khai, minh bạch các chính sách, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động để tạo sự đồng thuận trong nhân dân, góp phần đẩy nhanh tiến độ bàn giao mặt bằng. Các đơn vị, địa phương cần phối hợp chặt chẽ, chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tập trung cao nhất cho nhiệm vụ triển khai dự án, hoàn thành đúng tiến độ đề ra.

Đối với Ban Quản lý dự án đường sắt cần hoàn thành phê duyệt hồ sơ thiết kế của dự án và hồ sơ cắm cọc giải phóng mặt bằng, bàn giao cọc mốc cho Hải Phòng, để thành phố đủ điều kiện hoàn thiện hồ sơ thu hồi đất, thông báo thu hồi đất, lập và trình phê duyệt phương án giải phóng mặt bằng trong tháng 7/2025.

Cần tận dụng tốt cơ hội phát triển

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 187/2025/QH15 ngày 19/2/2025.

Khi hoàn thành, dự án này sẽ đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách, hàng hóa trên hành lang Đông Tây, là cửa ngõ giao thương với thế giới qua các cảng biển lớn khu vực Hải Phòng cũng như kết nối liên vận quốc tế về giao thông đường sắt tại cửa khẩu Lào Cai. Đặc biệt, dự án sẽ tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội TP Hải Phòng.

Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Trần Tiến Dũng – Phó Chủ tịch Hiệp hội hội Doanh nghiệp TP Hải Phòng cho biết: “Không chỉ phát triển hệ thống cảng biển, logistics, trong thời gian vừa qua, TP Hải Phòng cũng quan tâm rất nhiều đến hệ thống cơ sở hạ tầng đường bộ. Nhiều công trình giao thông kết nối liên vùng giữa Hải Phòng với các tỉnh, thành phố lân cận ở khu vực phía Bắc và Trung Bộ được đầu tư xây dựng. Mới đây, dự án đường sắt cao tốc kết nối Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đã được thông qua, dự kiến sẽ được triển khai trong thời gian sớm nhất. Đây cũng là một trong những động lực mới, góp phần nâng cao năng lực kết nối giữa TP Hải Phòng và các khu trọng điểm kinh tế của khu vực phía Bắc”.

Thực tế, việc kết nối Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng bằng đường sắt sẽ tạo ra một động lực tăng trưởng mới cho cả khu vực. Hàng hóa từ Lào Cai và các tỉnh lân cận có thể được vận chuyển một cách nhanh chóng và hiệu quả đến cảng Hải Phòng, từ đó vươn ra thị trường quốc tế. Ngược lại, hàng hóa nhập khẩu cũng có thể dễ dàng tiếp cận thị trường nội địa thông qua tuyến đường sắt này. Bên cạnh đó, tuyến đường sắt hiện đại cũng sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong khu vực, giảm chi phí logistics và tăng cường khả năng kết nối với chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, TP Hải Phòng cần rà soát, điều chỉnh quy hoạch vùng phụ cận ga, nghiên cứu nâng cấp hệ thống cảng đường thủy nội địa để tận dụng tốt cơ hội phát triển khi Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đi vào hoạt động.

Còn theo ông Lê Tiến Châu - Bí thư Thành ủy Hải Phòng, để đảm bảo tiến độ dự án yêu cầu cả hệ thống chính trị thành phố nghiêm túc triển khai thực hiện công tác giải phóng mặt bằng theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tổ chức triển khai song song, đồng thời các công việc, kiên quyết “không để việc sau chờ việc trước, làm việc “xuyên lễ, xuyên Tết, xuyên ngày nghỉ”.