Từ thị trường cho tới năng lực và nguồn vốn, các công ty công nghệ ở châu Á đang có lợi thế để đưa công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vượt ra khỏi ứng dụng chatbots đơn thuần.
Giám đốc điều hành Nvidia, Jensen Huang, từng tuyên bố: “Làn sóng tiếp theo của AI là AI vật lý. Kỷ nguyên của robot đã đến.”
Trong năm qua, một xu hướng nổi bật đã xuất hiện khi các nhà lãnh đạo công nghệ thế giới nghĩ về tương lai của AI. Từ Tesla, Toyota hay Nvidia, hàng loạt các công ty lớn nhất đang mong muốn vượt ra khỏi chatbot và phần mềm, để tiến vào thế giới vật lý.
Nhà phân tích Catherine Thorbecke của Bloomberg dự báo thế giới sẽ chứng kiến nhiều phần cứng và robot tích hợp AI hơn nữa, và phần lớn trong số đó sẽ đến từ châu Á. Bà cho rằng có nhiều yếu tố khiến khu vực này trở thành trung tâm cho bước tiến tiếp theo của việc tích hợp AI vào thế giới vật lý.
Theo dự báo của Citigroup, vào năm 2035 sẽ có 1,3 tỷ robot AI trên toàn cầu, và con số này sẽ đạt 4 tỷ vào năm 2050, thực hiện từ công việc nhà đến giao hàng.
Dù Mỹ vẫn dẫn đầu về AI và cuộc cách mạng phần mềm, nhưng các công ty công nghệ châu Á từ lâu đã thể hiện thế mạnh vượt trội về phần cứng. Phần lớn sự tiến bộ này sẽ đến từ Trung Quốc, nơi chiếm 78% tổng số bằng sáng chế về robot trong hai thập kỷ qua. Nhật Bản và Hàn Quốc đóng góp lần lượt 7% và 5%, trong khi Mỹ chỉ chiếm 3%. Sự thống trị này của châu Á vẫn vững chắc khi đánh giá dựa trên cả số lượng và chất lượng bằng sáng chế.
Theo Catherine, phát triển robot là một quy trình rất tốn kém và phức tạp. Tuy nhiên, Trung Quốc đã ưu tiên phát triển lĩnh vực này như một phần của chiến lược công nghệ quốc gia, với các khoản trợ cấp từ chính phủ dành cho nghiên cứu và phát triển, tạo lợi thế đáng kể cho họ.
Ngoài ra, các yếu tố xã hội cũng cho thấy châu Á phù hợp với việc áp dụng robot AI. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng Nhật Bản đang dẫn đầu trong việc triển khai công nghệ tự động hóa để đối phó với tình trạng dân số già và lực lượng lao động ngày càng thu hẹp. AI đang được tích hợp vào nhiều lĩnh vực công việc khác nhau, từ văn phòng đến nông nghiệp và dịch vụ. Trái ngược với nỗi lo lắng mất việc do robot ở phương Tây, người dân châu Á thường đón nhận tự động hóa như một giải pháp cho tình trạng thiếu lao động.
Hiện tại, điều này đã được thể hiện trong một số sáng kiến thú vị. Một startup tại Thâm Quyến, Trung Quốc đang sử dụng robot AI để nấu ăn, trong khi tập đoàn Fujitsu của Nhật Bản gần đây đã công bố một công cụ dạy nghệ thuật truyền thống Noh – một môn nghệ thuật biểu diễn từ thế kỷ 14 đang có nguy cơ mai một. Ngoài ra còn có vô số robot công nghiệp trong các nhà máy.
Dù châu Á hiện vẫn đi sau Mỹ về phần mềm AI, nhưng các công ty công nghệ trong khu vực đã thể hiện khả năng ứng dụng công nghệ vào thực tế rất tốt. Đặc biệt, các doanh nhân công nghệ Nhật Bản đã có nhiều thành công khi ứng dụng công nghệ phát minh ở phương Tây. Sony đã hoàn thiện radio tiêu dùng từ công nghệ transistor của Mỹ và là công ty đầu tiên ra mắt robot thương mại Aibo vào năm 1999.
Tất nhiên, còn nhiều thiếu sót trong thử nghiệm thực tế làm lu mờ các dự báo triển vọng mà các tư vấn thường đưa ra. Các vấn đề tôn giáo khiến việc chấp nhận robot không thể mở rộng. Tại Nhật Bản, các nghiên cứu cho thấy nhiều thử nghiệm robot trong chăm sóc người già không mang lại hiệu quả cao và gây thêm gánh nặng cho người chăm sóc. Nhiều dự án robot quy mô lớn ra mắt gần đây cũng đã bị thu hẹp.
Tuy nhiên, AI có thể trở thành chất xúc tác mạnh mẽ khi các nhà đầu tư và doanh nghiệp ngày càng tìm kiếm ứng dụng thực tế hơn là chỉ dừng lại ở các chatbot trò chuyện. Nhà sáng lập tập đoàn Softbank, Masayoshi Son, trong một sự kiện tại Tokyo năm 2024, đã bày tỏ niềm đam mê với robot AI, cho rằng giống như nhân vật hoạt hình yêu thích của ông – Astroboy – “robot không chỉ cần cơ bắp mà còn phải có trí tuệ.”
Dù có thể mất tới thập kỷ để chứng kiến sự bùng nổ của robot AI, nhưng theo các chuyên gia không có gì nghi ngờ rằng chúng đang đến – và châu Á sẽ là nơi dẫn đầu.