Châu Âu và thách thức làm đầy kho dự trữ khí đốt

CẨM ANH• 07/10/2022 04:00

Mặc dù đến nay gần 90% kho chứa khí đốt của châu Âu đã gần đầy cho mùa đông năm nay, nhưng châu lục này sẽ gặp nhiều thách thức trong các mùa đông tiếp theo.

>>"Nóng" cuộc chạy đua khí đốt toàn cầu

Cơ sở lưu trữ khí đốt lớn nhất Châu Âu đặt tại Áo đang có nguy cơ trống rỗng. Ảnh minh họa. Ảnh: AFP

Cơ sở lưu trữ khí đốt lớn nhất Châu Âu đặt tại Áo đang có nguy cơ trống rỗng. Ảnh: AFP

May mắn qua được mùa đông

Giám đốc điều hành của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) Fatih Birol cho biết, kho dự trữ khí đốt của châu Âu cho mùa đông năm nay đã gần đầy nhưng khu vực này vẫn đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể.

Mức dự trữ khí đốt của châu Âu đã vượt 80% vào cuối tháng 8, phù hợp với mức trung bình của họ trong giai đoạn 2017-2021 và trước thời hạn 1/11 của EU, theo dữ liệu từ Cơ sở hạ tầng khí đốt châu Âu. (GIE).

Đức là nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất do dòng khí đốt của Nga giảm và là nơi có công suất dự trữ khí đốt lớn nhất ở EU, cũng đã vượt mục tiêu 80% nhưng cũng đã đặt ra mục tiêu cao hơn cho chính mình là sẽ lấp đầy 95% vào tháng 11 tới.

“Nếu châu Âu trải qua một mùa đông bình thường thì với lượng dự trữ đạt gần 90% như hiện nay, châu Âu có thể vượt qua được năm nay. Nhưng mùa đông năm sau chúng ta phải làm gì để đảm bảo tỷ lệ dự trữ từ 80-90%?”, ông Fatih Birol bày tỏ quan ngại.

Bình luận của ông Birol được đưa ra vào thời điểm châu Âu đang tranh giành nguồn cung cấp năng lượng khi chiến sự Nga-Ukraine tiếp tục diễn ra.

Báo cáo Thị trường Khí đốt mới nhất của Eurostat cho biết: “Bất chấp năng lực sản xuất và vận chuyển sẵn có, Nga đã giảm nguồn cung cấp khí đốt cho Liên minh châu Âu (EU) gần 50% so với cùng kỳ năm ngoái”.

Các dòng chảy của đường ống dẫn khí đốt của Nga đến châu Âu hiện chỉ bằng một phần nhỏ so với những năm gần đây, với đường ống Nord Stream 1, chạy từ Nga đến Đức, đã dừng vô thời hạn. Nga đổ lỗi cho các vấn đề sửa chữa tại một trạm nén và các lệnh trừng phạt áp đặt bởi các quốc gia phương Tây cho điểm dừng.

>>Thiếu hụt khí đốt, Châu Âu đứng trước bờ vực suy thoái kinh tế

Hệ thống đường ống dẫn khí đốt

Hệ thống đường ống dẫn khí đốt "Dòng chảy Balkan" ở Serbia.

Chính sách tiết kiệm

IEA cho biết EU phải đối mặt với "rủi ro chưa từng có" về tình trạng thiếu khí đốt trong mùa đông này sau khi Nga cắt gần hết nguồn cung sang châu Âu. IEA đề xuất các biện pháp tiết kiệm năng lượng khẩn cấp để giúp giảm mức sử dụng khí đốt của châu Âu xuống 13% để chuẩn bị cho việc cắt giảm tổng lượng khí đốt.

Bên cạnh đó, các biện pháp tiết kiệm năng lượng từ các hộ gia đình - bao gồm giảm bộ điều nhiệt xuống 1°C và giảm nhiệt độ lò hơi - cũng sẽ giúp tăng mức lưu trữ khí đốt của châu Âu. Mặc dù vậy, những biện pháp này cần được phối hợp với việc giảm thiểu việc đốt khí đốt trong ngành điện của EU và giảm thiểu việc sử dụng khí đốt trong các tòa nhà.

“Phân tích của chúng tôi chỉ ra rằng việc duy trì mức dự trữ khí đốt đầy đủ cho đến cuối mùa sưởi - ở mức tối thiểu là 33% dung lượng lưu trữ hoạt động - sẽ rất quan trọng cho một mùa đông an toàn và đảm bảo”, IEA nhấn mạnh.

Tuần trước, các Bộ trưởng Năng lượng của EU đã thông qua một gói các biện pháp khẩn cấp nhằm hạn chế hóa đơn tiền điện tăng cao và điều phối các phản ứng của các quốc gia thành viên đối với cuộc khủng hoảng năng lượng.

Gói này bao gồm một kế hoạch trên toàn EU nhằm đưa ra mục tiêu tiết kiệm điện bao gồm bắt buộc cắt giảm 5% trong giờ cao điểm và tự nguyện giảm 10% nhu cầu điện tổng thể. Giới hạn doanh thu vượt quá do các nhà máy điện không sử dụng khí đốt để sản xuất điện, chẳng hạn như năng lượng mặt trời, gió, hạt nhân, thủy điện và than non. Giới hạn sẽ đồng nhất và được đặt ở mức €180 mỗi megawatt-giờ. Tất cả các khoản thu vượt quá hạn mức sẽ được các chính phủ thu.

Đặc biệt, sẽ có một quy định thu một phần lợi nhuận thặng dư do các công ty sử dụng nhiên liệu hóa thạch (dầu thô, khí đốt, than và nhà máy lọc dầu) tạo ra. Các nhà chức trách sẽ có thể đánh thuế 33% đối với lợi nhuận của các công ty này trong năm tài chính 2022 - nhưng chỉ khi lợi nhuận tăng 20% so với mức trung bình kể từ năm 2018.

Các nhà lãnh đạo EU đã cam kết sẽ đưa ra các biện pháp tiết kiệm năng lượng hơn nữa để đối phó với nguồn cung khí đốt suy giảm hơn nữa. Ông Jozef Síkela, Bộ trưởng Công nghiệp và Thương mại Cộng hòa Séc, người giữ chức Chủ tịch luân phiên của Hội đồng EU, cho biết: “EU đã cố gắng để thực hiện được mục tiêu chung. Chúng tôi đã hoàn thành một phần của câu đố nhưng chắc chắn không phải là phần cuối cùng,” Síkela nói thêm.