Chiến sự Nga- Ukraine: "Nóng" cuộc đấu chiến thuật không quân

CẨM ANH• 09/05/2023 03:30

Hệ thống phòng không linh hoạt và thích ứng của Ukraine đã buộc Nga phải thay đổi chiến thuật sử dụng máy bay không người lái (UAV).

>>Chiến sự Nga - Ukraine: Mối quan ngại của Ukraine trong cuộc phản công

UAV

UAV Shahed-136 giá rẻ của Iran được Nga sử dụng tại Ukraine

Phát biểu trên chương trình Geopolitics Decanted, ông Justin Bronk, một chuyên gia về không quân tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia Anh, cho biết tỷ lệ đánh chặn của Ukraine đã "đủ tốt để quân đội Nga phải sử dụng một cách hạn chế lượng UAV của Iran cho đến khi họ có số lượng lớn. Hiện Nga có thể tung ra 30- 40 UAV cùng một lúc.

Việc hai bên thay đổi chiến thuật trên không đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc chiến UAV giữa Nga và Ukraine. Trong những ngày sau khi Nga tấn công Ukraine vào tháng 2 năm 2022, UAV của Ukraine được trang bị tên lửa chống tăng hoặc thậm chí là bom tự chế đã tàn phá các cột bọc thép của Nga.

Sau đó, vào cuối mùa hè năm 2022, ngay khi Ukraine dường như có thể ngăn chặn không quân Nga, Moscow bắt đầu tấn công cơ sở hạ tầng của Ukraine bằng làn sóng UAV Shahed-136 giá rẻ áp đảo hệ thống phòng không của Ukraine.

Chuyên gia Bronk cho biết: “Việc tiến hành các cuộc tấn công nhỏ giọt bằng rất nhiều tên lửa Shahed trong vài tháng cũng làm cạn kiệt kho dự trữ tên lửa phòng không và đạn pháo của Ukraine".

Đổi lại, Ukraine đã thành lập các đội phòng không cơ động được trang bị nhiều loại vũ khí tầm ngắn và cơ động, bao gồm pháo phòng không tự hành như Shilka thời Liên Xô và Gepard do Đức sản xuất, tên lửa vác vai Stinger do Mỹ sản xuất và thậm chí cả súng máy hạng nặng DShK do Liên Xô thiết kế kết hợp với đèn rọi.

Theo nhiều chuyên gia, chiến thuật này đã được chứng minh là thành công đáng kể. Ngay cả những người chỉ sử dụng DShK cũng trở nên thành thạo các loại vũ khí khác nhau vì họ đã luyện tập rất nhiều. Mặt khác, Ukraine cũng đã huy động công chúng cho cuộc chiến chống lại UAV.

>>Chiến sự Nga - Ukraine: Nga sắp ồ ạt tung đòn không quân?

Một loại UAV của Nga.

Trước đó, quân đội Ukraine đã sử dụng một ứng dụng dịch vụ tái sử dụng của chính phủ để báo cáo các chuyển động của lực lượng Nga trên mặt đất.

Một hệ thống tương tự đã được sử dụng trong Thế chiến II. Trong Trận chiến nước Anh năm 1940, các tình nguyện viên dân sự của Quân đoàn quan sát viên Hoàng gia đã báo cáo việc nhìn thấy máy bay ném bom của Đức cho mạng lưới phòng không tập trung.

Khi các máy bay ném bom bay qua các radar ven biển và đến các khu vực nội địa nơi phạm vi phủ sóng của radar thưa thớt hơn, các bộ điều khiển mặt đất có thể sử dụng các báo cáo của Quân đoàn Quan sát viên để theo dõi các cuộc tấn công và chỉ đạo các máy bay chiến đấu của RAF đánh chặn chúng.

Tuy nhiên, theo chuyên gia quốc phòng Michael Peck, Nga đã thay đổi chiến thuật. Quân đội nước này đã bắt đầu gửi một số UAV trước làn sóng tấn công chính để thu hút sự chú ý của các vị trí phòng không Ukraine và xem điều gì sẽ xảy ra.

Nếu Nga có thể tìm ra vị trí của hệ thống phòng không trong một khu vực cụ thể, thì họ sẽ thay đổi lộ trình của làn sóng tấn công chính để cố gắng tránh nó. Đó vừa là một ví dụ về việc Nga học hỏi và thích nghi nhưng cũng là một minh chứng cho các biện pháp phòng thủ của Ukraine hiện nay đang hổng như thế nào.

Ông Peck cho rằng, các đội quân chống UAV cơ động của Ukraine hiệu quả nhất khi chống lại các UAV bay ở độ cao thấp hơn trong các nhiệm vụ thâm nhập sâu. Nhưng ở tiền tuyến, Nga có thể sử dụng nhiều loại UAV khác nhau, từ máy bay quadcopters nhỏ đến Orlan-10, bay ở độ cao từ khoảng 5.000 feet đến 16.000 feet và thu thập dữ liệu thời gian thực để dẫn đường cho pháo binh Nga.

"Orlan là một trong những vấn đề lớn nhất vì nó có thể bay trên tầm bắn của tên lửa phòng không di động và súng phòng không. Về cơ bản, điều đó có nghĩa là để bắn hạ chúng, Ukraine phải sử dụng các hệ thống tên lửa đất đối không dẫn đường bằng radar như Osa hoặc Buk. Đó là một trong những điều làm tiêu tốn rất nhiều năng lượng đạn dược của họ", ông Peck cho biết.

Các đánh giá tình báo từ tháng 2 bị rò rỉ gần đây của chính phủ Mỹ cảnh báo rằng Ukraine sắp hết đạn dược cho vũ khí phòng không, đặc biệt là tên lửa đất đối không cần thiết để chống lại máy bay phản lực Nga. Điều này có nghĩa là Ukraine sẽ phải sử dụng các nguồn lực phòng không của mình một cách thận trọng hơn.