Chiến sự Nga - Ukraine, thế giới nơm nớp lo cái ăn

>> Việt Nam với hệ lụy từ cuộc chiến Nga - Ukraine

Khác với suy nghĩ thông thường, chiến sự Nga - Ukraine không chỉ là chuyện của “ai đó” xa xôi. Trong “thế giới phẳng” siêu kết nối giống như sợi dây truyền động ràng buộc tất cả.

Tâm chấn ngày một lan rộng khi quân Nga không ngừng bắn phá các thành phố Ukraine: Giá dầu thô cao kỷ lục tiềm tàng đợt lạm phát nghiêm trọng, âm thầm phá hủy mọi nỗ lực sản xuất, phục hồi hậu COVID-19.

Nhưng thứ đáng lo hơn cả là khủng hoảng thiếu lương thực, nông sản do nguồn cung rất quan trọng ở châu Âu bị tàn phá bởi bom đạn. Ít ai biết, Ukraine là mắt xích hàng hóa nông nghiệp quan trọng nhất ở châu Âu, nhà cung cái ăn cho Tây Á, châu Phi, châu Mỹ.

Đứng đầu châu Âu về diện tích canh tác, sản lượng đại mạch, khoai tây và ngô xuất cảng đứng thứ 4 thế giới; chiếm thị phần quan trọng về lúa mì, trứng gà, pho mát, mật ong, hướng dương.

Thời điểm từ năm 2002 trở đi, cùng với Nga, Ukraine trở thành nguồn cung lương thực, thực phẩm khổng lồ cho toàn cầu, với khoảng 50% sản lượng dành cho xuất khẩu.

Trên 70% lúa mì của Nga phục vụ thị trường Trung Đông và châu Phi; gần 800 triệu dân châu Âu phụ thuộc vào lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen từ Ukraine, với “lục địa già” điều này vô cùng quan trọng - bởi nông sản Ukraine là thành tố chính cấu thành bữa ăn hàng ngày.

Tổ chức nông lương thế giới (FAO) cảnh báo, giá lương thực hiện nay tăng lên mức cao nhất trong vòng 10 năm gần đây. Hàng loạt cường quốc nông nghiệp khó mở rộng sản xuất do chi phí đầu vào tăng, đặc biệt là năng lượng.

Cách đây vài giờ đồng hồ Chính phủ Kiev ban hành lệnh ngưng xuất khẩu nông sản thiết yếu, tăng cường dự trữ chiến lược sau khi Putin phát thông điệp tiếp tục bao vây Ukraine đến khi thôi kháng cự.

Kết thúc tuần giao dịch vừa rồi giá các mặt hàng ngũ cốc và hạt ép dầu trên sở giao dịch hàng hóa Chicago biến động bất thường, tất cả có nguồn cơn từ cuộc chiến ở Đông Âu.

Cứ 10 người trên toàn thế giới thì có 4 người không đủ tiền cho trả cho bữa ăn lành mạnh, đại dịch COVID-19 đẩy thêm 140 triệu người không thể tiếp cận thực phẩm thiết yếu.

Khoảng 2,3 tỷ người thiếu lương thực, tăng đều đặn vài trăm triệu người mỗi năm! Đa số nạn nhân mất an ninh lương thực tập trung ở châu Phi, châu Mỹ và một số quốc gia Trung Đông như Afghanistan, Syria.

Với cú số bộ ba: chiến tranh Nga - Ukraine, dịch bệnh và năng lượng sẽ xuất hiện thêm nhiều vấn đề xã hội nan giải. Thiếu lương thực là nguồn cơn của mọi bất ổn, cũng có thể gây ra xung đột vũ trang không thua kém lý do an ninh, quốc phòng.

Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi phát đi cảnh báo, nếu không được hỗ trợ, 6 triệu dân tại khu vực có thể chết đói, nạn đói ở Mali gây ra bất ổn chính trị khiến nửa triệu người chạy nạn.

Mất an ninh lương thực dẫn đến nạn đói, kéo theo hệ lụy về chính trị-xã hội là hậu quả của mọi cuộc chiến tranh. Cái chết từ từ, đồng loạt còn đáng sợ hơn súng nổ bom rơi!