Phòng, chống lãng phí là yếu tố quan trọng để gia tăng sức mạnh về nguồn lực, đảm bảo an sinh, thúc đẩy phát triển, làm giàu cho đất nước, nhất là trong giai đoạn cách mạng mới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo phòng, chống lãng phí nhấn mạnh khi chủ trì Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo nhằm rà soát công việc và bổ sung, kiện toàn Ban Chỉ đạo, triển khai nhiệm vụ phòng, chống lãng phí thời gian tới, đặc biệt là xử lý các dự án tồn đọng nhằm giải phóng nguồn lực cho phát triển, sáng 25/2/2025.
Trọng tâm của hội nghị là tìm giải pháp xử lý các dự án tồn đọng, tháo gỡ điểm nghẽn để giải phóng nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Phiên họp được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ và kết nối trực tuyến đến 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Tại phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, công tác phòng, chống lãng phí là nhiệm vụ trọng tâm được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, đóng vai trò quan trọng trong việc huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực, đảm bảo an sinh xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong giai đoạn cách mạng mới.
Thủ tướng cho biết, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Sau Hội nghị Trung ương 10, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã được kiện toàn, bổ sung thêm chức năng phòng, chống lãng phí và đổi tên thành Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Liên quan đến việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng cho biết, thời gian qua, Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, xử lý các điểm nghẽn gây lãng phí nguồn lực.
Cụ thể, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo rà soát, tháo gỡ các rào cản về thể chế, cơ chế; tập trung xử lý các dự án tồn đọng, đất đai, năng lượng tái tạo; nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công tại doanh nghiệp nhà nước; chuyển giao bắt buộc 4 ngân hàng thương mại yếu kém; xử lý triệt để 12 dự án thua lỗ kéo dài thuộc ngành công thương… Những biện pháp này đã bước đầu mang lại kết quả tích cực, góp phần giảm lãng phí và thúc đẩy tăng trưởng.
Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, công tác phòng, chống lãng phí vẫn còn nhiều việc phải làm do tình trạng lãng phí diễn ra phổ biến dưới nhiều hình thức, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội.
Theo Thủ tướng, lãng phí xuất hiện trong nhiều lĩnh vực quan trọng như quản lý tài chính, tín dụng, tài sản công, đầu tư công, đất đai, tài nguyên khoáng sản, vốn nhà nước tại doanh nghiệp, cũng như trong quản lý, sử dụng lao động và thời gian lao động. Những hạn chế này không chỉ làm suy giảm nguồn lực tài chính, con người mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất, gia tăng chi phí, cạn kiệt tài nguyên và gia tăng khoảng cách giàu nghèo. Đặc biệt, tình trạng lãng phí còn làm suy giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, tạo ra những rào cản vô hình đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, làm đất nước bỏ lỡ nhiều cơ hội quan trọng.
Ngày 17/12/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1579/QĐ-TTg về việc thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống lãng phí, do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm Trưởng ban; đồng thời ban hành Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo.
Trước thực trạng này, Chính phủ đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Phòng, chống lãng phí nhằm giải quyết triệt để các điểm nghẽn gây thất thoát, lãng phí nguồn lực. Thủ tướng nhấn mạnh, Ban Chỉ đạo không chỉ hướng đến khắc phục những tồn đọng mà còn tạo ra bước chuyển biến mạnh mẽ, lan tỏa tinh thần thực hành tiết kiệm, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực quốc gia.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Ban Chỉ đạo tiến hành rà soát toàn diện các công việc đã triển khai, đánh giá kết quả đạt được, đồng thời nhận diện những khó khăn, hạn chế và nguyên nhân để rút ra bài học kinh nghiệm. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để đề ra các nhiệm vụ, giải pháp hiệu quả cho thời gian tới, đặc biệt trong việc tháo gỡ vướng mắc của các dự án tồn đọng kéo dài, sớm giải quyết dứt điểm nhằm giải phóng nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế.
Bên cạnh đó, Thủ tướng yêu cầu các thành viên Ban Chỉ đạo đề xuất kế hoạch hoạt động năm 2025 của bộ, ngành mà mình phụ trách. Đồng thời, các bộ, ngành cần xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp đột phá và thảo luận phương thức phối hợp hiệu quả giữa các Ban Chỉ đạo hiện có với Ban Chỉ đạo Phòng, chống lãng phí, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và tạo sức lan tỏa trong thực hiện nhiệm vụ.
Tại phiên họp, Thủ tướng đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo, lãnh đạo các bộ, cơ quan, địa phương phải tập trung chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Thứ nhất, thống nhất về nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của công tác phòng, chống lãng phí tại thời điểm hiện nay trong tất cả các cấp, các ngành, các lĩnh vực, cả khu vực công và tư.
Thứ hai, tất cả các ngành, các cấp, các địa phương, các chủ thể liên quan phải tiếp tục rà soát, khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật trên các lĩnh vực quản lý kinh tế - xã hội và phòng, chống lãng phí, chỉ rõ vướng mắc, ách tắc ở đâu, thẩm quyền của ai thì người đó phải giải quyết.
Thứ ba, rà soát các dự án lãng phí, kéo dài và đề xuất cơ chế, chính sách xử lý phù hợp, kịp thời, hiệu quả.
Thứ tư, rà soát, sửa đổi, cắt giảm các thủ tục hành chính mà gây ách tắc, lãng phí nguồn lực; tăng cường phân cấp, phân quyền nhất là trong quản lý các dự án đầu tư công theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm, cấp trên không làm thay cấp dưới.
Thứ năm, thực hiện quản trị thông minh và chuyển đổi số ở tất cả các cấp, các ngành. Các bộ, ngành, địa phương cần đẩy nhanh việc ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) vào công tác quản lý, giám sát; đồng thời, đồng bộ hóa hạ tầng số, liên thông hệ thống dữ liệu giữa các cơ quan để tránh tình trạng mỗi đơn vị vận hành một hệ thống riêng lẻ, dẫn đến phân mảnh dữ liệu, gây khó khăn trong quản lý và khai thác thông tin.
Thứ sáu, các cơ quan, đơn vị, địa phương phải rà soát công tác phối hợp sao cho chặt chẽ, hiệu quả theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Thứ bảy, các bộ, ngành, địa phương trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn chủ động xây dựng kế hoạch và thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp theo thẩm quyền, vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền.
Thứ tám, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch công tác năm 2025 của Ban Chỉ đạo trước ngày 15/3/2025.