Gửi bình luận
Được xây dựng trên tinh thần giúp minh bạch và lành mạnh thị trường, tuy nhiên, Dự thảo Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu, Dự thảo Thông tư hướng dẫn vẫn còn đó những băn khoăn
Theo đó, tại Dự thảo Thông tư hướng dẫn Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương định hướng, về nguyên tắc, yếu tố cấu thành trong công thức giá bán xăng dầu được xây dựng “căn cứ theo quy định pháp luật hiện hành, kết quả tổng hợp số liệu từ các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân sản xuất xăng dầu và tình hình thực tế hoạt động kinh doanh xăng dầu trong từng thời kỳ”.
Đặc biệt, với các sản phẩm xăng dầu, cơ quan soạn thảo quy định, Bộ Công Thương không công bố giá thế giới, các thương nhân căn cứ công thức tính các khoản chi phí cấu thành giá xăng dầu tại Nghị định về kinh doanh xăng dầu và Thông tư này để xác định.
Trong đó, Dự thảo Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu cũng tập trung vào 3 điều chỉnh bao gồm, tăng quyền tự quyết giá bán cho thương nhân đầu mối, điều chỉnh chi phí kinh doanh định mức và siết chặt hệ thống phân phối.
Nhìn nhận về về nội dung Dự thảo, không ít ý kiến bày tỏ băn khoăn, các quy định nêu tại Dự thảo Nghị định mới và Dự thảo Thông tư hướng dẫn không khác so với quy định hiện hành. Các chi phí tạo nguồn, chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức... vẫn do Nhà nước định giá dựa trên dữ liệu báo cáo của thương nhân đầu mối, không giải quyết được những vướng mắc đang tồn tại trên thực tế, mà còn có nguy cơ dẫn đến phát sinh tiêu cực.
Theo PGS, TS Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu giá, Bộ Tài chính, Dự thảo Thông tư hướng dẫn một số quy định của Nghị định là bước chuẩn bị song song để khi Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu được ban hành, Bộ Công Thương có Thông tư hướng dẫn thực hiện ngay, thế nên, nội dung được soạn thảo bám sát dựa trên Dự thảo Nghị định…
Tuy vậy, vấn đề khiến nhiều doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu tâm tư là Dự thảo giao quyền tự quyết giá cho thương nhân phân phối, thương nhân đầu mối còn doanh nghiệp bán lẻ chỉ dựa trên giá bên bán buôn đưa về.
“Theo tôi hiểu, quy định giá doanh nghiệp đầu mối công bố dựa trên công thức của Bộ Công Thương đưa ra. Bộ Công Thương theo dõi, giám sát xem việc công bố giá có hợp lý không, có đúng với dữ liệu kết nối trước đó từ doanh nghiệp chuyển về cho Bộ theo quy định không. Nếu đưa ra mức giá không hợp lý sẽ bị cơ quan quản lý “thổi còi”. Trong thực tế, chi phí của mỗi doanh nghiệp có thể khác nhau, nên mức giá bán mà doanh nghiệp đầu mối đưa ra có thể khác nhau, cạnh tranh về giá để thu hút nhà bán lẻ, phân phối ở khâu này. Nếu đầu mối có giá tốt, tất nhiên sẽ thu hút nhiều khách hàng hơn”, vị chuyên gia này chia sẻ.
Đồng thời cho hay, yếu tố tích cực này lại làm nảy sinh lo ngại tiêu cực khác, đó là nguy cơ bắt tay làm giá giữa các nhà đầu mối. Bởi theo Dự thảo Nghị định thì các doanh nghiệp đầu mối có thể chủ động điều chỉnh giá bán linh hoạt hơn để phù hợp với các biến động thị trường. Qua đó sẽ chiếm ưu thế trong việc tối ưu hóa chi phí và tăng cường lợi nhuận.
Liên quan đến vấn đề này, trước đề xuất tại Dự thảo Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu và Dự thảo Thông tư hướng dẫn vừa được đưa ra lấy ý kiến góp ý, không ít ý kiến cũng bày tỏ, việc cho phép các doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu sẽ đem lại lợi thế rất lớn cho doanh nghiệp đầu mối, trong khi chưa quy định rõ quyền lợi các khâu trong chuỗi cung ứng xăng dầu là chưa hợp lý.
Trước đó, góp ý tổng thể về Dự thảo Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu, nhiều ý kiến cũng cho hay, điểm mấu chốt của kinh doanh xăng dầu ở Việt Nam không phải là có bao nhiêu doanh nghiệp đầu mối, không phải có bao nhiêu tầng nấc kinh doanh hay có bao nhiêu quy định ràng buộc liên quan đến cơ chế vận hành của doanh nghiệp.
Mấu chốt nhất của việc kinh doanh xăng dầu là khả năng tạo thị trường tự do cạnh tranh ở từng khâu, đảm bảo cho việc kinh doanh của doanh nghiệp phải có lãi và quan trọng nhất là phải phá thế độc quyền của doanh nghiệp đầu mối Nhà nước khi đang nắm giữ cả 3 khâu: nhập khẩu, phân phối và bán lẻ.
Được biết, Dự thảo Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu thay thế Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu và các nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 83/2014/NĐ-CP đã có 8 lần lấy ý kiến các doanh nghiệp, chuyên gia, bộ ngành trong 01 năm qua. Thế nhưng, đến nay Nghị định này vẫn chưa thể ban hành.
