>>>“Hạ cánh” ở PNJ có an toàn?

Nỗi sợ “tụt hậu”

Chia sẻ tại talk show “The Next Power” mới đây, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đá quý Phú Nhuận (PNJ) Cao Thị Ngọc Dung cho biết, trước năm 2010, các doanh nghiệp Việt Nam hầu như chưa có khái niệm về bán lẻ chuyên nghiệp. Những doanh nghiệp tiên phong như Thế giới di động mới đang bắt đầu và Saigon Co.op thì hoạt động theo ngành thương mại. Do đó, lãnh đạo PNJ nhanh chóng nhận ra những yếu kém khi đối mặt với hệ thống bán lẻ liên tục mở rộng và nỗi sợ “tụt hậu” trong tầm nhìn vươn ra khu vực.

“Lúc đó chỉ có thay đổi hay là chết! Thế nhưng những năm trước PNJ cũng đã thay đổi nhưng sao chưa bật? Tôi nhận ra rằng việc thay đổi đó mới chỉ ở bên ngoài, cần phải thay đổi từ tư duy, nhận thức”, bà Dung nhấn mạnh.

Với quyết tâm đó, năm 2012, PNJ quyết định tái cấu trúc và thực hiện những buổi hội thảo để mọi người thấy được việc cần phải thay đổi để có thể phát triển “trường tồn”. Sau khi thống nhất về tư tưởng, công ty thuê tư vấn nước ngoài để chuẩn hóa hệ thống quản trị theo chuẩn quốc tế. Thực tế, công ty luôn tiến hành xem xét lại cả bên trong và xem cả bên ngoài mỗi 5 năm để tái cấu trúc liên tục. “Gần 35 năm rồi, PNJ luôn đổi mới khi phát triển gần tới đỉnh, chứ không để đạt đến đỉnh mới chuẩn bị”, bà Dung khẳng định.

Tiếp theo là câu chuyện khai phóng, mở ra để giải phóng những nguồn năng lượng bên trong tổ chức. Từ đó tạo ra được những tư duy mới, cách làm mới cùng những xung đột mới. Chính những xung đột đó giúp cho động cơ bên trong tổ chức có đủ độ nén để chạy.

Đó chính là sự xung đột cần thiết và có giá trị, tạo thành một lực hút nam châm mới, giúp cho PNJ thu hút thêm được những nguồn lực sáng tạo vào bên trong.

Với vai trò là người đứng đầu doanh nghiệp, bà Dung cho rằng trách nhiệm của bản thân là ở sự lắng nghe, chia sẻ cho đội ngũ đã từng có công thức cũ và tạo điều kiện để hai bên ngồi với nhau, phân tích nguyên nhân và tìm ra điểm chung để cùng đi tới.

Niềm tin của con người ở PNJ ngày càng mạnh hơn, nhưng sự trao niềm tin còn mạnh hơn nữa. Để văn hóa đổi mới sáng tạo được duy trì liên tục tại PNJ, cần phải nhắc đến 2 quá trình rất quan trọng. Quá trình thứ nhất là khai phóng bên trong để mọi người có thể tự suy nghĩ, có khả năng dám đề xuất, dám làm những thứ mà mình nghĩ ra. Song hành với đó, PNJ bổ sung thêm năng lực, bổ sung thêm sự bài bản để các bạn sáng tạo. Bởi vì sáng tạo mà không có sự bài bản thì đôi khi sẽ trở thành hố đen.

Quá trình thứ hai là PNJ thu hút được những con người có khả năng sáng tạo, đã làm trong những môi trường sáng tạo hoặc họ muốn sáng tạo hơn cả những môi trường cho họ sáng tạo nữa.

Cũng tại talk show này, ông Nguyễn Trí Thông – CEO PNJ cho rằng, thông thường công ty sẽ tiến hành thay đổi rất lớn về cấu trúc, bộ phận, con người để tạo ra những lực đẩy lớn. Với PNJ, nhóm lãnh đạo có những lựa chọn phương án khác. “Thay vì bình thường gọi là “mổ hở”, mổ lồng ngực ra rồi thay đổi các bộ phận bên trong thì ở đây chúng tôi tiến hành “mổ nội soi”. Có nghĩa là chúng tôi thay đổi từng bộ phận riêng, tuần tự từ bộ phận này đến bộ phận khác, tất cả đều được lập trình. Chính điều này làm PNJ liên tục có đổi mới nhưng không mất nhiều sức”, ông Thông nói về cuộc “đại phẫu” ở PNJ.

>>>PNJ liệu đã hết khó?

Từ nhà chế tác đến nhà bán lẻ chuyên nghiệp

Năm 2012, PNJ khánh thành Xí nghiệp nữ trang PNJ, được đánh giá là một trong những xí nghiệp chế tác nữ trang lớn nhất khu vực châu Á có công suất đạt trên 4 triệu sản phẩm/năm. Ngay sau đó, PNJ đồng thời mở Trung tâm trang sức, kim cương và đồng hồ lớn nhất trên toàn hệ thống tại TP.HCM, đồng thời tiếp tục mở rộng các trung tâm kim hoàn ở các tỉnh thành, nâng tổng số cửa hàng bán lẻ trang sức lên đến gần 200 cửa hàng trên toàn quốc. Tính đến cuối quý I/2022 hệ thống PNJ đang quản lý và vận hành 338 cửa hàng bán lẻ vàng, bạc và các loại trang sức khác.

Theo bà Dung, trước đây, phần lớn các công ty sản xuất có quy trình rất chặt chẽ, nhất là công ty ngành vàng thì quản trị sự chính xác về chất lượng sản phẩm, tiêu hao nguyên liệu rất cao. Nhận thức trong bộ máy của công ty từ đó mang tính tuân thủ, dẫn đến thiếu sự sáng tạo, quyền tự chủ ở đơn vị, của hệ thống bán lẻ. Sự đổi mới của PNJ trong giai đoạn này chính là việc tái tạo lại hệ điều hành theo hướng điều hành mối quan hệ với khách hàng, nâng cấp trải nghiệm khách hàng.

Chính với nền tảng mối quan hệ mới đó giúp PNJ mở rộng được những mặt hàng kinh doanh ra nhiều ngành hàng hơn không chỉ là trang sức, mà còn là làm đẹp cho cuộc sống, làm đẹp cho con người, thậm chí hướng tới câu chuyện phong cách sống (lifestyle). Nhìn về tương lai, PNJ đặt mục tiêu về thiết kế trang sức một cách riêng biệt, may đo cho từng nhóm khách hàng, thể hiện tính cá nhân hoá và đưa ra những tuyên ngôn về cá tính riêng thông qua trang sức.

“Nhà sản xuất luôn luôn có ngôn ngữ của nhà sản xuất. Trong khi đó một hệ thống bán lẻ là một khách hàng của nhà máy nói ngôn ngữ của khách hàng.", Chủ tịch PNJ Cao Thị Ngọc Dung nhấn mạnh.

Cho đến nay, PNJ vẫn chưa bao giờ ngừng đổi mới chính mình. Hai nhà lãnh đạo cho biết, PNJ vừa là nhà sản xuất vừa là nhà bán lẻ, không giống bất kỳ nhà máy nào trên thế giới. Chính đặc điểm này đòi hỏi đội ngũ nghệ nhân của công ty phải có sức sáng tạo, làm ra những sản phẩm đáp ứng được sự hài lòng của khách hàng.

Việc liên tục tái tạo, nhìn nhận bản thân trong một không gian cạnh tranh mới giúp doanh nghiệp sáng tạo không chỉ trong sản phẩm, sáng tạo trong cách làm việc với đối tác, cách tạo ra những mối liên kết, những hợp tác chiến lược với cộng đồng khởi nghiệp cũng như với những con người sáng tạo.

Ngoài ra, việc luôn lắng nghe khách hàng để cố gắng đáp ứng được và tạo ra những nền tảng công nghệ để khách hàng cùng tham gia vào quá trình sáng tạo còn giúp biên giới khách hàng của PNJ không còn chỉ ở trong thị trường Việt Nam mà còn ở trên khắp thế giới.