COVID-19: Kéo dài thời gian cách ly

Đến thời điểm hiện tại Việt Nam ghi nhận thêm 3 chùm ca bệnh Covid-19 đều liên quan tới các trường hợp đã hết thời gian cách ly 14 ngày theo quy định.

Trường hợp thứ nhất, bệnh nhân N.V.Đ., 28 tuổi, trú tại huyện Lý Nhân (Hà Nam) có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 lần 1 tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, sau khi hết thời hạn cách ly tập trung và trở về nhà.

Trường hợp này từ Nhật Bản trở về Việt Nam ngày 7/4 sau khi hết hợp đồng lao động. Về nước, anh được cách ly tập trung 14 ngày tại khách sạn Alisia Beach ở Đà Nẵng. Kết quả xét nghiệm 3 lần vào các ngày 8/4, 12/4 và 21/4 đều âm tính. Ngày 22/4, anh trở về địa phương, tự cách ly tại nhà.

Sáng 24/4, bố anh Đ. ra trạm y tế xã khai báo do thấy con trai có biểu hiện ho, sốt, đau họng. Sau đó cơ quan chức năng đã đến lấy mẫu, điều tra dịch tễ và xác định dương tính với SARS-CoV-2.

Trường hợp thứ hai, 4/5 chuyên gia Trung Quốc dương tính với SARS-CoV-2 sau khi trở về từ Việt Nam.

Cụ thể, sau khi nhập cảnh, đoàn chuyên gia này đã di chuyển đến khách sạn Như Nguyệt 2, thành phố Yên Bái (nơi đã có chuyên gia Ấn Độ bị nhiễm virus SARS-CoV-2 chủng mới) để thực hiện cách ly y tế.

Ngày 23/4, sau khi có kết quả xét nghiệm âm tính lần 2, các chuyên gia Trung Quốc được làm thủ tục hoàn thành cách ly và sau đó nhóm người này di chuyển tới nhiều nơi. Ngày 27/4, nhóm chuyên gia Trung Quốc xét nghiệm lần 3, kết quả âm tính với virus SARS-CoV-2.

Trong ngày 27/4, chuyên gia Tào Kim Bảo (SN 1974) xuất cảnh về Trung Quốc qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị. Ngày 30/4, bốn chuyên gia Trung Quốc còn lại di chuyển từ Yên Bái bằng xe taxi đến cửa khẩu Hữu Nghị và làm thủ tục xuất cảnh về nước.

Chiều 1/5, Trung Quốc gửi thư cho ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn thông báo chuyên gia Tào Kim Bảo có kết quả dương tính với virus SARS-CoV-2 và ngày hôm sau (2/5), cơ quan chức năng Trung Quốc tiếp tục thông báo đã phát hiện thêm 3 người trong đoàn chuyên gia Trung Quốc nhiễm virus SARS - CoV -2.

Trường hợp thứ ba bệnh nhân V.V. (SN 1984, quốc tịch Ấn Độ) là chuyên gia làm việc cho công ty Vinfast. Địa chỉ: tại Park 10, tầng 34, phòng 12B, Khu đô thị Timecity, Mai Động, Hoàng Mai. Bệnh nhân nhập cảnh ngày 17/4/2021, được cách ly tập trung tại khách sạn Cảnh Hưng, quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng, được lấy mẫu xét nghiệm 2 lần, lần 1 ngày 19/4, lần 2 ngày 30/4, kết quả đều âm tính (CDC Hải Phòng). Ngày 1/5, bệnh nhân hết cách ly, đi taxi về Hà Nội ở tại địa chỉ trên cùng vợ và con, tự khai chưa đi đâu xa. 

Như vậy đến thời điểm hiện tại Việt Nam ghi nhận thêm 3 chùm ca bệnh Covid-19 đều liên quan tới các trường hợp đã hết thời gian cách ly 14 ngày theo quy định.

TS Đặng Quang Tấn – Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cho biết trước tình hình thực tế vẫn có các ca nhiễm Covid-19 sau khi hết thời gian cách ly tập trung 14 ngày, sáng 4/5, Bộ Y tế đã yêu cầu các Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành phố tạm thời chưa giải quyết kết thúc và cho ra khỏi khu cách ly tập trung (cả của quân đội, dân sự quản lý) đối với tất cả các trường hợp đã đủ điều kiện hết cách ly tối thiểu 14 ngày, xét nghiệm 2 lần âm tính. Thời gian bắt đầu thực hiện từ: 0 giờ ngày 4/5. Các tỉnh, thành thực hiện chờ cho tới khi có Thông báo mới của Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống COVID-19.

Liên quan đến vấn đề này, GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế - tại buổi làm việc khẩn với tỉnh Vĩnh Phúc khi tỉnh này phát hiện chùm ca bệnh ở quán Sunny (TP Phúc Yên) liên quan chuyên gia Trung Quốc dương tính SARS-CoV-2 sau khi hết cách ly đã nhấn mạnh: Dù không bắt buộc phải cách ly thêm 14 ngày tại nhà, nhưng người vừa ra khỏi khu cách ly tập trung, về nơi cư trú, phải thông báo cho chính quyền địa phương, theo dõi sức khoẻ 14 ngày và thông tin cho cán bộ y tế về tình hình sức khoẻ, hạn chế đến nơi đông người, hạn chế tiếp xúc, nếu tiếp xúc phải có phương tiện bảo hộ (khẩu trang, khử khuẩn, giữ khoảng cách....). 

Ở góc độ chuyên gia, PGS.TS Trần Đắc Phu nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho rằng, nếu người từ khu cách ly về tuân thủ các quy định như đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc với người khác khi không cần thiết, khai báo y tế đầy đủ thì sẽ không có những vụ việc như vừa rồi xảy ra, không để bệnh lây lan sang các tỉnh... Ông cũng nhấn mạnh, việc đi uống bia rượu, hát karaoke, không đeo khẩu trang… chính là vi phạm vào quy định áp dụng biện pháp phòng bệnh cá nhân sau 14 ngày cách ly tập trung. 

Về vấn đề âm tính giả liệu có tồn tại, theo lý giải của GS Nguyễn Thanh Liêm – nguyên Giám đốc BV Nhi Trung ương, chùm ca bệnh Covid-19 lần này bắt đầu bằng một công dân trở về từ Nhật Bản. Nam bệnh nhân đã được cách li đúng quy định và sau 3 lần xét nghiệm âm tính đã được cho về cách li tại nhà. Sau khi về nhà bệnh nhân có biểu hiện ho, sốt và xét nghiệm kết quả dương tính với SARS-CoV-2. 

Trên thực tế, chúng ta cũng đã có một số trường hợp xét nghiệm âm tính nhưng khi ra ngoài khu cách ly lại dương tính. Theo GS Nguyễn Thanh Liêm, có thể có nhiều nguyên nhân nhưng một khả năng cần được lưu ý là có thể xét nghiệm đã có kết quả âm tính giả hay nói cách khác là độ nhạy của xét nghiệm có vấn đề. Tuy nhiên, theo GS Nguyễn Thanh Liêm, mặc dù, bất cứ xét nghiệm nào cũng có tỉ lệ nhất định âm tính giả và dương tính giả nhưng với bệnh Covid-19 thì xét nghiệm âm tính giả rất nguy hiểm. Người bệnh vẫn được coi là “người khỏe mạnh”, tự do tiếp xúc và lây bệnh cho người khác.

Cho ý kiến về vấn đề này, BS Trương Hữu Khanh – chuyên gia về bệnh truyền nhiễm cho rằng, khả năng dương tính giả có thể xảy ra nếu lấy bệnh phẩm không đúng theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Hoặc cũng có thể do các quy trình kỹ thuật (từ đầu đến cuối) chưa thực sự đảm bảo tốt và ổn định. BS Khanh cũng cho rằng nếu xét nghiệm PCR âm tính cũng không cần thiết phải test thêm kit kháng thể bởi vì khả năng này không có tác dụng. 

Với các trường hợp cách ly thời gian qua, BS Khanh cho biết cần xem xét thật kỹ lưỡng thời gian lấy dịch xét nghiệm và quy trình lấy dịch xét nghiệm đã đúng hướng dẫn chưa. Vùng lấy mẫu mà không có virus thì khả năng kết quả âm tính rất lớn. Hoặc có trường hợp lại lấy mẫu xét nghiệm vào ngày thứ 12, 13 của thời gian xét nghiệm chứ không phải ngày thứ 14. 

BS Khanh cũng cho biết có thể một số trường hợp lây chéo trong khu cách ly. Khả năng lây virus ngày thứ 12, 13 của quá trình cách ly thì ngày thứ 14 xét nghiệm cũng chưa đủ thời gian để dương tính. Có trường hợp  bệnh nhân có thể nhiễm bệnh từ nước ngoài nhưng thời gian ủ bệnh có thể 14 ngày hoặc dài hơn nên thời điểm lấy mẫu xét nghiệm lần 3 nếu vào ngày thứ 12-13 không phát hiện ra dương tính.
 
Theo chuyên gia này vấn đề xác định nguồn lây rất quan trọng để định hướng truy vết và đánh giá quy mô dịch nhưng đó là công việc của các nhà dịch tễ còn đối với các địa phương điều quan trọng lúc này là ưu tiên truy vết hết F0, F1, F2... Người dân thực hiện nghiêm khẩu hiệu 5 K để hạn chế khả năng lây lan của Covid-19.