Đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư nhân, thúc đẩy đổi mới công nghệ và tổ chức sản xuất. Đây chính là nền tảng để định hình chất lượng tăng trưởng nhanh nhưng bền vững cho giai đoạn 2026 - 2030.
Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Võ Tân Thành khẳng định tại Tọa đàm “Đầu tư công - gỡ nút thắt để bứt phá tăng trưởng năm 2026”, do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp, phối hợp với Hiệp hội Công nghiệp khoáng sản TP HCM tổ chức chiều ngày 23/12, tại TP HCM.
Tọa đàm có sự tham dự của ông Nguyễn Văn Hòa – Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ; ông Võ Tân Thành - Phó Chủ tịch VCCI; ông Nguyễn Thế Minh - Phó Cục trưởng Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng - Bộ Xây dựng; bà Nguyễn Ngọc Thúy - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP HCM; ông Đậu Anh Tuấn - Ủy viên Ban thường trực, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban pháp chế VCCI; ông Trần Ngọc Liêm - Giám đốc VCCI chi nhánh Khu vực TP HCM; ông Dương Minh Châu - Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng; ông Diệp Tuấn - Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận (Bộ Xây dựng); TS Phạm Văn Thuận - Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP HCM; TS. Đỗ Thiên Anh Tuấn - Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright; ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM; ông Nguyễn Văn Nhật - Tổng Thư ký Hiệp hội Công nghiệp Khoáng sản TP HCM; ông Hà Huy Cường - Phó Tổng Giám đốc Nam Á Bank; ông Lâm Hiện Đạt - Phó TGĐ CTCP Xi măng Vicem Hà Tiên, kiêm Giám đốc Nhà máy Xi măng Kiên Lương.
Về phía Ban tổ chức có sự tham dự của Nhà báo Phạm Hùng - Phó Tổng Biên tập Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp; ông Phan Tấn Đạt - Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp khoáng sản TP HCM, Chủ tịch KSB; ông Võ Minh Đức – Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Khoáng sản TP HCM, Phó Chủ tịch Hiệp hội VLXD Việt Nam, cùng sự tham dự của lãnh đạo các sở, ngành, lãnh đạo các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp các tỉnh, thành phía Nam.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành thay mặt lãnh đạo VCCI gửi lời cảm ơn sự hiện diện của quý lãnh đạo các địa phương, đơn vị cùng các doanh nghiệp. Ông nhấn mạnh, sự tham dự đông đủ, trách nhiệm và tâm huyết của quý vị lãnh đạo đã thể hiện rõ quyết tâm chung trong việc tìm lời giải cho một trong những động lực then chốt của nền kinh tế Việt Nam: đầu tư công - không chỉ dưới góc độ quy mô chi tiêu, mà quan trọng hơn là chất lượng, hiệu quả và sức lan tỏa đối với tăng trưởng dài hạn.
Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành cho biết, chúng ta đang ở những ngày cuối cùng của năm 2025 - một năm ghi nhận nhiều nỗ lực trong điều hành phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là việc ban hành và triển khai những chủ trương, quyết sách có tầm nhìn dài hạn của Đảng và Nhà nước, nhằm mở ra không gian phát triển mới cho nền kinh tế, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.
Theo ông, năm 2025 cũng khép lại giai đoạn kế hoạch 2021 - 2025, đồng thời mở ra năm bản lề 2026 - năm có ý nghĩa đặc biệt khi chúng ta vừa khởi động kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn mới, vừa phải tạo được xung lực tăng trưởng đủ mạnh để hiện thực hóa các mục tiêu trung và dài hạn.
“Sau giai đoạn nới lỏng chính sách tiền tệ nhằm hỗ trợ phục hồi, dư địa chính sách từ năm 2026 không còn nhiều; tiêu dùng trong nước phục hồi nhưng chưa thật sự bền vững; khu vực doanh nghiệp tư nhân vẫn đối mặt với nhiều khó khăn về chi phí, thị trường và khả năng hấp thụ vốn. Trong bối cảnh đó, đầu tư công nổi lên như một trụ cột then chốt”, Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành đánh giá.
Cũng theo Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành, trong giai đoạn phát triển mới, đầu tư công không chỉ là công cụ kích cầu hay thước đo ở tỷ lệ giải ngân, mà cần được nhìn nhận như một đòn bẩy nâng cao năng suất tổng hợp của nền kinh tế. Mỗi dự án đầu tư công, nếu được thiết kế và triển khai hiệu quả, phải góp phần giảm chi phí logistics, chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, mở rộng không gian phát triển và tăng cường kết nối vùng. Qua đó, đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư nhân, thúc đẩy đổi mới công nghệ và tổ chức sản xuất. Đây chính là nền tảng để định hình chất lượng tăng trưởng nhanh nhưng bền vững cho giai đoạn 2026 - 2030.
“Nếu đầu tư công chỉ được tiếp cận theo mục tiêu giải ngân thuần túy, chúng ta sẽ khó tận dụng đầy đủ cơ hội để tái cấu trúc nền kinh tế và nâng cao chất lượng tăng trưởng”, Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành nhấn mạnh.
Phó Chủ tịch VCCI cũng cho biết, theo dự kiến, giai đoạn 2026 - 2030, tổng chi đầu tư phát triển có thể đạt khoảng 8,5 triệu tỷ đồng – mức cao nhất từ trước đến nay. Việt Nam sẽ triển khai hàng loạt dự án trọng điểm quốc gia quy mô rất lớn như đường sắt cao tốc Bắc – Nam, các cảng hàng không quốc tế, hệ thống đường cao tốc với mục tiêu hoàn thành 5.000 km vào năm 2030, cùng nhiều dự án metro, cầu, cảng trọng điểm khác.
Ông cho rằng, quy mô vốn lớn, kỳ vọng cao, nhưng đồng thời thách thức về tiến độ, chất lượng và hiệu quả sử dụng vốn cũng sẽ rất lớn. Điều này đòi hỏi chúng ta phải nhìn thẳng vào những tồn tại từ thực tiễn thời gian qua.
Từ thực tiễn triển khai đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025, có thể nhận diện rõ một số nút thắt mang tính hệ thống. Đó là những vướng mắc không chỉ xuất hiện ở một vài dự án hay địa phương riêng lẻ, mà lặp đi lặp lại ở nhiều cấp, nhiều ngành, phản ánh những hạn chế trong thiết kế thể chế, cơ chế phối hợp và tổ chức thực thi.
“Các nút thắt này khiến nhiều dự án chậm tiến độ, đội chi phí, làm giảm hiệu quả lan tỏa của đầu tư công đối với nền kinh tế. Nếu không được tháo gỡ căn cơ, những hạn chế này sẽ tiếp tục tái diễn trong giai đoạn 2026 - 2030, ngay cả khi quy mô vốn đầu tư công được mở rộng mạnh mẽ”, Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành chia sẻ.
Trong số đó, điểm nghẽn về nguồn cung và giá vật liệu xây dựng - đặc biệt là cát, đá, vật liệu san lấp - đang là vấn đề nổi lên rõ nét, tác động trực tiếp đến tiến độ và chi phí của nhiều dự án hạ tầng trọng điểm. Các vướng mắc về thủ tục cấp phép mỏ, cơ chế liên kết vùng, điều chỉnh giá và khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp cung ứng vật liệu vẫn chưa được giải quyết một cách đồng bộ và hiệu quả.
Chính vì vậy, Tọa đàm hôm nay không nhằm nhắc lại những vấn đề đã được nhận diện, mà hướng tới đối thoại thẳng thắn và giải pháp thực chất. VCCI kỳ vọng các phiên thảo luận sẽ tập trung làm rõ: Những vướng mắc trong thực thi Luật Địa chất và Khoáng sản 2024; Cơ chế phối hợp liên tỉnh, liên vùng trong phân bổ và sử dụng tài nguyên phục vụ các dự án cấp bách; Vai trò điều tiết của Nhà nước nhằm ổn định thị trường vật liệu xây dựng, tránh tình trạng đội vốn, đứt gãy nguồn cung; Các giải pháp tài chính – tín dụng để doanh nghiệp yên tâm đầu tư dài hạn; Và những định hướng về chuyển đổi xanh, ứng dụng công nghệ trong phát triển hạ tầng.
“Với sự tham gia của các cơ quan quản lý, địa phương, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp trong lĩnh vực khoáng sản và vật liệu xây dựng, tôi tin rằng Tọa đàm sẽ đưa ra được những kiến nghị cụ thể, khả thi và có giá trị thực tiễn cao”, Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành chia sẻ.
Đồng thời, ông cũng khẳng định, với vai trò là tổ chức quốc gia đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, VCCI cam kết tiếp tục là cầu nối giữa Nhà nước và doanh nghiệp; phản ánh kịp thời những khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn; đồng hành cùng Chính phủ trong việc hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu quả đầu tư công.
Ông cũng tin rằng, doanh nghiệp không chỉ là đối tượng thụ hưởng, mà cần được xem là đối tác chiến lược trong quá trình thiết kế, triển khai và giám sát hiệu quả đầu tư công, để mỗi dự án công thực sự trở thành bệ phóng cho phát triển sản xuất – kinh doanh và đổi mới sáng tạo.
“Năm 2026 đang ở phía trước với cả thách thức và cơ hội. Đầu tư công, nếu được tháo gỡ đúng các nút thắt và đặt đúng vai trò, sẽ không chỉ là động lực tăng trưởng trong ngắn hạn, mà còn là nền móng cho một mô hình tăng trưởng chất lượng cao của Việt Nam trong nhiều năm tới”, Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành nhấn mạnh thêm.
