Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, nâng cao hiệu quả quản lý ngành Hải quan

Theo đó, nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả quản lý sau kiện toàn bộ máy, ngày 07/3 vừa qua, Cục Hải quan đã tổ chức Hội nghị triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Kế hoạch hành động triển khai của Cục Hải quan. Hội nghị do Cục trưởng Cục Hải quan - Nguyễn Văn Thọ chủ trì.

Báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, đại diện Ban Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan cho biết, trong bối cảnh thế giới ngày càng phát triển mạnh mẽ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Cục Hải quan Việt Nam đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thích ứng và triển khai các chính sách liên quan. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị chính là kim chỉ nam cho những bước tiến đột phá trong các lĩnh vực này. Cục Hải quan đã tích cực thực hiện với nhiều thành tựu đáng ghi nhận.

Ngay từ khi Nghị quyết được ban hành, Cục Hải quan đã phân công Ban Công nghệ thông tin và Thống kê Hải quan làm đơn vị chủ trì, nghiên cứu nghiêm túc và xây dựng kế hoạch chi tiết để thống nhất nhận thức và hành động triển khai trong toàn Ngành. Các cán bộ, công chức trong toàn Ngành đã đoàn kết, quyết tâm vượt qua khó khăn để thực hiện Nghị quyết, coi đây là một trong những giải pháp đột phá nhằm xây dựng Hải quan số và Hải quan thông minh.

Công tác lãnh đạo và chỉ đạo của Cục Hải quan đã đạt được những kết quả tích cực. Cục Hải quan đã phổ biến Nghị quyết tới toàn thể cán bộ, công chức và đảng viên, chỉ đạo Ban Công nghệ thông tin nghiên cứu xây dựng Kế hoạch và xin ý kiến các đơn vị để triển khai thực hiện.

Đồng thời rà soát và hoàn thiện các văn bản pháp luật, quy trình nghiệp vụ để phù hợp với mô hình hải quan số và hải quan thông minh, đồng thời nghiên cứu và đề xuất sửa đổi Luật Hải quan.

Cụ thể, Cục Hải quan đã đạt được nhiều thành tựu trong đầu tư hạ tầng, hoàn thành mục tiêu 5E, tự động hóa 100% thủ tục hải quan, số thu ngân sách điện tử đạt 98,4%, triển khai giám sát hải quan tự động và hệ thống GPS, đầu tư vào công nghệ IoT.

Cùng với đó đã có nhiều nỗ lực, sáng tạo trong việc điều phối và phối hợp với các Bộ, ngành đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại. Bên cạnh việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác nghiệp vụ hải quan, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong công tác chỉ đạo, điều hành nội bộ của Cục Hải quan và đã mang lại hiệu quả cao như việc triển khai Hệ thống quản lý văn bản và điều hành tập trung, giúp giảm thiểu một lượng lớn giấy tờ, đáp ứng yêu cầu quản trị thông minh...

Về cơ chế, chính sách, Cục Hải quan đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, lấy ý kiến đóng góp, đào tạo và tập huấn doanh nghiệp và các bên liên quan, công bố chuẩn dữ liệu trao đổi thông tin. Đồng thời, tiếp tục đào tạo và bồi dưỡng kỹ năng phân tích, khai thác dữ liệu, huy động nguồn lực xã hội để tập huấn công nghệ số; Tăng cường hợp tác quốc tế với Tổ chức Hải quan Thế giới, Nhật Bản và Hàn Quốc để nghiên cứu và chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng công nghệ 4.0.

Bên cạnh những kết quả tích tực, Hội nghị cũng chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Theo đó, Cục Hải quan đang trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả nên cơ cấu tổ chức, bộ máy cũng như nhân sự có sự thay đổi, từ đó dẫn đến một số khó khăn trong việc chỉ đạo, điều hành công tác thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Ngoài ra, cơ chế tài chính đặc thù của Cục Hải quan không còn được duy trì từ ngày 01/7/2024 nên trong quá trình thực hiện công tác chuyển đổi số, công tác đầu tư gặp khó khăn.

Hội nghị cũng đã lắng nghe ý kiến của đại diện lãnh đạo các Ban chuyên môn thuộc Cục Hải quan tham gia vào dự thảo Kế hoạch hành động của Cục Hải quan triển khai nhiệm vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Cục Hải quan năm 2025, định hướng giai đoạn 2026 -2030. Nhiều ý kiến cũng đề xuất cơ chế, chính sách phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của cơ quan Hải quan.

Phát biểu tại Hội nghị, Cục trưởng Cục Hải quan - Nguyễn Văn Thọ cho biết, vấn đề phát triển khoa học công nghệ đang được Đảng, Nhà nước chỉ đạo quyết liệt. Để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW, các đơn vị rà soát thể chế chính sách, thủ tục hành chính để kiến nghị sửa đổi, hoàn thiện. Trong đó, rà soát, cắt giảm các thủ tục hành chính như: giấy phép, điều kiện kiểm tra chuyên ngành, chính sách thuế, thủ tục, hồ sơ chứng từ hải quan...; triển khai thông quan trên điện tử.

Các Chi cục Hải quan khu vực trên cơ sở kế hoạch của Cục để thành lập ban chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Chi cục, xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện, chế độ, quy chế làm việc cụ thể.

“Toàn Ngành nghiên cứu xây dựng hệ thống công nghệ thông tin hải quan tập trung; xây dựng cửa khẩu số, cửa khẩu thông minh cũng như kho dữ liệu quy mô, đầy đủ, kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia. Bên cạnh đó, tiếp tục nâng cấp hệ thống đường truyền, hạ tầng công nghệ”, Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ chỉ đạo.

Đồng thời, để tăng cường ứng dụng công nghệ vào khâu nghiệp vụ, Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ cũng đề nghị, từng đơn vị chủ động nghiên cứu, khuyến khích, tạo điều kiện cho cán bộ công chức có kinh nghiệm, chuyên môn nghiệp vụ đóng góp ý tưởng vào công tác này; có cơ chế chính sách tuyển dụng cán bộ về công nghệ thông tin. Lựa chọn lĩnh vực cần thiết, thiết yếu để nghiên cứu đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện.

Cùng với nội dung đã nêu, chiều cùng ngày, Cục Hải quan cũng tổ chứ Hội nghị “Gặp mặt các đồng chí Lãnh đạo Tổng cục, Vụ, Cục và tương đương thuộc Tổng cục Hải quan nghỉ hưu theo Nghị định 178/NĐ-CP” và Hội nghị “Công bố Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Cục Hải quan và các tổ chức bên trong; Công bố các Quyết định về công tác cán bộ của Cục Hải quan”.