Điều kiện để NHNN chấm dứt chính sách thắt chặt tiền tệ

HOÀNG HUY, CFA - CTCK MSVN• 08/03/2023 04:50

Mặc dù dữ liệu vĩ mô tháng 2/2023 cho thấy một bức tranh phức tạp về nền kinh tế Việt Nam, nhưng những dấu hiệu tích cực về lạm phát tạo điều kiện cho chính sách tiền tệ mở hơn trong tương lai.

Dữ liệu vĩ mô đang có tín hiệu hỗ trợ kết thúc thắt chặt tiền tệ, nhưng những khó khăn của thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn. Ảnh minh họa

>>Thách thức khi "nhúng" hệ điều hành chính sách tiền tệ vào bối cảnh vĩ mô chung

Cụ thể, trong khi doanh thu bán lẻ có tín hiệu tăng thì lạm phát toàn phần không thể hiện tương đồng.

Lạm phát toàn phần theo số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy một bức tranh hơi ngược với doanh thu bán lẻ, khi chỉ số này tăng 0,45% theo tháng và 4,31% so với cùng kỳ năm ngoái (n/n), còn doanh thu bán lẻ từ tháng 1 đến tháng 2 năm 2023 tăng 12,97% n/n, duy trì đà phục hồi sau Covid -19 và cho thấy nhu cầu phục hồi.

Giá các mặt hàng kéo theo nhu cầu như lương thực và thực phẩm (-0,17% theo tháng và +4,29% n/n), đồ uống và thuốc lá (-0,12% theo tháng và +3,85% n/n), văn hóa, thể thao và giải trí (-0,02% theo tháng và +4,74 % n/n) giảm nhẹ. Tương tự, giá lợn hơi cũng giảm 1,2% theo tháng và 7,5% n/n. Trong khi đó, các yếu tố thúc đẩy lạm phát lớn nhất là các mặt hàng chi phí đẩy, bao gồm nhà ở và vật liệu xây dựng (+1,81% theo tháng và +7,88% n/n) và giao thông vận tải (+2,11% theo tháng và -0,18% n/n) khi việc mở cửa trở lại của Trung Quốc đang thúc đẩy giá thép và giá thép thô toàn cầu tăng.

Các biến số vĩ mô lần lượt được phản ánh trong các diễn biến với dữ liệu sau:

Tín dụng ngân hàng chỉ tăng 0,31% so với đầu năm (tính đến ngày 26/02/2023), mức thấp nhất kể từ khi dịch Covid bùng phát vào năm 2020, cho thấy nhu cầu tín dụng suy yếu trong môi trường lãi suất cao. Những tuyên bố gần đây của NHNN cho thấy một quan điểm thận trọng trước những lo ngại về lạm phát mặc dù vẫn đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng theo ngành 14-15% cho năm nay.

Ngoại hối của Việt Nam có nhiều tín hiệu tích cực. Mặc dù thông điệp "diều hâu" liên tục từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã khiến tỷ giá hối đoái VND/USD cao hơn 0,63% so với đầu năm; Tuy nhiên, trên một lưu ý tích cực, từ tháng 1 – tháng 2/2023, Việt Nam đã xuất khẩu ròng 2,82 tỷ USD và NHNN đã tích lũy được 3 tỷ USD dự trữ ngoại hối từ đầu năm đến nay.

Thị trường ngoại hối hầu như bình lặng với tỷ giá USD/VND dao động quanh tỷ giá tham chiếu của NHNN trong hai tháng đầu năm nay. Trừ khi lạm phát của Mỹ tăng trở lại hoặc chiến tranh Nga-Ukraine leo thang đáng kể, chúng tôi không cho rằng USD sẽ tăng đột biến so với VND trong thời gian tới.

Nhìn về phía trước, chúng ta thường dự kiến sẽ chứng kiến sự suy giảm tiêu dùng trong nước do tình trạng bất động sản phức tạp và hiệu ứng tài sản đảo ngược. Nhưng đây có thể là một điểm tích cực đối với lạm phát cục bộ.

Theo đó, nếu lạm phát toàn phần tiếp tục chậm lại dưới mục tiêu 4,5% của Chính phủ, chúng tôi cho rằng NHNN sẽ chấm dứt việc thắt chặt tiền tệ vào cuối bán niên 2023. Chúng tôi giữ nguyên dự báo lạm phát trung bình 4,3% cho năm 2023.