Trong bối cảnh kinh tế và công nghệ thay đổi từng ngày, doanh nghiệp muốn bứt phá phải lựa chọn chiến lược phát triển dựa trên năng suất bền vững và chuyển đổi số.
Đó cũng là thông điệp trọng tâm của Hội thảo - Sự kiện kết nối “Năng suất bền vững trong công nghiệp phụ trợ và các ngành kinh tế mới” do VCCI Nghệ An - Hà Tĩnh - Quảng Trị phối hợp với Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia tổ chức chiều 05/12/2025 tại Nghệ An.
Tối ưu năng suất - cánh cửa tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu
Phát biểu khai mạc sự kiện, TS Trần Hậu Ngọc, Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia nhấn mạnh, khu vực Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung có vai trò chiến lược đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của đất nước: dải bờ biển dài, nhiều cảng biển trọng điểm, nguồn tài nguyên biển phong phú; tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo; cùng các trung tâm công nghiệp - dịch vụ đang hình thành mạnh mẽ. Trong những năm gần đây, các địa phương trong vùng đã chú trọng phát triển công nghiệp phụ trợ, logistics, kinh tế biển, du lịch và các ngành kinh tế mới theo hướng xanh - bền vững.
Tuy nhiên, vùng cũng đang đối mặt với những thách thức không nhỏ như biến đổi khí hậu, hạn chế về hạ tầng, năng suất lao động còn thấp, doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tỷ lệ lớn, chuỗi cung ứng chưa phát triển mạnh, và năng lực áp dụng các tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng (TCĐLCL) chưa đồng đều. Trong bối cảnh đó, việc nâng cao năng suất chất lượng không chỉ là yêu cầu cấp thiết, mà còn là điều kiện tiên quyết để vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung vươn lên mạnh mẽ, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị quốc gia và quốc tế.
Nhấn mạnh, Chỉ thị số 38-CT/TW năm 2024 của Ban Bí thư về phát triển công tác TCĐLCL trong giai đoạn mới đã mở ra hành lang chính sách mạnh mẽ, tạo động lực thúc đẩy các doanh nghiệp đổi mới công nghệ, cải tiến quy trình và phát triển bền vững.
TS Trần Hậu Ngọc nhận định, Hội thảo chia sẻ tri thức - giải pháp nâng cao năng suất, tái cấu trúc doanh nghiệp và tạo không gian kết nối, thúc đẩy giao thương trực tiếp giữa doanh nghiệp. Qua đó, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững của khu vực Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung.
Năng suất không chỉ là câu chuyện của từng doanh nghiệp, mà còn là sức mạnh cạnh tranh của cả nền kinh tế. Việc ứng dụng tiêu chuẩn và công nghệ mới sẽ giúp doanh nghiệp Bắc miền Trung bước vào hệ sinh thái cung ứng toàn cầu.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ về khu vực Đông Nam Á, Bắc miền Trung có cơ hội lớn để trở thành điểm đến chiến lược nhờ lợi thế về chi phí, lao động và quỹ đất công nghiệp. Doanh nghiệp trong khu vực hoàn toàn đủ tiềm năng tham gia sâu hơn trong các ngành công nghiệp phụ trợ điện tử, dệt may, cơ khí chính xác và vật liệu mới nếu sớm chuẩn hóa quy trình và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Ông Nguyễn Khắc Lâm, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Nghệ An cho rằng, chúng ta đang đứng trước những bước chuyển mình mạnh mẽ của nền kinh tế, nơi "kỷ nguyên Al" đang định hình lại mọi lĩnh vực. Trong bối cảnh đó, việc tối ưu hóa năng suất và chất lượng, cùng với khả năng thích ứng linh hoạt, không chỉ là thách thức mà còn là "chìa khóa vàng" để các doanh nghiệp phát triển bền vững. Đây chính là con đường để các doanh nghiệp khu vực Bắc miền Trung tạo cơ hội tham gia sâu rộng vào chuỗi cung ứng.
.jpg)
Tỉnh Nghệ An đã và đang xác định rõ, năng suất - chất lượng dựa trên Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo là một trụ cột quan trọng của tăng trưởng. Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã cụ thể hóa định hướng này bằng nhiều văn bản quan trọng như: Kế hoạch số 683/KH-UBND ngày 17/11/2021 về nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2030; Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 23/12/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển nhanh và bền vững ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp giai đoạn 2021-2030; Nghị quyết số 17-NQ/TU ngày 29/10/2024 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030; Kế hoạch 238/TU, 248/UBND năm 2025: về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Theo ông Lâm, những chính sách này đã tạo nên một khung pháp lý, hành lang thể chế đồng bộ, tạo động lực cho sự phát triển của công nghiệp phụ trợ và các ngành kinh tế mới. Sự quyết tâm của tỉnh và đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp, Nghệ An đã đạt được những kết quả đáng khích lệ góp phần nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
Giai đoạn 2021-2025, tỉnh đã bố trí hàng chục tỷ đồng hỗ trợ trên 1.200 doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất tập trung vào đổi mới dây chuyền, áp dụng hệ thống quản lý, công cụ cải tiến năng suất và truy xuất nguồn gốc. Đến nay, toàn tỉnh Nghệ An có 700 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, và 100% sản phẩm OCOP, được gắn mã vạch, mã QR phục vụ truy xuất nguồn gốc và chất lượng; hỗ trợ cho 235 sản phẩm đặc hữu, chủ lực ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ theo chuỗi giá trị.
Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Nghệ An thẳng thắn, bên cạnh những thành tựu, chúng ta cũng cần nhìn nhận những hạn chế như nhân lực hỗ trợ tại chỗ còn mỏng, hiệu ứng lan tỏa của các chương trình hỗ trợ chưa thật, sự mạnh mẽ và cơ chế chính sách còn rườm rà về thủ tục, mức hỗ trợ thấp, manh mún…Chúng tôi kỳ vọng Hội thảo sẽ đi thẳng vào những nút thắt thực tế của doanh nghiệp và đạt được những mục tiêu cụ thể.
Thứ nhất, làm rõ yêu cầu về "năng suất bền vững" trong bối cảnh chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, và kinh tế tuần hoàn, đặc biệt với các ngành: linh kiện điện tử, logistics, vật liệu xây dựng, bao bì, dịch vụ tài chính - tín dụng, nông nghiệp công nghệ cao.
Thứ hai, kết nối các mắt xích quan trọng: doanh nghiệp - nhà cung cấp dịch vụ - tổ chức tín dụng - chuyên gia tư vấn - cơ quan quản lý, để hình thành một chuỗi cung ứng và mạng lưới hỗ trợ năng suất bền vững chặt chẽ.
Thứ ba, đề xuất các giải pháp chính sách cụ thể để tỉnh hoàn thiện cơ chế, nhất là mô hình "đầu mối một cửa" về hỗ trợ năng suất - chất lượng, chuyển đổi số, khoa học và công nghệ cho doanh nghiệp.
“Ngành Khoa học và Công nghệ Nghệ An cam kết sẽ tiếp tục làm tốt vai trò cơ quan đầu mối, chủ động phối hợp xây dựng chính sách hỗ trợ và các gói hỗ trợ tổng thể (từ tư vấn cải tiến, đào tạo nội bộ đến hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn) và lựa chọn các doanh nghiệp tiêu biểu để xây dựng mô hình điểm về năng suất bền vững có cơ chế nhân rộng rõ ràng”, Phó Giám đốc Nguyễn Khắc Lâm nhấn mạnh.
Trong bối cảnh mới, doanh nghiệp không thể đứng ngoài cuộc chơi đổi mới. Chỉ khi nâng cao năng suất dựa trên tiêu chuẩn quốc tế và đổi mới công nghệ thì doanh nghiệp mới có thể trụ vững trên thị trường và phát triển bứt phá trong giai đoạn cạnh tranh ngày càng quyết liệt.
Doanh nghiệp trong khu vực cũng đang đẩy mạnh xây dựng hệ thống quản trị sản xuất tinh gọn, tối ưu chi phí và kiểm soát chất lượng theo chuẩn quốc tế nhằm đạt điều kiện cần để trở thành nhà cung ứng cho các tập đoàn đa quốc gia hoạt động tại Bắc miền Trung.
Đổi mới sáng tạo cùng AI, động lực để doanh nghiệp bứt phá
Trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0, trí tuệ nhân tạo đang trở thành trung tâm của quá trình sản xuất hiện đại. AI được ứng dụng để tự động hóa kiểm tra chất lượng, dự báo nhu cầu thị trường dựa trên dữ liệu lớn, giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành và nâng tầm chất lượng sản phẩm.
Ông Nguyễn Tùng Lâm, Viện trưởng Viện Năng suất Việt Nam chia sẻ, trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam đối mặt với thách thức nâng cao năng suất, đặc biệt là với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số thì việc tăng cao năng suất là một trong những động lực quan trọng góp phần hiện thực hóa mục tiêu này.
“Trong bối cảnh mới, các doanh nghiệp phải tập trung vào các thách thức đang đặt ra. Thứ nhất là các quy định mới của các thị trường quốc tế, rào cản kỹ thuật quốc tế. Thứ hai là những thách thức về chuyển đổi số với nhé ứng yêu cầu về vấn đề hạ tầng và con người; thách thức về chuyển đổi xanh, với xu hướng phát triển mang tính chất bền vững đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam cần đáp ứng được để cạnh tranh trong khi vực và quốc tế. Thứ ba là vấn đề về trách nhiệm xã hội, người lao động và đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. Riêng đối với các doanh nghiệp Khu vực Bắc Trung Bộ càng cần phải đặc biệt chú ý đến phát triển xanh và phát triển bền vững trong bối cảnh hiện nay”, Viện trưởng Viện Năng suất Việt Nam nhấn mạnh.
Tại Hội nghị, các doanh nghiệp thảo luận về giải pháp tăng cao năng suất; vấn đề vận dụng AL trong phát triển doanh nghiệp… Hội thảo - Sự kiện kết nối “Năng suất bền vững trong công nghiệp phụ trợ và các ngành kinh tế mới” không chỉ là diễn đàn trao đổi chuyên môn mà còn tạo không gian kết nối giao thương và giới thiệu sản phẩm - dịch vụ, từ đó mở ra cơ hội hợp tác mới trong các lĩnh vực công nghiệp phụ trợ và ngành kinh tế mới.
