Doanh nghiệp nói gì về quy định được chuyển sang trả tiền thuê đất hàng năm?

>> Luật Đất đai mới: Khơi thông thủ tục đầu tư

Doanh nghiệp không hào hứng

Khoản 2, điều 30 về quyền lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất Luật Đất đai sửa đổi quy định tổ chức kinh tế, cá nhân, người gốc Việt định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang được Nhà nước cho thuê đất thu tiền một lần cho cả thời gian thuê được lựa chọn chuyển sang trả tiền hàng năm. Phần tiền thuê đất đã nộp trước đó sẽ được khấu trừ vào tiền thuê đất hàng năm theo quy định của Chính phủ. 

Thực tế, trước đây, Luật Đất đai năm 2013 chỉ quy định việc doanh nghiệp, cá nhân được phép thay đổi từ trả tiền thuê đất hàng năm sang trả tiền một lần cho cả thời gian thuê. Còn quyền chuyển đổi ngược lại từ trả tiền một lần sang trả tiền hàng năm chưa được đề cập.

Việc cho phép chuyển từ trả tiền thuê đất một lần sang hàng năm tại Luật Đất đai mới kỳ vọng sẽ tạo điều kiện linh hoạt nhằm hỗ trợ doanh nghiệp có thêm nhiều lựa chọn trong việc triển khai dự án.

Song, theo ông Phạm Đức Toản - Tổng giám đốc EZ Property, quy định này đi ngược với quan điểm của doanh nghiệp, bởi hiện nay hầu hết doanh nghiệp đều xin và mong muốn trả tiền một lần, và chỉ phù hợp với trường hợp là đất thuê trả một lần mà chưa nộp.

Ông Toản phân tích, giá trị của khu đất khi trả tiền thuê đất một lần và trả tiền thuê đất hàng năm là hoàn toàn khác nhau. Cụ thể, khi doanh nghiệp trả tiền một lần, đó là tài sản được hạch toán là tài sản cố định, đủ điều kiện thế chấp vay ngân hàng. Còn nếu doanh nghiệp trả tiền hàng năm là đất thuê, doanh nghiệp chỉ có quyền thế chấp với tài sản trên đất. Chưa kể tiền thuê đất thay đổi hàng năm và đều có xu hướng tăng sẽ gây nhiều rủi ro tài chính.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Quê - Chủ tịch Tập đoàn G6 cũng cho rằng sẽ ít doanh nghiệp "hào hứng" với quy định mới này trong Luật Đất đai (sửa đổi) bởi nếu trả tiền hàng năm, mức đóng tổng cộng sẽ cao bởi hàng năm mức giá sẽ thay đổi cao dần lên, chưa kể bất lợi trong đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư nếu đóng hàng năm.

>> Luật Đất đai mới tác động thế nào đến thị trường địa ốc?

Doanh nghiệp cần cẩn trọng cân nhắc

Đồng quan điểm, PGS TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng việc thu tiền thu đất hàng năm sẽ đem lại nhiều mối lo cho các doanh nghiệp. Nếu tiền thuê đất hàng năm tăng đột biến thì phương án tài chính kinh doanh của doanh nghiệp có thể bị phá vỡ.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp cũng sẽ lo quyền của chủ thể sử dụng đất trả tiền hàng năm bị giới hạn khá nhiều so với chủ thể sử dụng đất trả tiền một lần.

Theo ông Thịnh, vấn đề nào cũng có tính hai mặt, quan trọng là phải cân nhắc, xem xét thật kỹ mặt nào có nhiều lợi ích hơn, hạn chế các vấn đề phát sinh hơn, từ đó, đưa ra những chính sách pháp luật hợp lý, đảm bảo phát triển nền kinh tế bền vững, ổn định.

Còn theo một số chuyên gia, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ phương thức thu tiền thuê đất hàng năm, vì chủ đầu tư sau khi triển khai sẽ bán bất động sản cho người tiêu dùng, lúc đó chủ đầu tư rút đi rồi liệu có chịu nộp tiền thuê đất hàng năm nữa không.

Hơn nữa, nhằm tránh các những rủi ro và tranh chấp pháp lý đối với một số lĩnh vực kinh doanh mà kỳ hạn trả tiền thuê đất và mua tài sản khác nhau. Ví dụ, trong nhiều loại hình kinh doanh bất động sản thì người mua có thể phải nộp tiền trước cả kỳ hạn sử dụng nhưng chủ đầu tư lại trả tiền thuê đất hàng năm (các căn hộ du lịch, biệt thự nghỉ dưỡng, căn hộ dịch vụ…).

Điều này có thể dẫn đến rủi ro cho người mua, nhà đầu tư và Nhà nước trong việc đóng tiền thuê đất khi chủ đầu tư phá sản, giá đất tăng cao khiến cho dự án bị lỗ không có khả năng chi trả.

Theo đó, một số đề xuất cho rằng cần sớm có văn bản hướng dẫn áp dụng cụ thể về quy định trên đây.