Doanh nghiệp khổ vì xin được công nhận chủ đầu tư

>>> Thúc đẩy quan hệ hợp tác VCCI - Bà Rịa Vũng Tàu, hỗ trợ doanh nghiệp

Tại hội nghị trực tuyến gặp gỡ, đối thoại giữa lãnh đạo UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu với hơn 200 doanh nghiệp, nhà đầu tư diễn ra ngày 7/11, ông Đỗ Đình Huế, thành viên Hội đồng quản trị Công ty CP Đầu tư Bất động sản Đông Dương - chủ đầu tư dự án Vườn Xuân tại TP. Vũng Tàu - đã bật khóc tức tưởi vì quá trình thanh kiểm tra kéo dài.

Khốn khổ vì "đi đòi" được công nhận là chủ đầu tư

Ông Đỗ Đình Huế bức xúc cho hay, dự án khu nhà ở cao cấp Vườn Xuân tại TP. Vũng Tàu được chấp thuận chủ trương đầu tư và Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Đông Dương được xác định là chủ đầu tư từ năm 2010. Một sự thật hiển nhiên như vậy mà giờ đây, công ty của ông đang phải khốn khổ đi “gõ cửa” các ban, ngành liên quan của tỉnh... để “xin” được khẳng định mình là chủ đầu tư.

“Nếu chúng tôi không phải là chủ đầu tư thì làm sao làm nổi các bước tiếp theo để dự án Vườn Xuân được hình thành khang trang như ngày nay, vậy mà tỉnh đã cho thanh kiểm tra kéo dài 2 năm nay. Doanh nghiệp cứ vòng vòng hết cơ quan này đến ban ngành nọ để ôm tài liệu đi trình bày. Thậm chí cơ quan cảnh sát điều tra cũng đã kết luận quy trình đầu tư đúng pháp luật rồi mà chúng tôi vẫn cứ khốn khổ”, ông Huế cho biết.

Nguyên nhân phải “đi đòi” được công nhận mình là chủ đầu tư từ năm 2010 xuất phát từ việc dự án Vườn Xuân bị thanh kiểm tra nội dung có phải dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội hay không. Trong khi vấn đề này Thanh tra Bộ Xây dựng đã hai lần kết luận dự án không phải dành 20% quỹ đất để xây dựng NƠXH là đúng. Cụ thể tại Kết luận số 371/KL-TTr ngày 04/11/2019 của Thanh tra Bộ Xây dựng cho rằng: Dự án cơ bản thực hiện theo các quy định pháp luật trong phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch cũng như việc thực hiện các trình tự thủ tục của dự án.

Tại kết luận của Thanh tra Bộ Xây dựng số 03/KL-TTr ngày 09/01/2023 cũng nêu rõ: “Việc Dự án Vườn Xuân không bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội là phù hợp với quy định tại Khoản 4, Điều 5 Nghị định số 100/2015NĐ-CP ngày 20/10/2015”.

>>> Vũng Tàu ra quyết định cưỡng chế công trình xây dựng trái phép

Tại Văn bản số 72/BXD-QLN ngày 13/4/2018 của Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản ký thừa lệnh Bộ trưởng Bộ Xây dựng gửi UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng đã hướng dẫn cụ thể cho dự án này: “Trường hợp của công ty nếu đã được lựa chọn chủ đầu tư dự án trước thời điểm Nghị định số 100/2015NĐ-CP có hiệu lực thi hành, dự án chưa bố trí quỹ đất 20% dành để xây dựng nhà ở xã hội và không thuộc diện thu hồi theo quy định của pháp luật để giao cho chủ đầu tư khác thì không bắt buộc dành quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội trong dự án”.

Giám đốc điều hành dự án, ông Nguyễn Thanh Toàn chia sẻ, tại Văn bản số 19/QĐ-CSKT ngày 10/7/2023 của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã khẳng định: “Việc Sở Xây dựng và UBND TP.Vũng Tàu ban hành các văn bản liên quan việc phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 dự án Vườn Xuân đã không có quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội là phù hợp với các quy định của pháp luật”.

Phó Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu Vũ Hồng Thuấn khẳng định, dự án khu nhà ở cao cấp Vườn Xuân được chấp thuận chủ trương đầu tư và chỉ định là chủ đầu tư tại Văn bản 6370, cấp ngày 17/09/2010. 13 năm qua, các cơ quan, ban, ngành liên quan và UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) đã xem Công ty Đông Dương là chủ đầu tư, thì mới hướng dẫn công ty làm tất cả các trình tự thủ tục đầu tư xây dựng theo pháp luật, và ban hành các quyết định đầu tư, phê duyệt quy hoạch, cấp giấy phép xây dựng… nên mới có được một khu đô thị khang trang như hôm nay.

Khẩn trương sửa đổi, hỗ trợ doanh nghiệp

Câu chuyện của chủ đầu tư dự án Vườn Xuân chỉ là một trong những câu chuyện mà các doanh nghiệp đang vướng phải, đó là bị thanh kiểm tra kéo dài, do hiện tượng các cơ quan ban ngành đùn đẩy trách nhiệm cho nhau.

Nhiều doanh nghiệp đã nói thẳng là cần được thấy cải cách hành chính nhiều hơn, hiệu quả hơn - nhất là sự thay đổi từ chính những người thực thi chính sách để tháo gỡ nhiều hơn những rào cản gây trở ngại hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Ông Hà Nam - Giám đốc điều hành một doanh nghiệp đang có dự án tại Bà Rịa - Vũng Tàu cho hay, doanh nghiệp cần có cơ chế chính sách đồng bộ, vận hành nhịp nhàng, đồng thời có chế tài, xử lý nghiêm những bộ phận, cá nhân cố tình gây khó khăn, ách tắc cho doanh nghiệp. Nguyện vọng lớn nhất của các doanh nhân, doanh nghiệp là được chính quyền không chỉ lắng nghe, mà còn phải ghi nhận và hành động cụ thể ngay và luôn. “Lắng nghe xong rồi lại đùn đẩy nhau mà không kết luận, chỉ đạo, tháo gỡ cụ thể thì lắng nghe cũng không có ích gì”, ông Nam nói.

Theo Luật sư Phạm Ngọc Hưng, Nhà nước cần tính toán hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, không để một bộ phận công chức lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm phiền, gây trở ngại cho doanh nghiệp và chứng minh cho doanh nghiệp thấy những kiến nghị, góp ý của doanh nghiệp từ trước đến nay đã được tiếp thu, sửa đổi.

Nguyên Chủ tịch VCCI, Chủ tịch VIAC Vũ Tiến Lộc, khẳng định: Không ai thấu hiểu thuận lợi, khó khăn trong sản xuất, kinh doanh bằng doanh nghiệp. Do đó, việc góp ý, cầu cứu của doanh nghiệp cần được đón nhận. Khi đã nghe, đã hiểu, điều quan trọng là cần khẩn trương sửa đổi, bổ sung cho kịp thời.

Ông Nguyễn Xuân Quang, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Nam Long - từng cho hay không chỉ các chính sách chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu tính thực tiễn, thủ tục rườm rà, tình trạng nhiều cuộc thanh tra, kiểm toán kéo dài 2-3 năm thậm chí "không hồi kết" đã khiến doanh nghiệp bất động sản bất an, "rệu rã". Điều đó kéo theo hệ luỵ doanh nghiệp cũng khốn đốn vì đứt dòng tiền chi phí vốn "đội" lên nhiều lần, lãi vay ngân hàng tăng cao và quan trọng là cơ hội kinh doanh bị đánh mất.

Nguyên nhân thị trường bất động sản "bất động" vì tác động bởi những bất cập từ cơ chế pháp lý. Quá nhiều đợt rà soát, thanh tra, kiểm toán của chính quyền. Chưa dừng lại ở việc nhiều lần thanh kiểm tra mà thời gian các đợt thanh kiểm tra đó cũng kéo dài, thậm chí... "không hồi kết".

Nhiều doanh nhân khác cũng cho rằng, chính sự chồng chéo của một số quy định khiến thủ tục thực hiện dự án bất động sản rườm ra, kéo dài. Điều đó tạo cơ hội cho những đợt thanh tra mà đằng sau các đợt "thanh tra" đó là doanh nghiệp phải biết... "cảm ơn".

Theo một luật sư của Đoàn Luật sư TP.HCM, mỗi vấn đề doanh nghiệp bức xúc, phản ánh đều có nguyên nhân chính đáng còn đã đến nỗi phải bật khóc thì chắc chắn là quá sức chịu đựng. Chính quyền cần giải quyết, xử lý tận gốc nếu không sẽ ảnh hưởng nặng nề tới môi trường đầu tư. Chính quyền cũng nên thẳng thắn nhìn nhận có hiện tượng cán bộ yếu kém và sợ chịu trách nhiệm trong việc giải quyết một số vấn đề liên quan lĩnh vực bất động sản hiện nay. Thậm chí những người có trách nhiệm của tỉnh mà không dám chịu trách nhiệm, yếu kém thì cũng mạnh mẽ phản ánh với nghị trường, không thể lại đá bóng tới Trung ương, không thể để xảy ra hiện tượng không chốt thời gian giải quyết các vấn đề của doanh nghiệp.

Thảo luận tại hội trường Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV về phát triển kinh tế - xã hội, ngày 1/11, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) đã đề nghị với Chính phủ, các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm đến vấn đề đánh giá và sử dụng, sắp xếp cán bộ làm tiền đề cho mọi sự phát triển, mọi công việc trong thời gian tới.

Đề cập đến vấn đề năng lực và đạo đức công vụ của một bộ phận công chức, viên chức, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, Báo cáo của Chính phủ có nêu một trong những hạn chế, khó khăn trong thực hiện phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 là còn tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức có biểu hiện né tránh, đùn đẩy công việc, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám tham mưu, đề xuất xử lý công việc dẫn đến công việc chậm tiến độ, giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước và làm giảm niềm tin của doanh nghiệp, người dân.

“Có thể nói, đây là một thực trạng đáng buồn, đáng xấu hổ và đã được đề cập rất nhiều trong thời gian qua. Tôi tán thành cao với những quan điểm chỉ đạo, điều hành của Chính phủ để phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, trong đó có nội dung chấn chỉnh, xử lý nghiêm việc né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong thực thi công vụ”- Đại biểu nhấn mạnh.

Trở lại với câu chuyện dự án Vườn Xuân, về cơ sở pháp luật của dự án, trong văn bản mới nhất của Sở Xây dựng gửi UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu khẳng định: “Văn bản 6370 của UBND tỉnh là văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư và đồng thời là văn bản lựa chọn chủ đầu tư tại thời điểm năm 2010 theo đúng quy định pháp luật”. Văn bản này là thủ tục được triển khai theo Quyết định 23/2007/QĐ-UBND tỉnh ngày 19/04/2007, quy định về trình tự thủ tục triển khai các dự án đầu tư trong nước, đầu tư nước ngoài bên ngoài các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao trên địa bàn tỉnh. Thời điểm này, có hàng chục dự án khác cũng thực hiện các trình tự thủ tục như vậy. Sở Xây dựng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã gửi văn bản đề nghị UBND tỉnh phúc đáp với cơ quan thanh tra Bộ Xây dựng khẳng định Công ty cổ phần Đầu tư Bất động sản Đông Dương được chấp thuận chủ trương đầu tư và là chủ đầu tư tại Văn bản 6370 ngày 17/9/210 là đúng pháp luật để Bộ xem xét khép lại quá trình thanh tra.

“Quá trình pháp lý đã minh bạch, một sự thật đã quá rõ ràng! Chúng tôi đề nghị UBND tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu nhanh chóng khẳng định mạnh mẽ với cơ quan ngôn luận, và các cơ quan chức năng về một sự thật hiển nhiên mà 13 năm qua tỉnh này đã thừa nhận để bảo vệ tính đúng đắn, nhất quán của quá trình pháp lý mà UBND tỉnh và các cơ quan ban ngành địa phương đã hướng dẫn chủ đầu tư”, ông Huế khẩn thiết đề nghị.