Gửi bình luận
Số lượng doanh nghiệp niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM có kế hoạch ESG cụ thể tăng dần theo thời gian là tín hiệu tích cực đối với phát triển thị trường tài chính xanh.
Trên toàn cầu, ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị doanh nghiệp) đã vượt khỏi phạm vi xu hướng để trở thành trụ cột trong chiến lược kinh doanh của các tập đoàn lớn. Báo cáo từ McKinsey năm 2023 cho thấy, 83% trong số 2.000 giám đốc điều hành toàn cầu được khảo sát khẳng định đã tích hợp ESG vào chiến lược doanh nghiệp, không chỉ để tuân thủ pháp lý mà còn hướng đến gia tăng giá trị dài hạn.
Tại Việt Nam, tài chính xanh đang được xem là chìa khóa để hiện thực hóa chiến lược tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Dù còn là khái niệm mới, Việt Nam đã ghi nhận những bước tiến đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế và các cam kết quốc tế như Net Zero 2050 tại COP26.
Theo PwC Việt Nam, năm 2022, chỉ 35% doanh nghiệp niêm yết trên HOSE có kế hoạch ESG cụ thể. Tuy nhiên, đến năm 2023, con số này đã tăng vọt lên 66% theo khảo sát của KPMG, phản ánh sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của doanh nghiệp Việt.
Trong bối cảnh nhu cầu đầu tư có trách nhiệm ngày càng gia tăng, việc hiểu rõ bức tranh xếp hạng ESG là điều cần thiết đối với nhà đầu tư, doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách. Với mục tiêu “Khám phá tương lai tài chính bền vững: Nâng tầm hiểu biết về tài chính xanh, đón đầu xu hướng và thúc đẩy đầu tư có trách nhiệm tại Việt Nam” - “Hội thảo Tài chính xanh 2025 – Vietnam Green Finance 2025” do S&I Ratings và Fitch Ratings Inc. đồng tổ chức, với sự tham gia của đại diện Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước và các doanh nghiệp hàng đầu Thế giới và Việt Nam như: PwC, CGIF, BIDV, Petrolimex, Nam Long, Gemadept...
Phát biểu tại hội thảo, ông Lê Nhị Năng, đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, trong những năm gần đây, Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế về phát triển xanh, đặc biệt là mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 như đã nêu trong Tuyên bố tại COP26. Để hiện thực hóa cam kết này, chúng ta không thể chỉ dựa vào ngân sách nhà nước, mà cần huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội — trong đó thị trường tài chính đóng vai trò trung tâm.
Hiện nay, hai công cụ tài chính xanh chủ lực đã được luật hóa trong Luật Bảo vệ Môi trường là tín dụng xanh và trái phiếu xanh. Trong đó, trái phiếu xanh – với tư cách là một công cụ tài chính đặc thù – không chỉ giúp doanh nghiệp huy động vốn cho các dự án thân thiện với môi trường mà còn tạo ra giá trị lan tỏa cho cộng đồng, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng xanh hóa.
Các cơ quan quản lý nhà nước đã có nhiều nỗ lực trong việc hoàn thiện khung pháp lý. Đặc biệt, việc ban hành Danh mục Phân loại Xanh theo Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg ngày 4/4/2025 là một bước tiến quan trọng về mặt thể chế, giúp định hướng dòng vốn vào các lĩnh vực ưu tiên. Về phía Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, chúng tôi đang tiến hành cập nhật Sổ tay hướng dẫn trái phiếu xanh, nhằm tháo gỡ những khó khăn trong việc tiếp cận và triển khai các công cụ tài chính xanh – vốn còn khá mới mẻ và phức tạp đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các yêu cầu về công bố thông tin ESG và giám sát hậu phát hành.
Tuy nhiên, theo ông Lê Nhị Năng, để thị trường tài chính xanh phát triển đúng tiềm năng, chúng ta cần nhìn nhận thẳng thắn những thách thức đang tồn tại. Chi phí phát hành trái phiếu xanh hiện vẫn chưa thực sự hấp dẫn so với trái phiếu thông thường. Hệ sinh thái hỗ trợ – bao gồm tổ chức xác minh độc lập, cơ sở dữ liệu tài chính xanh, ứng dụng công nghệ số trong giám sát sử dụng vốn – vẫn đang trong quá trình hình thành.
Một bước tiến đáng chú ý gần đây liên quan tới việc phát triển hạ tầng xanh là việc ban hành Nghị định số 119/2025/KT-CP bay 03/6/2025, có hiệu lực từ ngày 01/8/2025, sửa đổi và bổ sung Nghị định số 06/2022/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon. Nghị định này đã làm rõ đối tượng áp dụng và hoàn thiện quy định để phát triển thị trường hạn ngạch và tín chỉ carbon tại Việt Nam, dự kiến sẽ được thí điểm trong thời gian tới, ông Lê Nhị Năng cho biết.
"Tất cả những bước phát triển gần đây của thị trường tài chính Việt Nam đều rất mới, rất nhanh, và đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan. Phát triển thị trường tài chính xanh không chỉ là một nhiệm vụ kỹ thuật, mà là một chiến lược quốc gia. Đó là sự kết hợp giữa tầm nhìn dài hạn, chính sách đồng bộ và sự tham gia tích cực của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, tổ chức tài chính và nhà đầu tư", ông Năng nhấn mạnh.
Chia sẻ bên lề hội thảo, ông Phạm Anh Duy, Trưởng phòng cao cấp PwC cho biết thêm nói riêng với nguồn vốn tài chính xanh dành cho lĩnh vực năng lực tái tạo, PwC nhận thấy nhu cầu vốn của các doanh nghiệp Việt Nam vô cùng lớn, trước mắt trong khoảng 1 tỷ USD. Các doanh nghiệp lĩnh vực này cũng đã được nhiều bên cho vay, tuy nhiên thực tế việc đáp ứng các điều khoản để được vay là không dễ dàng.
Cùng với đó, theo ông Duy, các ưu đãi của nguồn vốn xanh chưa thực sự hấp dẫn. Cơ hội vốn cho các doanh nghiệp lĩnh vực năng lượng tái tạo, từ vốn ngoại, theo ông Duy, còn lớn.
Từ thực tế doanh nghiệp, ông Trần Tuấn Linh, Ủy viên HĐQT Tập đoãn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, xu hướng xanh là tất yếu và Việt Nam ngày nay cũng đã bước vào con đường chuyển đổi xanh, tuy nhiên cầu nối về cơ sở hạ tầng, tài chính và chính sách thì vẫn đang xây dựng.
Về cơ hội của ngành, ông Linh cho biết có cơ hội với tiềm năng tái tạo lớn nhất với hơn 600 GW điện gió ngoài khơi và 300 GW điện mặt trời. Vị trí chiến lược để trở thành trung tâm khu vực về sản xuất hydro xanh và SAF. Sự chú ý ngày càng tăng từ nguồn vốn quốc tế—ODA, quỹ ESG và các cam kết JETP.
Thách thức đi cùng là chúng ta cần huy động hàng trăm tỷ đô la trong những thập kỷ tới. Hành động quá nhanh có nguy cơ gây gián đoạn kinh tế - xã hội; hành động quá chậm có nguy cơ tụt hậu. Các cơ chế như CBAM và CORSIA sẽ tác động trực tiếp đến xuất khẩu và ngành hàng không của Việt Nam.
"Cơ hội và thách thức song hành cùng nhau—và Việt Nam phải hành động nhanh chóng và thận trọng", ông Trần Tuấn Linh nhận định.
Theo bà Hoàng Việt Phương – Tổng Giám đốc S&I Ratings, chia sẻ: “Thông qua các nội dung được chia sẻ trong chương trình, Hội thảo sẽ mang đến những góc nhìn giá trị về việc xếp hạng ESG ảnh hưởng như thế nào đến quyết định đầu tư, chiến lược doanh nghiệp và khuôn khổ pháp lý. Đây cũng chính là cam kết đồng hành của S&I Ratings trong việc thúc đẩy hoạt động tài chính xanh nhằm thu hút được nguồn vốn xanh cho các doanh nghiệp Việt Nam”.
