Doanh nghiệp thủy sản lao đao trong vòng xoáy COVID-19

Tháng 1 vừa qua, xuất khẩu thủy sản của cả nước ước đạt 556 triệu USD, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2019. Nhiều thị trường lượng xuất khẩu giảm sâu.

Xuất khẩu thủy sản giảm 25%

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong tháng 1/2020, do nghỉ Tết Nguyên đán, xuất khẩu thủy sản của cả nước trong tháng 1 giảm sâu, chỉ đạt khoảng 556 triệu USD.

Trong đó, xuất khẩu tôm đạt khoảng 251 triệu USD, tăng 7%, xuất khẩu cá tra đạt 75 triệu USD, giảm 64%. Xuất khẩu các mặt hàng hải sản đạt 230 triệu USD, giảm 22% so với cùng kỳ năm 2019...

Về thị trường nhập khẩu, trong khi xuất khẩu sang thị trường EU trong tháng 1/2020 vẫn tăng 13%, đạt 127 triệu USD thì xuất khẩu sang hầu hết các thị trường chủ lực khác đều giảm đáng kể, trong đó xuất khẩu sang Mỹ giảm mạnh 36%, còn 75 triệu USD; xuất khẩu sang Nhật đạt 98 triệu USD, giảm 20%; xuất khẩu sang Trung Quốc và Hồng Kông đạt 51,5 triệu USD, giảm 45%.

Đại dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng virut Corona mới (COVID-19) đã và đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến rất nhiều lĩnh vực kinh tế như giao thông vận tải, du lịch, bán lẻ, thị trường chứng khoán, chuyển phát nhanh, logistics. VASEP nhận định, mặc dù tình hình dịch Covid-19 chưa ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong tháng 1/2020, nhưng từ tháng 2/2020 hoạt động sản xuất, kinh doanh xuất nhập khẩu thủy sản cũng không tránh khỏi ảnh hưởng tiêu cực ít nhất cho đến hết nửa đầu năm 2020. Không chỉ xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bị ảnh hưởng mà XK sang các thị trường khác cũng bị tác động.

Doanh nghiệp thủy sản lao đao

Theo trang Seafood Source, sự lây lan của virus corona đã khiến giới chức và các công ty xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trở nên lo lắng do hoạt động giao thương giữa Việt Nam và Trung Quốc bị đình trệ. Tuy nhiên, một số công ty dự đoán ảnh hưởng của dịch bệnh do virus corona sẽ không kéo dài.

Đại diện VASEP cho biết, xuất khẩu qua các cửa khẩu hiện chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trường Trung Quốc, vì thế việc đóng cửa các cửa khẩu do dịch COVID-19 có thể làm giảm ít nhất 20% xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc trong 3 tháng đầu năm.

Xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc có thể chững lại trong quí I/2020 vì ảnh hưởng bởi dịch bệnh do virus corona. Dịch bệnh do virus corona cũng có thể biến thành cơ hội để doanh nghiệp thủy sản tăng thị phần tại Trung Quốc.

Chủ tịch của Fimex, ông Hồ Quốc Lực cho biết dịch bệnh do virus corona có thể ảnh hưởng đến tình hình xuất khẩu của công ty thêm vài tháng nữa. Tuy nhiên, virus corona sẽ không tác động đến xuất khẩu tôm của Việt Nam quá lâu. Theo đó, nhu cầu tôm ở thị trường Trung Quốc có thể giảm từ nay đến tháng 4.

Tuy nhiên, Việt Nam không thể cung ứng đủ tôm cho Trung Quốc trong giai đoạn này do vụ nuôi thả mới chỉ bắt đầu ở Đồng Bằng Sông Cửu Long. Hơn nữa, Việt Nam có thể xuất khẩu tôm sú sang thị trường khác trong trường hợp thị trường Trung Quốc gặp khó khăn.

Một số lượng đáng kể doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bị ảnh hưởng chắc chắn sẽ làm giảm doanh số thủy sản xuất khẩu nói chung.

VASEP đưa ra dự báo, trong trường hợp khả quan nhất là dịch Covid- 19 hết trong quý I/2020, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc trong quý I/2020 sẽ bị giảm ít nhất là 40% so với quý trước, đạt khoảng 265 triệu USD, tuy nhiên so với cùng kỳ năm ngoái vẫn tăng 10%.

Xuất khẩu thủy sản trong các quý tiếp theo sẽ hồi phục so với quý I và guồng sản xuất xuất khẩu lại vận hành bình thường trong nửa cuối năm, dự báo xuất khẩu cả năm sang Trung Quốc có thể đạt 1,5 tỷ USD, tăng nhẹ 5% so với năm 2019. Với kết quả này, tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam cả năm 2020 có thể vẫn giữ được tăng trưởng 8% so với năm 2019, đạt 9,25 tỷ USD.

Tình huống xấu hơn, nếu dịch COVID-19 kéo dài hơn nữa thì hệ lụy sẽ lớn hơn, sản xuất – xuất khẩu có thể bị ảnh hưởng và đình trệ nghiêm trọng hơn, có thể đến tháng 8. Khi đó, xuất khẩu sang Trung Quốc nửa đầu năm sẽ giảm 30%, còn 400 triệu USD, xuất khẩu nửa cuối năm tăng 10% sẽ đạt 930 triệu USD. Tổng xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc cả năm sẽ đạt khoảng 1,33 tỷ USD, giảm 6%.

Với kịch bản xấu hơn, xuất khẩu sang Trung Quốc giảm, xuất khẩu sang các thị trường khác cũng bị ảnh hưởng, tổng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam năm 2020 sẽ chỉ tăng 3 - 4%, đạt 8,9 tỷ USD.