Doanh nghiệp vận tải đường sắt “thấm đòn” vì COVID-19

Tuyến xe lửa từ Hà Nội đi Lào Cai và ngược lại chủ yếu phục vụ hành khách du lịch. Tuy nhiên, do dịch COVID-19 nên khách đi tàu giảm sút, từ tháng 2/2020 đã phải tạm dừng đôi tàu SP 1, SP 2 chạy trên tuyến.

Từ thời điểm đó đến nay, Công ty Cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội chỉ duy trì đôi tàu số hiệu SP3, SP4 chủ yếu phục vụ các công ty du lịch, lữ hành thuê nguyên toa có khách mua tour từ trước.

Dừng khai thác vì vắng khách

Theo bà Phùng Thị Lý Hà - phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội, “Chính phủ tạm dừng cấp thị thực cho người nước ngoài để chống dịch, và các khu du lịch ở Sa Pa tạm dừng đón khách, nên chúng tôi phải tạm dừng khai thác cả đôi tàu SP3, SP4 từ tối 18/3”.

Công ty Cổ phần đường sắt Hà Nội cũng tạm dừng khai thác đôi tàu du lịch số hiệu SE19, SE20 tuyến Hà Nội - Đà Nẵng từ ngày 19/3 do vắng khách. Với tàu Thống Nhất chạy trên tuyến Bắc - Nam, mỗi ngày ngành đường sắt duy trì chạy 5 đôi, nhưng cắt giảm toa ở một số đoàn hàng để giảm chi phí trong giai đoạn này.

Trước đó, từ 16/3, Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội, tạm dừng chạy tàu thường nhật với các đôi tàu QT1/QT2 chặng Hà Nội - Quán Triều (Thái Nguyên), đôi tàu DD5/DD6 chặng Hà Nội - Đồng Đăng (Lạng Sơn) và đôi tàu 51501/51502 chặng Yên Viên (Hà Nội) - Hạ Long (Quảng Ninh). Những đôi tàu này sẽ chỉ chạy vào Chủ nhật hàng tuần.

Tuyến Hà Nội - Hải Phòng dừng chạy một số tàu thường nhật. Cụ thể, dừng chạy tàu HP1 và LP2. Còn các tàu HP2, LP7 chỉ chạy vào thứ Sáu và Chủ nhật (thay vì chạy từ thứ Hai đến thứ Năm và thứ Bảy hàng tuần như hiện nay). Đối với hành khách đã mua vé trên những tàu dừng, ngành đường sắt sẽ hoàn, đổi vé miễn phí. “Hiện các đội tàu trên rời ga chỉ có vài hành khách, nên đơn vị chỉ chạy vào Chủ nhật hàng tuần. Việc tạm dừng sẽ giúp đơn vị cắt giảm được chi phí, tránh chạy rỗng và lỗ nặng”, bà Hà nói.

Còn tại Công ty cổ phần Vận tải Đường sắt Sài Gòn, từ ngày 19/3 sẽ bắt đầu dừng đoàn tàu S22 xuất phát từ Sài Gòn về Đà Nẵng, đoàn tàu này sẽ ngưng tới ngày 28/4. Tiếp đó, ngày 20/3, công ty cũng cắt chuyến tàu SE21 từ Đà Nẵng cũng tạm dừng tới ngày 29/4. Đồng thời, công ty cũng tạm dừng tổ chức chạy các tàu từ SPT2/SPT1 xuất phát Sài Gòn, Phan Thiết các ngày thứ Sáu, thứ Bảy, Chủ nhật hàng tuần kể từ ngày 20/3 đến 26/4.

Kiến nghị hỗ trợ giảm phí hạ tầng, lãi vay

Vẫn theo bà Hà, mọi năm khách du lịch chọn đi tàu rất đông, đặc biệt là các tuyến Hà Nội - Huế, Hà Nội - Quảng Bình, Hà Nội - Ninh Bình, Đà Nẵng - Quy Nhơn... Tuy nhiên, do ảnh hưởng của COVID-19 nên lượng khách đi tàu giảm mạnh. Trước đó, đơn vị cũng tạm dừng khai thác tàu Hà Nội - Vinh, hành khách đi Vinh sẽ mua vé tàu Thống Nhất.

Đối với các đội tàu Thống Nhất trên tuyến đường sắt Bắc - Nam, bà Hà cho biết, đây là nguồn thu lớn của công ty nhưng so với cùng kỳ, lượng khách giảm khoảng 50%. “Vì vậy, chúng tôi đang đề xuất với Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam hỗ trợ giảm phí hạ tầng, lãi vay, giảm thuế…”, bà Hà bày tỏ.

Lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam từng đánh giá, ngành đường sắt bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì hoạt động du lịch và việc đi lại của người dân giảm mạnh. Ngoài ra,đường sắt có đặc thù độc đạo không thể mở thêm tuyến mới, hành khách ở trong các toa, khép kín nên người dân sợ lây nhiễm trong các toa.

Nhiều chuyên gia cho rằng, mức độ thiệt hại của ngành vận tải chưa được các nhà quản lý, ngân hàng nhìn nhận đầy đủ. Những ngày qua, nhiều biện pháp hỗ trợ nông nghiệp, thương mại… đã được thực hiện nhưng hỗ trợ cho vận tải lại chưa có.

Ông Nguyễn Mạnh Thắng - chuyên gia giao thông nhìn nhận: “Vận tải là một trong những ngành kinh tế có sức chịu đựng khá kém do lệ thuộc quá lớn vào doanh thu hàng ngày và chi phí đầu vào cao. Nếu không được hỗ trợ, vận tải sẽ “gục” trước tất cả các ngành kinh tế khác trong bối cảnh sụt giảm hành khách, hàng hóa nghiêm trọng như hiện nay”.

Dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều lĩnh vực GTVT. Chỉ tính riêng đường sắt, sản lượng hành khách giảm 45% so với tháng 1/2020 và giảm 47,4% so với cùng kỳ năm 2019. Riêng Đường sắt đã phải dừng khai thác các chuyến tàu liên vận tới Trung Quốc, trong khi các chuyến nội địa cũng bị sụt giảm nghiêm trọng lượng hành khách. Tình trạng các toa trống ghế, trống giường nằm diễn ra thường xuyên.