Gửi bình luận
Sự kết hợp giữa công nghệ và cải cách chính sách đã đưa dịch vụ trở thành lĩnh vực năng động nhất trong nhiều nền kinh tế.
Đây là một trong những nhận định được Ngân hàng Thế giới (WB) nhấn mạnh tai Báo cáo tổng quan “Ngành dịch vụ không bị ràng buộc: công nghệ số và cải cách chính sách ở Đông Á và Thái Bình Dương”.
Theo đại diện WB, ngành dịch vụ thường được xem là chậm đổi mới, khó giao dịch và khó thoát khỏi các hạn chế về quy định. Tuy nhiên, điều này đã thay đổi khi có sự kết hợp của công nghệ và cải cách chính sách. Ngành dịch vụ trở thành lĩnh vực năng động nhất trong nhiều nền kinh tế.
Nghiên cứu tại Đông Á và Thái Bình Dương (EAP), bao gồm Việt Nam thường được biết đến với sự tăng trưởng nhờ vào sản xuất thì hiện nay ngành dịch vụ đã và đang là động lực cho sự phát triển. Các chuyên gia của WB đã chỉ rõ một cách cụ thể sự thay đổi mạnh mẽ đó.
Trước hết, trong thập kỷ qua, tỷ trọng ngành dịch vụ trong hoạt động kinh tế đã tăng đáng kể ở các quốc gia EAP: từ 44% lên 48% (về sản lượng); từ 42% lên 49% (về việc làm). Với Việt Nam, theo chuyên gia của WB, đang ghi nhận sự phát triển mạnh mẽ trong khu vực dịch vụ.
Trong quá trình thực hiện nhóm nghiên cứu của WB phỏng vấn đại diện tập đoàn FPT và nhấn mạnh: từ doanh nghiệp quy mô nhỏ, FPT đã phát triển trở thành một trong những công ty xuất khẩu phần mềm lớn nhất thế giới và đang mở rộng thúc đẩy một loạt dịch vụ khác tăng trưởng nhanh.
Thứ hai, tỷ trọng đóng góp của ngành dịch vụ vào tăng trưởng năng suất lao động chung cao hơn tỷ trọng đóng góp của ngành sản xuất ở tất cả các nền kinh tế lớn trong khu vực. Hơn nữa, năng suất trong một số lĩnh vực dịch vụ như dịch vụ kinh doanh, tài chính và truyền thông cao hơn so với ngành sản xuất.
Tại Việt Nam, công nghệ số được thúc đẩy góp phần gia tăng cạnh tranh trong ngành dịch vụ, thúc đẩy tăng năng suất lao động lên đến gần 3%/năm, đồng thời tác động gián tiếp đến các ngành sản xuất. Do đó, các chuyên gia của WB khuyến nghị Việt Nam cần có chính sách phù hợp để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, nhất là AI tạo nên lợi thế cạnh tranh trong các ngành dịch vụ như giáo dục, y tế, tài chính, ngân hàng…
Thứ ba, ngành dịch vụ là thành tố năng động nhất của thương mại quốc tế và đầu tư trực tiếp nước ngoài tại khu vực EAP.
Thứ tư, ngành dịch vụ sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng do thu nhập tăng và dân số già hóa trên khắp khu vực sẽ chuyển nhu cầu của người tiêu dùng sang ngành dịch vụ.
Thứ năm, ngành dịch vụ có xu hướng sử dụng nhiều lao động có tay nghề hơn so với ngành sản xuất hoặc nông nghiệp nên tỷ trọng ngày càng tăng của ngành dịch vụ sẽ làm tăng nhu cầu tương ứng về lao động có tay nghề.
Cuối cùng, ngành dịch vụ (ngoại trừ giao thông vận tải) “sạch sẽ” hơn do có lượng khí thải nhà kính trên mỗi đơn vị sản lượng tạo ra thấp hơn đáng kể so với ngành sản xuất truyền thống trong các lĩnh vực công nghiệp và nông nghiệp. Do đó, việc chuyển đổi cơ cấu theo hướng dịch vụ sẽ góp phần chuyển dịch khu vực sang quá trình tăng trưởng ít thải ra carbon hơn.
Bên cạnh những kết quả tích cực trên, Báo cáo tổng quan “Ngành dịch vụ không bị ràng buộc: công nghệ số và cải cách chính sách ở Đông Á và Thái Bình Dương” cũng chỉ rõ một số hạn chế như phần lớn công việc trong ngành dịch vụ của khu vực vẫn thuộc về những lĩnh vực dịch vụ đòi hỏi ít kỹ năng và có năng suất thấp như bán lẻ truyền thống và vận tải.
Để đảm bảo phát triển ngành dịch vụ một cách toàn diện và bền vững, các nền kinh tế tại khu vực EAP (Đông Á và Thái Bình Dương) cần tiếp tục thúc đẩy cải cách theo hướng “cởi mở” hơn với lĩnh vực này; thúc đẩy hợp tác công tư để xây dựng cơ sở hạ tầng và những kỹ năng cần thiết nhằm tận dụng các cơ hội mới xuất hiện…
