Gửi bình luận
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trên toàn cầu đã suy giảm năm thứ 2 liên tiếp.
Theo báo cáo đầu tư toàn cầu năm 2025 được UNCTAD công bố mới đây cho thấy, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) toàn cầu giảm 11%, đánh dấu năm thứ hai liên tiếp sụt giảm và đồng thời cho thấy sự chậm lại rõ rệt của dòng vốn cho sản xuất.
Tổng thư ký Cơ quan Thương mại và Phát triển của Liên hợp quốc Rebeca Grynspan cho biết: “Quá nhiều nền kinh tế đang bị bỏ lại phía sau không phải vì thiếu tiềm năng, mà vì dòng vốn đầu tư đổ về nơi an toàn nhất, chứ không phải nơi cần đến”.
Các chuyên gia chỉ ra, bối cảnh đầu tư năm 2024 được định hình bởi căng thẳng địa chính trị, sự phân mảnh thương mại và sự xung đột về chính sách công nghiệp giữa các cường quốc, khu vực làm méo mó dòng vốn đầu tư. Những nguyên nhân này, kết hợp với rủi ro tài chính và sự bất ổn gia tăng, đang vẽ lại bản đồ đầu tư toàn cầu và làm xói mòn niềm tin của nhà đầu tư dài hạn.
Các công ty đa quốc gia ngày càng ưu tiên quản lý rủi ro ngắn hạn hơn các chiến lược dài hạn, đặc biệt là trong các lĩnh vực nhạy cảm với an ninh quốc gia, tái cấu trúc chuỗi cung ứng và thay đổi chính sách thương mại.
UNCTAD cho thấy bức tranh FDI ngày càng bất cân xứng. Trong khi toàn bộ các nền kinh tế mới nổi bị suy giảm 22% vốn FDI, riêng châu Âu suy giảm tới 58% thì Bắc Mỹ tăng lên 23%.
Hoặc những xu hướng đầu tư “siêu tập trung” cũng được ghi nhận, ví dụ khu vực châu Phi chứng kiến FDI tăng 75%, được tạo ra bởi một dự án lớn duy nhất ở Ai Cập.
Châu Á vẫn là nơi tiếp nhận FDI hàng đầu thế giới, mặc dù giảm nhẹ 3%. Các quốc gia ở Đông Nam Á ghi nhận dòng vốn FDI tăng 10%, đạt 225 tỷ đô la Mỹ. Châu Mỹ Latinh và Caribe đã chứng kiến mức giảm 12% về tổng dòng vốn FDI. Trung Đông vẫn duy trì dòng vốn FDI đổ vào mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi các đại dự án đa dạng hóa kinh tế.
FDI vào kinh tế số tăng 14%, dẫn đầu là sản xuất công nghệ thông tin và truyền thông, dịch vụ số và chất bán dẫn - nhưng sự phân bố vốn theo không gian địa lý không đồng đều. 10 quốc gia dẫn đầu chiếm 80% tổng số dự án số mới, khiến nhiều nền kinh tế đang phát triển bị loại khỏi “đường đua”.
Báo cáo cảnh báo rằng mức đầu tư hiện tại còn kém xa so với nhu cầu toàn cầu. Chỉ riêng việc thu hẹp khoảng cách tài chính cho phát triển bền vững sẽ để lại “lổ hổng” nhu cầu khoảng 4 nghìn tỷ đô la Mỹ mỗi năm ở các nước đang phát triển.
Khi các mô hình đầu tư toàn cầu thay đổi, các tổ chức quốc tế khuyến cáo, để đạt được mục tiêu tăng trưởng, các nước đang phát triển không chỉ cần vốn mà còn cần vốn thông minh hơn, dài hạn, toàn diện và phù hợp hơn.
Kinh tế kỹ thuật số là nơi cần vốn đầu tư, hạ tầng để giúp các nền kinh tế mới nổi có thể bứt phá. Theo đó, báo cáo của UNCTAD kêu gọi các chính phủ “cải cách táo bạo và hành động phối hợp”, bao gồm quản trị dữ liệu và trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ các chiến lược phát triển kỹ thuật số; xây dựng bộ công cụ chính sách phù hợp với nhu cầu đầu tư kỹ thuật số; thúc đẩy các quy tắc toàn cầu về thương mại và đầu tư kỹ thuật số thông qua đối thoại đa phương; tăng cường cơ sở hạ tầng kỹ thuật số; xây dựng hệ sinh thái đổi mới và hỗ trợ sự hợp tác giữa trường đại học và ngành công nghiệp,…
