Forrest Li – người đối đầu với Alibaba ở Đông Nam Á

KHÁNH HÀ• 09/09/2021 03:00

Khi người khổng lồ Alibaba từ Trung Quốc đẩy mạnh chiến lược bành trướng thương mại điện tử xuyên biên giới đến các nước phía nam thì Shopee nổi lên như một đối thủ cạnh tranh đáng gờm ở Đông Nam Á.

Forrest Li, đồng sáng lập, kiêm CEO Sea vừa trở thành người giàu nhất Singapore với khối tài sản trị giá gần 20 tỷ USD.

Cổ phiếu Sea từ đầu năm đến nay đã tăng mạnh giúp Li đạt được thành quả trên. Theo Bloomberg Billionaires Index, Li đang sở hữu khối tài sản trị giá khoảng 19,8 tỷ USD. Người giàu thứ nhì Singapore là ông trùm sơn Goh Cheng Liang, với khối giá trị tài sản ròng là 17,7 tỷ USD.

Cảm hứng khởi nghiệp từ bài phát biểu của Steve Job

CEO Forrest Li được sinh ra và lớn lên tại Thiên Tân, một thành phố cảng của Trung Quốc. Anh đã theo học tại Đại học Thượng Hải và trong thời gian đó, gần như thời gian để ngủ buổi tối anh dành hết cho sở thích chơi game tại quán Internet.

Forrest Li, đồng sáng lập Sea hồi tháng 7/2020. Ảnh: Bloomberg

Forrest Li không phải là tên thật của vị CEO Garena này. Tên thật của anh là Li Xiaodong nhưng khi học tiếng Anh tại trường đại học được giảng viên yêu cầu tự đặt tên phương Tây cho mình thì anh đã chọn Forrest từ tên của một nhân vật triệu phú trong bộ phim Forrest Gump.

Công việc đầu tiên của Forrest Li sau khi tốt nghiệp là làm nhân viên tuyển dụng cho Motorola tại Thượng Hải, với công việc chính là đánh giá CV xin việc của ứng viên. Sau đó, Li chuyển sang làm việc cho Corning (nhà sản xuất kính cường lực Gorilla Glass nổi tiếng cho smartphone - TNG).

CEO Forrest Li cho rằng công việc văn phòng sẽ hạn chế tương lai của bản thân nên quyết định vay 120.000 USD để đăng ký khóa học quản trị kinh doanh tại Đại học Stanford. Một sáng chủ nhật tháng 6/2005, Forrest Li đến dự lễ tốt nghiệp của bạn gái tại Đại học Stanford và nghe bài thuyết trình của Steve Jobs, trong đó có câu nói nổi tiếng "Stay hungry, stay foolish" (Hãy luôn khát khao, hãy cứ dại khờ). Câu nói đó của cựu CEO Apple là nguồn động lực để Forrest Li quyết định khởi nghiệp.

Sau khi tốt nghiệp, Forrest Li cùng bạn gái trở về Singapore. Ông làm việc cho MTV Network, rồi khởi nghiệp với công ty đầu tay GG Game.

Giai đoạn suy thoái kinh tế năm 2008 khiến mọi thứ trở nên tồi tệ. Lúc này, Forrest Li nhận ra tiềm năng to lớn của thương mại điện tử tại khu vực Đông Nam Á.

Năm 2009, 3 nhà sáng lập gồm Forrest Li, Gang Ye và David Chen thành lập Global Arena (đấu trường toàn cầu), sau này được rút gọn thành tập đoàn Garena. Được Tencent hậu thuẫn, Garena phát triển nhanh chóng.

Shopee là "cuộc chơi dài hơi" của Sea Group

Theo báo cáo của iPrice và SimilarWeb, năm 2020, Shopee trở thành sàn thương mại có lượng truy cập website trung bình cao nhất khu vực. Còn thống kê của App Annie cũng cho thấy Shopee là ứng dụng mua sắm được tải xuống nhiều thứ 2 trên toàn cầu.

Theo South China Morning Post, cụm từ "kỳ lân" (chỉ những startup có định giá trên 1 tỷ USD) chưa được sử dụng rộng rãi hồi năm 2009. Ngày đầu khởi nghiệp là một công ty trò chơi điện tử nhỏ, chỉ có hơn 10 nhân viên, tất cả chen chúc ngồi trong một căn nhà phố thương mại bé xíu ở trung tâm Singapore. Tuy nhanh chóng thu hút đầu tư nước ngoài song khởi đâu của Li không mấy thuận lợi bởi dự án đầu tiên GG Game nhanh chóng bị chết.

Game, thương mại điện tử và thanh toán online là 3 mảng kinh doanh cốt lõi của Sea. Ảnh: Reuters

Tiếp tục sau đó trải qua khoảng thời gian khá dài không đạt thành công, Li mới nhận ra mình đang đi sai hướng. Lúc đó Li đang hướng tới Game Offline trong khi bây giờ là thời đại của Game Online. Không gục ngã, không bỏ cuộc mà ngay lập tức Li tiếp tục kêu gọi vốn đầu tư từ các nhà đầu tư tại Mỹ nhưng đều liên tiếp bị từ chối vì công ty của Li ở quá xa. Tuy nhiên may mắn đã mỉm cười với anh nhờ khoản đầu tư 1 triệu USD và cái tên của Garena cũng ra đời từ đó. Garena là từ viết tắt của “Global Arena” có nghĩa là đấu trường toàn cầu, thể hiện tham vọng toàn cầu của Li. Thực tế hiện nay Li đã thực hiện được tham vọng đó và còn hứa hẹn phát triển hơn thế nữa. Từ căn nhà nhỏ bé ở đường Maxwell, Garena chuyển trụ sở tới một căn penthouse hai tầng rộng rãi. Một thập kỷ sau ngày đó, vị CEO trẻ đã gây dựng Garena trở thành một công ty game online hàng đầu Đông Nam Á, mở rộng ra các mảng thanh toán trực tuyến, mạng xã hội và giờ đây là thương mại điện tử. Trong khi vẫn tập trung vào thị trường game Châu Á Thái Bình Dương có giá trị 13 tỷ USD (và vẫn còn tăng trưởng).

Ngoài ra, Forrest Li thành lập một studio trò chơi ở Thượng Hải (Trung Quốc), chuyển sự tập trung từ game chơi trên máy tính sang game phục vụ riêng cho người dùng điện thoại di động. Sau hai năm, Garena tung ra thị trường game đình đám Free Fire. Năm 2019, Free Fire trở thành game được tải nhiều nhất tại Đông Nam Á. Free Fire thành công lớn bởi nó có thể chạy được trên mọi dòng smartphone, kể cả loại cấu hình thấp.

CEO Garena cho rằng, hiện Free Fire đã có mặt tại 130 quốc gia, và lập kỷ lục 80 triệu người dùng hàng ngày hồi năm ngoái. Ngoài phát triển game, Garena còn trở thành nhà tổ chức các cuộc thi đấu thể thao điện tử hàng đầu khu vực. Giải đấu thể thao điện tử của Garena vào năm 2019 thu hút 130 triệu khán giả theo dõi.

Nhờ thành công trong lĩnh vực game, Sea Group thu hút đầu tư từ nhiều tập đoàn lớn trên thế giới. Năm 2017, Forrest Li đổi tên Garena thành Sea Group. Cái tên này thể hiện tham vọng mang tầm khu vực của ông. Dù vậy, Forrest Li vẫn giữ cái tên Garena cho mảng game và giải trí kỹ thuật số.

Khi nhận thấy tốc độ phổ biến điện thoại thông minh vũ bão ở Đông Nam Á, CEO Forrest Li và những người đồng sáng lập đã nghĩ đến việc mở rộng kinh doanh ở lĩnh vực thương mại điện tử. Năm 2015, Shopee được thành lập. Hồi năm 2019, Giám đốc Thương mại Shopee Zhou Junjie chia sẻ, trong khi các nền tảng e-commerce khu vực tập trung vào trang web, Shopee muốn cung cấp một nền tảng ứng dụng di động.

Hiện, Shopee đạt mốc hơn 200 triệu lượt tải tính đến năm 2019 và trở thành đối thủ cạnh tranh lớn của các nền tảng thương mại điện tử khu vực như Tokopedia (Indonesia) và Lazada (hiện thuộc sở hữu của Alibaba). Dù vậy, đến nay Shopee vẫn kinh doanh lỗ. Theo báo cáo quý III/2020, Shopee đạt doanh thu 618 triệu USD (tăng 173%), nhưng lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao vẫn âm 301,6 triệu USD. Năm 2019, Shopee lỗ 253,7 triệu USD.

Theo Phó giáo sư Wang Yanbo thuộc Đại học Quốc gia Singapore so sánh tình hình của Shopee hiện nay với Amazon (Mỹ). Tập đoàn của tỷ phú Jeff Bezos cũng từng chấp nhận kinh doanh lỗ trong nhiều năm để thu hút khách hàng và chiếm lĩnh thị trường.

Theo các nhà phân tích chia sẻ, Shopee là "cuộc chơi dài hơi" của Sea Group. Phó Giáo sư Jason Davis, Đại học tư nhân Insead cho biết, giới phân tích coi Shopee là một "canh bạc dài hạn" của Sea. Chưa có ai thống trị thị trường e-commerce ở Đông Nam Á, đồng nghĩa rằng nhà đầu tư nước ngoài sẽ tiếp tục rót tiền vào các nền tảng như Shopee. Shopee vẫn có thể là sàn e-commerce tiềm năng nhất dù biên lợi nhuận của họ chưa tăng trưởng.

Hiện Sea, hoạt động trên ba lĩnh vực game, thương mại điện tử và ví điện tử. Cả ba mảng này hiện đều có mặt ở Việt Nam, với sàn thương mại điện tử Shopee, thanh toán kỹ thuật số SeaMoney còn game nổi tiếng nhất là Liên minh huyền thoại.