Giá xăng dầu tăng “phi mã” đe dọa đà phục hồi kinh tế

Theo thông báo của liên Bộ Tài chính - Công Thương, từ 16h chiều 26/10, giá xăng E5 RON 92 tăng lên mức 23.110 đồng/lít, xăng RON 95 lên 24.338 đồng/lít, so với đầu năm, hiện tại giá xăng dầu trong nước đã tăng 65% giá trị và chỉ còn chưa đến 2.000 đồng sẽ thiết lập “đỉnh mới” thay đỉnh lịch sử hồi tháng 7/2014.

Các chuyên gia cho rằng, xăng dầu là đầu vào của hầu hết các ngành, lĩnh vực sản xuất và đời sống của người dân, việc giá xăng dầu tăng mạnh sẽ hình thành mặt bằng giá mới, không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp mà còn gây khó khăn cho quá trình phục hồi kinh tế sau đợt bùng phát dịch lần thứ 4.

Thực tế, sau đợt tăng giá xăng dầu vừa qua, không ít doanh nghiệp vận tải đã tỏ ra vô cùng quan ngại bởi bên cạnh những tác động tiêu cực từ đợt bùng phát dịch lần thứ 4, việc hoạt động chỉ mới được “mở cửa” trở lại, chưa có khách đã phát sinh chi phí nhiên liệu chẳng khác nào đòn “knock out” doanh nghiệp. Đáng nói, chi phí này chiếm tới 30 - 40% cơ cấu chi phí của các doanh nghiệp trong ngành.

Theo ông Tô Quang Học - Giám đốc Công ty TNHH Phiệt Học Số 5, doanh nghiệp vận tải vừa “chết hụt” vì dịch bệnh kéo dài, nay thêm giá xăng dầu tăng cao thì doanh nghiệp chết hẳn. Thậm chí muốn bán xe giờ cũng chẳng ai dám mua…

Còn theo ông Khúc Hữu Thanh Hải - Giám đốc Công ty cổ phần Vận tải và thương mại dịch vụ Đất Cảng, giá xăng dầu tăng mạnh, cộng với việc phải thực hiện các biện pháp phòng chống dịch COVID-19 khiến chi phí vận tải đội lên đáng kể. Từ nhiều tháng nay, vận tải hành khách đa số thua lỗ, đừng nói đến có lãi.

Bên cạnh đó, ông Hải cũng cho hay hiện doanh nghiệp đang nỗ lực giữ nguyên giá cước vận tải, nhưng nếu giá nhiên liệu tiếp tục tăng, doanh nghiệp buộc lòng phải điều chỉnh.

Không chỉ là thực trạng hiện hữu của doanh nghiệp vận tải, những tác động từ việc xăng dầu tăng quá cao cũng được cho sẽ thúc đẩy lạm phát, tác động tiêu cực đến tình hình kinh tế vĩ mô và phục hồi sản xuất sau  các đợt bùng phát dịch COVID-19 vừa qua.

Thông tin với báo chí chuyên gia Nguyễn Bích Lâm - nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, kinh tế Việt Nam phụ thuộc nhiều vào nguyên vật liệu nhập khẩu từ bên ngoài, với tỷ lệ chi phí nguyên vật liệu nhập khẩu trong tổng chi phí nguyên vật liệu của toàn nền kinh tế là 37%. Khi giá xăng dầu thế giới tăng sẽ làm tăng giá nguyên vật liệu nhập khẩu và nguyên vật liệu trong nước.

“Trong hoạt động sản xuất hàng hóa và dịch vụ, có thể thấy hầu hết các ngành dù nhiều hay ít đều sử dụng xăng dầu và chi phí xăng dầu chiếm khoảng 3,52% trong tổng chi phí sản xuất của toàn nền kinh tế. Điều này cho thấy xăng dầu chiếm tỷ trọng khá cao và tác động mạnh vào giá thành sản phẩm sản xuất”, chuyên gia Nguyễn Bích Lâm chia sẻ.

Cũng theo chuyên gia Nguyễn Bích Lâm, bên cạnh tác động trực tiếp làm tăng giá thành sản phẩm, giá xăng dầu tăng còn làm tăng giá hàng hóa trong khâu lưu thông, tạo áp lực lên lạm phát, giảm sức cạnh tranh của hàng hóa sản xuất trong nước, tác động xấu đến tăng trưởng kinh tế.

“Đối với nền kinh tế Việt Nam, khi giá xăng dầu tăng 10% làm GDP giảm khoảng 0,5 % - mức giảm khá lớn, phản ánh tác động rất mạnh của biến động giá xăng dầu tới tăng trưởng kinh tế”, chuyên gia Nguyễn Bích Lâm nhấn mạnh.

Còn theo PGS.TS Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), Việt Nam đang mở cửa trở lại nền kinh tế, việc giá xăng tăng cao sẽ ảnh hưởng đến quá trình hồi phục sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sau thời gian dài ngưng trệ. Khi giá xăng dầu tăng, đồng nghĩa với chi phí sản xuất tăng và kéo theo giá cả các mặt hàng từ lương thực, thực phẩm, vật liệu xây dựng... sẽ tăng theo, ảnh hưởng đến chi tiêu của người dân. Đơn cử với ngành vận tải, chi phí xăng, dầu chiếm 40% giá cước vận tải, nên giá xăng dầu tăng chắc chắn cước vận tải sẽ tăng theo.

“Nhiên liệu tăng tác động đến hầu hết nhóm ngành sản xuất, dịch vụ theo hướng trực tiếp hoặc gián tiếp, khi giá cước tăng sẽ đẩy giá thành sản phẩm tăng và người tiêu dùng lãnh đủ”, ông Long chia sẻ.

Đại biểu Quốc hội – Hoàng Văn Cường cũng đánh giá, mức tăng như vừa qua chưa phải quá lớn so với thời điểm đỉnh cao của những năm trước đây, tuy nhiên, trong bối cảnh doanh nghiệp rất khó khăn, nền kinh tế đang trên đà phục hồi, giá xăng dầu tăng cao, tăng nhanh như vậy sẽ đẩy các chỉ số tăng giá của tất cả các ngành khác. Đặc biệt, nó sẽ tác động đến lĩnh vực giao thông vận tải, du lịch…Đây là những ngành nghề phải gánh chịu tác động rất mạnh trong đợt dịch vừa qua.

"Vì thế, theo tôi, cần thiết giữ ổn định giá xăng dầu để ổn định, phục hồi kinh tế, kìm chế tăng giá các ngành khác. Trong đó, ưu tiên nhất là nên xem xét điều chỉnh thuế nhập khẩu và sử dụng hiệu quả quỹ bình ổn xăng dầu. Còn thuế môi trường là giải pháp cuối cần cân nhắc vì điều tiết thuế này còn liên quan tới hành vi sử dụng của người dùng", ĐBQH Hoàng Văn Cường nêu quan điểm.