Giải ngân đầu tư công: Các đơn vị phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng

Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) vừa có công điện đề nghị các đơn vị chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng trong trường hợp chậm trễ, không giải ngân hết vốn.

Quốc hội đã cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước bố trí cho các dự án thuộc chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội đến hết ngày 31/12/2024. Như vậy, chỉ còn 5 tháng để các bộ, cơ quan trung ương, địa phương thực hiện giải ngân toàn bộ vốn của chương trình. Tỷ lệ giải ngân đạt hơn 78%.

Bộ trưởng KH&ĐT đề nghị người đứng đầu các cơ quan, địa phương tập trung chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các dự án. Đồng thời, các đơn vị phải báo cáo, làm rõ tình hình phân bổ, giải ngân dự kiến đến hết năm.

“Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng trong trường hợp chậm trễ, không giải ngân hết số vốn thuộc chương trình”, Bộ trưởng KH&ĐT nêu rõ.

Tính đến hết tháng 7, tỷ lệ thực hiện đạt gần 35% kế hoạch, giảm so với cùng kỳ năm trước (37,8% kế hoạch). Cả nước còn 33 bộ, cơ quan trung ương và 25 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn trung bình của cả nước.

Theo đánh giá của Bộ KH&ĐT, các bộ ngành, địa phương có số vốn kế hoạch năm 2024 chiếm tỷ trọng lớn, tuy nhiên tỷ lệ giải ngân thấp, gồm: Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, TPHCM, Hưng Yên, Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Ngãi. 15 bộ, cơ quan trung ương và 33 địa phương có số vốn giải ngân thấp hơn kết quả của chính mình trong cùng kỳ năm 2023.

Đáng chý ý, nhiều đơn vị không duy trì được kết quả giải ngân tốt như cùng kỳ năm trước. Các địa phương được giao kế hoạch năm 2024 cao hơn năm 2023 nhưng giá trị giải ngân lại thấp hơn đáng kể, như: TPHCM (thấp hơn 4.604 tỷ đồng), Quảng Ngãi (thấp hơn 1.510 tỷ đồng); Hải Phòng (thấp hơn 1.476 tỷ đồng); Bắc Giang (thấp hơn 1.097 tỷ đồng); Đồng Nai (thấp hơn 839 tỷ đồng).

Cùng với đó, một số dự án được giao kế hoạch vốn năm 2024 lớn nhưng có tỷ lệ giải ngân thấp như: Dự án Vành đai 3 - TPHCM, dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh…

Các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài cũng chỉ đạt tỷ lệ giải ngân 12%.

Liên quan đến vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Chỉ thị số 26/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2024.

Chỉ thị nêu rõ, năm 2024 phải là năm bứt phá trong giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt trên 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tạo tiền đề thuận lợi hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 và phấn đấu đến hết năm 2025 hoàn thành ít nhất 3.000 km đường bộ cao tốc.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phải khẩn trương hoàn thành thủ tục đầu tư, đấu thầu, phấn đấu khởi công tất cả công trình, dự án đầu tư công thuộc phạm vi quản lý đã được cấp có thẩm quyền giao, phân bổ kế hoạch đầu tư công năm 2024.

Đồng thời, phải đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng các dự án. Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, xác định công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng là nút thắt trong triển khai dự án cần phải tập trung tháo gỡ.

Thủ tướng cũng yêu cầu ưu tiên bố trí đủ kinh phí để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với phần diện tích có đủ điều kiện; không để tình trạng dự án chờ mặt bằng, đặc biệt là các dự án quan trọng quốc gia, dự án cao tốc, trọng điểm, đường liên vùng, đường ven biển.

Bên cạnh đó, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc liên quan đến đất đai, tài nguyên.

Tiếp tục tập trung thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ về tháo gỡ các khó khăn liên quan đến cấp phép mỏ, khai thác vật liệu đá, cát, đất… phục vụ các dự án đầu tư công đảm bảo nhanh, hiệu quả, đúng quy định pháp luật.

Thực hiện các biện pháp kiểm soát giá và chất lượng nguyên vật liệu xây dựng phục vụ cho các dự án đầu tư công. Xử lý nghiêm tình trạng tạo khan hiếm giả, liên kết giữa các chủ mỏ vật liệu để nâng giá, khai thác, cung cấp không đúng quy định làm ảnh hưởng đến việc thi công các dự án.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu tăng cường tần suất kiểm tra dự án để chấn chỉnh ngay các tồn tại, bất cập, đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công.

Đồng thời, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công, kiên quyết xử lý nghiêm khắc các chủ đầu tư, Ban quản lý dự án, tổ chức, cá nhân cố tình gây khó khăn, cản trở, thiếu trách nhiệm làm chậm tiến độ giao vốn, điều chỉnh vốn, thực hiện dự án và giải ngân vốn đầu tư công.

Thay thế kịp thời những cán bộ, công chức, viên chức yếu kém về năng lực, trì trệ, gây nhũng nhiễu, tiêu cực, kiên quyết xử lý các hành vi tiêu cực trong quản lý đầu tư công.