Gửi bình luận
Theo Bộ Tài chính, đến ngày 23/10/2025, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công mới đạt 51,7% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Việc hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% trong năm 2025 đang đối mặt với nhiều thách thức do hàng loạt yếu tố tác động đến tiến độ thực hiện.
Theo báo cáo, phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công, đến hết ngày 30/10/2025, cả nước mới giải ngân được hơn 476.000 tỷ đồng, đạt 52,8% kế hoạch. Có 29 bộ, ngành và 17 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn bình quân cả nước, trong khi 5 đơn vị vẫn chưa giải ngân.
Tổng kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2025 được Thủ tướng giao là 899.180,2 tỷ đồng, gồm 423.452,9 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương và 475.727,3 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương. Đến nay, đã phân bổ chi tiết 871.041,6 tỷ đồng, đạt 96,9% kế hoạch, còn 28.138,6 tỷ đồng chưa phân bổ chi tiết (3,1% kế hoạch).
Theo Bộ Tài chính, tiến độ chậm bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân:
Thứ nhất, quá trình sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính và chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp khiến nhiều nơi chưa kịp kiện toàn bộ máy, nhân sự. Không ít địa phương thiếu ban quản lý dự án chuyên trách, trong khi cán bộ cấp xã phải kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ, ảnh hưởng đến công tác đầu tư công.
Ngoài ra, việc sáp nhập các tỉnh, huyện dẫn đến tình trạng một địa phương có nhiều bảng giá đất khác nhau, gây khó khăn cho việc xác định giá bồi thường và giải phóng mặt bằng. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến nhiều dự án trọng điểm bị chậm tiến độ.
Thứ hai, về cơ chế, chính sách, vẫn còn nhiều vướng mắc trong tổ chức thực hiện và chưa có hướng dẫn kịp thời cho các vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn. Điều này làm chậm quá trình triển khai và giải ngân kế hoạch vốn ở nhiều bộ, ngành, địa phương.
Thứ ba, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng vẫn là điểm nghẽn lớn nhất. Dù đã có nỗ lực đẩy nhanh, nhưng nhiều nơi vẫn vướng ở khâu xác định giá đất, thỏa thuận với người dân và thủ tục hành chính phức tạp, khiến việc bàn giao mặt bằng kéo dài, ảnh hưởng dây chuyền đến tiến độ thi công.
Bên cạnh đó, các dự án ODA tiếp tục gặp khó khăn trong đàm phán, ký kết, thanh toán quốc tế. Thời gian phê duyệt hiệp định vay kéo dài từ 12–18 tháng do phải tuân thủ quy định của bên cho vay. Một số dự án còn tạm dừng do thay đổi nhà tài trợ hoặc các yếu tố khách quan khác.
Đáng chú ý, năng lực của chủ đầu tư, ban quản lý dự án và nhà thầu còn hạn chế. Một số nơi thiếu nhân lực, máy móc, tổ chức thi công chưa quyết liệt, tiến độ lập dự toán chưa sát thực tế; phối hợp giữa các cơ quan còn lỏng lẻo, thậm chí e ngại, sợ sai, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm.
Một yếu tố nữa đó là tời tiết bất lợi. Trong 4 tháng gần đây, nhiều cơn bão lớn liên tiếp đổ bộ - riêng tháng 9 có 4 cơn, trong đó bão số 10 gây thiệt hại nghiêm trọng nhất. Mưa lớn, sạt lở, lũ lụt đã làm đình trệ thi công, đặc biệt là các công trình giao thông trọng điểm.
Trước tình hình trên, Bộ Tài chính kiến nghị các bộ, ngành, địa phương chủ động rà soát, đánh giá tiến độ từng dự án, xây dựng kế hoạch giải ngân theo tuần, giúp kiểm soát tiến độ và xử lý kịp thời vướng mắc.
Trường hợp giải ngân chậm, cần chuyển ngay vốn nội bộ sang các dự án có tốc độ giải ngân tốt hơn; đồng thời lập hồ sơ thanh toán ngay đối với khối lượng đã nghiệm thu, tránh dồn việc vào cuối tháng hoặc cuối năm.
Các địa phương cần hoàn thiện tổ chức bộ máy sau sáp nhập, bố trí cán bộ có năng lực chuyên môn, đặc biệt trong công tác giải phóng mặt bằng và quản lý dự án.
Để đạt mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025, hướng tới mức tăng trưởng kinh tế 8,3–8,5%, Bộ Tài chính đề xuất 4 nhóm giải pháp trọng tâm:
Thứ nhất, triển khai kịp thời, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng tại các Nghị quyết, Công điện, Chỉ thị. Phát huy vai trò người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo; khắc phục tồn tại, học hỏi kinh nghiệm từ các đơn vị có tỷ lệ giải ngân cao.
Thứ hai, thực hiện chế độ báo cáo hàng tuần về tình hình giải ngân gửi Thủ tướng Chính phủ. Các địa phương cần đánh giá tiến độ từng dự án theo tuần, điều chuyển vốn linh hoạt, đẩy nhanh thanh toán đối với khối lượng hoàn thành.
Thứ ba, quyết liệt hoàn thiện mô hình chính quyền hai cấp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí đủ cán bộ chuyên môn có năng lực để đáp ứng yêu cầu quản lý, giám sát, giải phóng mặt bằng và quản lý đầu tư công.
Thứ tư, các bộ, cơ quan ngang bộ cần rà soát, tổng hợp và kiến nghị tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách trong quá trình thực hiện, đảm bảo nguồn vốn được giải ngân đúng tiến độ và hiệu quả.
Trong bối cảnh khối lượng công việc còn lớn, thời gian còn lại không nhiều, việc tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công được xem là đòn bẩy quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo động lực phát triển hạ tầng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đây cũng chính là thước đo năng lực quản trị, trách nhiệm và hiệu quả điều hành của từng bộ, ngành, địa phương trong nỗ lực phục hồi và phát triển kinh tế đất nước.
